Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã lên tiếng chỉ trích những lời đe dọa của Donald Trump về việc tiếp quản Greenland, khi ông trở thành nguyên thủ quốc gia nước ngoài đầu tiên đến thăm vùng lãnh thổ rộng lớn và giàu tài nguyên tại Bắc Cực kể từ khi Tổng thống Mỹ công khai ý định sáp nhập khu vực này. Ông Macron trở thành nguyên thủ quốc gia nước ngoài đầu tiên đến thăm Greenland kể từ khi Tổng thống Mỹ đưa ra những tuyên bố công khai đòi sáp nhập vùng đất này.
“Tôi không nghĩ đó là điều mà các đồng minh nên làm,” Macron phát biểu khi đến Greenland – lãnh thổ tự trị của Đan Mạch – trong một chuyến thăm có tính biểu tượng cao nhằm thể hiện “sự đoàn kết của Pháp và EU” với Greenland, trên đường đến Hội nghị thượng đỉnh G7 tại Canada.
Tổng thống Pháp nhấn mạnh: “Điều quan trọng là Đan Mạch và các nước châu Âu phải cam kết với vùng lãnh thổ này, nơi có tầm quan trọng chiến lược rất lớn và cần được tôn trọng về mặt toàn vẹn lãnh thổ.”
Ông Trump nhiều lần khẳng định rằng Mỹ cần Greenland vì lý do an ninh quốc gia do vị trí chiến lược của nó tại giao điểm giữa Đại Tây Dương và Bắc Băng Dương, và ông không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để giành quyền kiểm soát khu vực này.
Các cuộc khảo sát cho thấy đa số trong số 57.000 cư dân Greenland mong muốn độc lập khỏi Đan Mạch, nhưng không muốn trở thành một phần của Mỹ. Chính phủ Đan Mạch đã tuyên bố Greenland “không phải để bán” và chỉ người dân Greenland mới có quyền quyết định tương lai của họ.
Văn phòng Tổng thống Pháp cho biết chuyến thăm kéo dài sáu giờ của ông Macron là “một tín hiệu mang tính biểu tượng” và được thực hiện theo đề nghị từ cả Đan Mạch lẫn Greenland. Chuyến thăm bắt đầu với cuộc họp cùng Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen và Thủ tướng Greenland Jens-Frederik Nielsen trên một tàu hộ vệ hải quân của Đan Mạch.
Tổng thống Pháp cũng dự kiến thăm một sông băng để tận mắt chứng kiến tác động của biến đổi khí hậu và thảo luận về việc đưa Greenland vào các chương trình hỗ trợ phát triển của EU “trong khi vẫn tôn trọng chủ quyền của họ”.
Trước chuyến đi, ông Macron cho biết chuyến thăm nhằm ngăn chặn tình trạng các thế lực “săn mồi” nhắm đến vùng lãnh thổ này. Hồi tháng Ba, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance đã đến thăm căn cứ quân sự Mỹ Pituffik trên đảo, nơi ông chỉ trích Đan Mạch “không chăm lo đúng mức cho người dân Greenland” và cho rằng Copenhagen đã bỏ bê an ninh của vùng lãnh thổ này.
Pituffik, nằm trên tuyến đường ngắn nhất đối với tên lửa phóng từ Nga sang Mỹ, là một phần thiết yếu trong hệ thống phòng thủ tên lửa của Washington. Trong bối cảnh cuộc chạy đua về đất hiếm và băng tan mở ra các tuyến hàng hải mới, tầm quan trọng chiến lược của Greenland đang gia tăng.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth tuần trước dường như đã thừa nhận Lầu Năm Góc có kế hoạch tiếp quản Greenland bằng vũ lực nếu cần thiết, nhưng ông từ chối trả lời các câu hỏi liên tục về vấn đề này trong một phiên điều trần tại quốc hội.
Tờ Wall Street Journal hồi tháng trước đưa tin rằng các quan chức thuộc Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ – do Tulsi Gabbard đứng đầu – đang theo dõi phong trào đòi độc lập của Greenland và thái độ của người dân đối với việc khai thác tài nguyên tại đây của Mỹ.
Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen đã nhiều lần đến Paris sau khi Trump đưa ra các tuyên bố đe dọa Greenland – lãnh thổ không phải là thành viên EU nhưng có thỏa thuận liên kết với khối này. Copenhagen hiện đã đặt mua tên lửa phòng không do Pháp sản xuất.
Florian Vidal, chuyên gia tại viện nghiên cứu Ifri có trụ sở ở Paris, nhận định: đối với Đan Mạch – một trong những đồng minh trung thành nhất của Washington tại châu Âu – việc tìm kiếm sự ủng hộ từ cường quốc hạt nhân duy nhất trong EU là cách để thể hiện sức mạnh cứng trước một nước Mỹ ngày càng hung hăng.
Ông Vidal nói: “Chính sách đối ngoại ngày càng quyết liệt của chính quyền Trump khiến tầm nhìn của Pháp về một châu Âu độc lập hơn trở nên hợp lý hơn đối với Đan Mạch. Từ góc nhìn Bắc Âu, Pháp là một cường quốc quân sự có trọng lượng.”
Thủ tướng Greenland Jens-Frederik Nielsen hồi tháng Tư tuyên bố rằng những phát biểu từ phía Mỹ cho đến nay là “thiếu tôn trọng” và hòn đảo này “sẽ không bao giờ là một món tài sản có thể bị ai đó mua đứt.”
Ông nói thêm vào tuần trước rằng sự ủng hộ từ Pháp đã được thể hiện “ngay từ những tuyên bố đầu tiên về việc giành đất của chúng tôi” và điều đó là “cần thiết và đáng quý.”
Emmanuel Macron (giữa) được Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen (trái) và Thủ tướng Greenland Jens-Frederik Nielsen chào đón khi ông đến sân bay Nuuk ở Greenland. Ảnh: EPA
