Rome đông khách là chuyện thường ngày. Nhưng việc chuẩn bị cho Năm Thánh 2025 lại đẩy Thủ đô Ý đến tột cùng giới hạn
Quả đúng là Rome đang biến đổi nhằm chuẩn bị cho Năm Thánh. Có những khu phố được chỉnh trang, nhiều nơi đi bộ mới ra đời, một số con đường được lát đá lại. Đó là những công trình nhằm đáp ứng, theo dự kiến, việc du khách – tín đồ hành hương đổ tới đây. Nhưng chúng cũng gây ra những vết thương.
Theo dự báo, sẽ có đến 32 triệu du khách đổ về Rome vì Năm Thánh (Holy Year Jubilee Year), một sự kiện tôn giáo cứ 25 năm được tổ chức một lần, biến Rome thành trung tâm của các hoạt động tôn giáo, hành hương và sự kiện văn hóa. Ngay từ năm 2024, Thành phố Vĩnh cửu (Eternal City) đã phải đối mặt với hàng loạt khó khăn, từ giá thuê nhà tăng vọt cho đến cơ sở hạ tầng xuống cấp.
Một thử thách
Các dự án xây dựng đã làm tắc nghẽn giao thông và gián đoạn cuộc sống hằng ngày, khiến cư dân cảm thấy bực bội. “Quả là một thử thách,” (“It’s truly a challenge,”) Martina Battista, một sinh viên y khoa cho biết. Cô đã phải rời khỏi căn hộ để chủ nhà có thể biến nó thành một căn cho thuê ngắn hạn – kiểu Air Bnb – lãi hơn.
Chuyện này không phải đơn lẻ (isolated case). Không ít cư dân lâu năm ở trung tâm Rome đã bị buộc phải rời bỏ nơi thuê vì chủ nhà lấy lại nhà để cho thuê ngắn hạn. Trong năm 2024 này, tiền thuê nhà đã tăng lên tới 20%, và các hợp đồng thuê dài hạn cũng giảm 35%.
Martina Battista đã phải trả thêm tiền thuê nhà sau một cuộc tìm kiếm khó khăn kéo dài đến 5 tháng.
Trước đây, Rome là một trong những thủ đô có chi phí sinh hoạt rẻ nhất châu Âu (most affordable), nhưng giờ thì không như thế nữa.
Ngoài khó khăn về nhà cửa, cơ sở hạ tầng của thủ đô Ý cũng như sụp đổ dưới áp lực của đông khách du lịch. Năm 2024 này, theo thống kê sơ bộ, đã có đến 21 triệu du khách thăm Rome. Việc thêm khách du lịch chắc chắn sẽ khiến cho cuộc sống của 2,75 triệu dân ở đây gặp thêm nhiều khó khăn.
Áp lực quá
Mạng lưới giao thông phải mở rộng, việc thu gom rác thải phải được tăng cường, và phải thêm nhu yếu phẩm. Quá áp lực. Những khu phố lịch sử như Piazza Navona, với vẻ đẹp hàng thế kỷ (centuries-old beauty), đang bị thương mại không ngừng lấn át. Những con đường với nhiều nghệ nhân giờ đây thấy đầy cửa hàng lưu niệm kiểu mới và nhà hàng hiện đại.
Nhiều cư dân đang tiếc nuối trước sự mất mát những nét đặc trưng xưa của Rome. “Không phải thành phố làm thay đổi du khách; mà chính du khách đã khiến thành phố đổi thay,” (It’s not the city that changes the tourists; it’s the tourists who have made the city change,) Michele Campisi, chủ tịch Hiệp hội Di sản Ý Nostra (Italia Nostra heritage association), cảm thán.
Hậu quả không chỉ dừng lại ở sự khó chịu. Giá thuê tăng ở Esquilino, một khu phố gần ga xe lửa chính của Rome, cũng làm gia tăng nỗi lo về tội phạm. Do dự kiến việc du khách – tín đồ gia tăng, các quan chức địa phương đã cải thiện vấn đề an ninh bằng trí tuệ nhân tạo và thiết bị hiện đại. Nhưng cư dân cho rằng chẳng ăn thua gì.
Tại khu phố Borgo Pio gần Vatican, chẳng hạn, các chủ cửa hàng đã phải chịu đựng việc thi công ồn ào diễn ra trong nhiều năm. Họ còn cho rằng các biện pháp an ninh bổ sung và rào chắn giao thông có thể đẩy khách hàng đi nơi khác. Chủ tịch của một tổ chức doanh nghiệp địa phương, Francesco Ceravolo, phát biểu: “Chúng tôi đã phải chịu đựng điều này lâu rồi.” (We’ve had to endure this already.)
Theo ông Roberto Gualtieri, Thị trưởng Rome, Năm Thánh là một cơ hội để tái sinh thủ đô Ý. Đức Tổng Giám mục Rino Fisichella, tuy thừa nhận có những gián đoạn liên quan đến cuộc sống cư dân, nhưng khẳng định kết quả cuối cùng sẽ là một thành phố bền vững và hấp dẫn hơn.
Một khu phố yên tĩnh của Rome. Sẽ còn yên tĩnh?
Pháo hoa chào mừng Năm Thánh từ 24.12.2024, dự kiến kết thúc vào đầu tháng giêng 2026.
