Ngoại trưởng Hàn Quốc đã lên đường sang Mỹ vào thứ Hai, 8/9, để hoàn tất các bước đưa hàng trăm công nhân Hàn Quốc bị bắt giữ trong cuộc bố ráp nhập cư quy mô lớn tại một nhà máy Hyundai ở bang Georgia hồi tuần trước trở về nước, sau khi sự việc này gây ra hoang mang, sốc và cảm giác bị phản bội trong dư luận tại quốc gia đồng minh của Mỹ.
Cuộc bố ráp ngày 4/9 tại một nhà máy sản xuất pin thuộc khu phức hợp Hyundai ở Georgia đã dẫn đến việc 475 công nhân bị bắt giữ, trong đó hơn 300 là người Hàn Quốc. , theo đoạn video được Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) công bố.
Hàn Quốc thông báo hôm Chủ nhật rằng Mỹ đã đồng ý thả những công nhân bị bắt giữ, đồng thời cho biết sẽ điều một chuyến bay thuê bao sang đón họ về nước sau khi các thủ tục hành chính cuối cùng được hoàn tất.
Tổng thống Mỹ Donald Trump, người trước đó ủng hộ cuộc bố ráp, cho biết tối Chủ nhật rằng Mỹ có thể đạt được thỏa thuận với công nhân Hàn Quốc để họ đào tạo người dân Mỹ làm những công việc như sản xuất pin và máy tính.
Chính trường Hàn Quốc rúng động vì cuộc bố ráp của Mỹ
Xuất hiện tại một phiên điều trần ở Quốc hội trước khi khởi hành, Ngoại trưởng Cho Hyun gọi cuộc bố ráp là “một vấn đề rất nghiêm trọng” mà ông hoàn toàn không lường trước được, trong bối cảnh nhiều nghị sĩ chỉ trích mạnh mẽ chiến dịch của Mỹ.
“Nếu chính quyền Mỹ bắt giữ hàng trăm người Hàn Quốc theo cách gần như một cuộc hành quân quân sự như vậy, thì các công ty Hàn Quốc đang đầu tư tại Mỹ làm sao có thể tiếp tục đầu tư đúng mức trong tương lai?” – nghị sĩ Cho Jeongsik thuộc đảng Dân chủ cầm quyền nói.
Một nghị sĩ khác, Kim Gi-hyeon thuộc đảng đối lập bảo thủ Sức mạnh Nhân dân, gọi cuộc bố ráp là “không thể chấp nhận được,” và cho rằng nó giáng một “đòn nặng nề khó có thể hàn gắn” vào Hàn Quốc.
Một số nghị sĩ thậm chí còn kêu gọi chính phủ đáp trả bằng cách điều tra những người Mỹ bị cáo buộc làm việc bất hợp pháp tại Hàn Quốc.
Seoul đã bày tỏ lấy làm tiếc về sự việc, song các chuyên gia nhận định Hàn Quốc khó có khả năng đưa ra biện pháp trả đũa mạnh mẽ do vẫn phụ thuộc an ninh vào Mỹ trong việc kiềm chế mối đe dọa từ Triều Tiên, cũng như trong nhiều lĩnh vực hợp tác khác giữa hai nước, bao gồm quan hệ kinh tế.
Người dân Hàn Quốc sốc trước cuộc bố ráp
Chiến dịch ở Georgia là cuộc bố ráp nơi làm việc mới nhất trong chương trình trục xuất hàng loạt của chính quyền Trump, nhưng đây là hoạt động cưỡng chế lớn nhất tại một địa điểm duy nhất của Cơ quan Điều tra An ninh Nội địa (HSI). Nhiều nhà quan sát lưu ý rằng bang Georgia từ lâu là biểu tượng hợp tác kinh tế giữa hai nước, khi nhiều tập đoàn lớn của Hàn Quốc đặt nhà máy và dự định mở rộng đầu tư tại đây.
Tại Hàn Quốc, nhiều người vẫn chưa hết bàng hoàng trước cuộc bố ráp diễn ra chỉ ít tuần sau khi nước này cam kết rót hàng trăm tỷ USD vào Mỹ như một phần của thỏa thuận thuế quan hồi cuối tháng Bảy. Cuối tháng Tám, ông Trump và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung cũng vừa có cuộc họp thượng đỉnh đầu tiên tại Washington.
“Cách mà Trump gây áp lực lên chính phủ Hàn Quốc và gây thiệt hại cho người dân Hàn Quốc thật thô bạo và đơn phương,” ông Kim Taewoo, cựu Viện trưởng Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nói. “Điều này có thể dễ dàng bị quên đi ở Hàn Quốc không? Về lâu dài, nó cũng không có lợi cho lợi ích quốc gia của Mỹ.”
Trong một bài xã luận ngày thứ Hai, tờ báo lớn nhất Hàn Quốc Chosun Ilbo viết: “Xuất hiện những nghi ngờ căn bản: Mỹ định nghĩa thế nào về ‘liên minh,’ và liệu lợi ích đầu tư có được đảm bảo qua các đời chính quyền hay không?”
Paik Wooyeal, giáo sư tại Đại học Yonsei, nhận định cuộc bố ráp là sự va chạm giữa mục tiêu đưa sản xuất trở lại Mỹ dựa vào vốn đầu tư nước ngoài và sự bất cập của hệ thống thị thực – nhập cư để hỗ trợ mục tiêu đó.
Paik cho rằng các công ty Hàn Quốc hoạt động tại Mỹ sẽ rơi vào “tình trạng rối loạn lớn” khi buộc phải đưa công nhân về nước để giải quyết vấn đề thị thực. Những diễn biến như vậy cũng gây tổn hại đến lợi ích của Mỹ, song ông Trump khó có khả năng nhượng bộ trong thời gian tới.
Người Hàn Quốc đặt câu hỏi về hệ thống thị thực của Mỹ
Steven Schrank, đặc vụ trưởng tại Georgia của Cơ quan Điều tra An ninh Nội địa Mỹ, nói hôm thứ Sáu rằng một số công nhân bị bắt giữ đã vượt biên trái phép, trong khi số khác nhập cảnh hợp pháp nhưng thị thực đã hết hạn hoặc đi theo diện miễn thị thực không cho phép làm việc.
Tuy nhiên, các quan chức và chuyên gia Hàn Quốc bày tỏ bức xúc về việc Mỹ hạn chế nghiêm ngặt visa loại H-1B hoặc H-2B cho lao động tay nghề cao để bảo vệ lao động trong nước, cũng như việc Washington không đáp ứng các đề nghị của Seoul về việc mở rộng loại thị thực này cho công dân Hàn Quốc. Kết quả là các công ty Hàn Quốc buộc phải sử dụng visa ngắn hạn để đưa công nhân sang Mỹ lắp đặt nhà máy hoặc xử lý các công việc khởi động khác.
“Vụ việc chắc chắn sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt lao động có tay nghề hợp pháp và gây áp lực tăng chi phí nhân công, có thể dẫn đến gián đoạn hoạt động và đội chi phí trong các dự án kinh doanh lớn tại Mỹ,” Công ty Chứng khoán Eugene Investment and Securities của Hàn Quốc nhận định trong một báo cáo hôm thứ Hai.
Công ty Chứng khoán Daishin trong một báo cáo khác cho biết cuộc bố ráp ở Georgia có thể làm chậm tiến độ hoạt động tại nhà máy pin, vốn được lên kế hoạch sản xuất từ đầu năm sau, từ đó ảnh hưởng đến mảng xe điện của Hyundai tại Mỹ.
Trong phiên điều trần hôm thứ Hai, Ngoại trưởng Cho nói với các nghị sĩ rằng Mỹ đã “không phản hồi thỏa đáng” trước các yêu cầu của Hàn Quốc về việc mở rộng visa lao động tay nghề cao, và Seoul dự định sẽ tận dụng sự kiện ở Georgia để thúc đẩy các cuộc đàm phán liên quan.
Ông Cho cũng cho biết một số người bị bắt giữ ở Georgia có thể cần quay lại nhà máy để hoàn tất công việc, và phía Hàn Quốc đang đàm phán với Mỹ để đảm bảo những người này có thể nhập cảnh trở lại.
“Tôi sẽ nói rõ với họ rằng nếu (nhà máy) chậm hoàn thành thì Mỹ cũng sẽ chịu những tổn thất đáng kể,” ông Cho nhấn mạnh.
Một người bị bắt giữ và bị xích quanh người khi chính quyền Mỹ bố ráp nhà máy sản xuất pin của Hyundai tại bang Georgia. Ảnh: AP
