Sa mạc Kubuqi ở Nội Mông đang trải qua một sự biến đổi to lớn với việc lắp đặt một “Vạn Lý Trường Thành năng lượng mặt trời,” dự kiến sẽ cung cấp điện không lồ cho Trung Quốc khi hoàn thành vào năm 2030.
Dự án này không chỉ nhằm tạo ra một nguồn năng lượng khổng lồ lên tới 100 gigawatt mà còn hướng tới mục tiêu chống sa mạc hóa, hỗ trợ nông nghiệp địa phương, đóng góp đáng kể vào việc phủ xanh các sa mạc trên khắp Trung Quốc.
Biến đổi sa mạc Kubuqi
Từng được mệnh danh là “biển chết” bởi sự khô cằn và hoang vu, sa mạc Kubuqi ở Nội Mông đang trải qua một sự thay đổi ngoạn mục. Những đụn cát rộng lớn giờ đây là nơi đặt các tấm pin năng lượng mặt trời khổng lồ, biến cảnh quan hoang vu thành một trung tâm năng lượng tái tạo sôi động. Đây là một phần trong kế hoạch đầy tham vọng của Trung Quốc nhằm xây dựng một “Vạn Lý Trường Thành năng lượng mặt trời,” với mục tiêu cung cấp đủ điện cho thủ đô Bắc Kinh.
Dự kiến hoàn thành vào năm 2030, dự án này sẽ kéo dài 400 km và rộng 5 km, với công suất tối đa 100 gigawatt. Tính đến thời điểm hiện tại, các quan chức cho biết đã lắp đặt được khoảng 5,4 gigawatt.
Với điều kiện thời tiết nắng quanh năm, địa hình bằng phẳng và gần các trung tâm công nghiệp, Kubuqi là một địa điểm lý tưởng để phát triển năng lượng mặt trời. Các tấm pin được lắp đặt dọc theo một dải cát hẹp nằm ở phía nam sông Hoàng Hà, giữa hai thành phố Baotou và Bayannur. Các vệ tinh OLI (Operational Land Imager) và OLI-2 trên Landsat 8 và 9 đã ghi lại hình ảnh cho thấy sự mở rộng của các trang trại năng lượng mặt trời từ tháng 12-2017 đến tháng 12-2024.
Trang trại năng lượng mặt trời có hình dáng như một con ngựa phi nước đại—Nhà máy Năng lượng Mặt trời Tuấn Mã—đã hoàn thành vào năm 2019, lập kỷ lục Guinness về hình ảnh lớn nhất được tạo từ các tấm pin năng lượng mặt trời. Nhà máy này sản xuất khoảng 2 tỷ kilowatt-giờ điện mỗi năm, đủ đáp ứng nhu cầu điện hàng năm của 300.000 đến 400.000 người.
Ngoài việc sản xuất điện, các nhà quy hoạch kỳ vọng dự án còn mang lại nhiều lợi ích khác. Họ cho rằng nó có thể giúp giảm sa mạc hóa bằng cách ngăn chặn sự di chuyển của cát và làm chậm tốc độ gió. Bên cạnh đó, các tấm pin nâng cao tạo ra bóng râm, làm giảm tốc độ bay hơi và có thể tạo điều kiện thuận lợi để trồng cỏ chăn nuôi hoặc các loại cây trồng khác bên dưới. Phân tích dữ liệu Landsat cho thấy các dự án năng lượng mặt trời đã góp phần phủ xanh các vùng sa mạc khác ở Trung Quốc trong những năm gần đây.
Tính đến tháng 6 năm 2024, Trung Quốc dẫn đầu thế giới về công suất hoạt động của các trang trại năng lượng mặt trời, đạt 386.875 megawatt, chiếm khoảng 51% tổng công suất toàn cầu, theo số liệu từ Global Energy Monitor’s Global Solar Power Tracker. Hoa Kỳ đứng thứ hai với 79.364 megawatt (11%), tiếp theo là Ấn Độ với 53.114 megawatt (7%).
Sự phát triển năng lượng mặt trời của Trung Quốc đặc biệt nhanh chóng trong thập kỷ qua. Từ năm 2017 đến năm 2023, công suất năng lượng mặt trời hoạt động của nước này tăng trung bình 39.994 megawatt mỗi năm. Trong cùng giai đoạn, công suất năng lượng mặt trời của Hoa Kỳ tăng trung bình 8.137 megawatt mỗi năm.
Hình ảnh vệ tinh cho thấy các tấm năng lượng mặt trời ờ Sa mạc Kubuki vào ngày 8-12-2024
Hình ảnh vệ tinh chụp Sa mạc Kubuki vào ngày 20-12-2017, trước khi các tấm năng lượng mặt trời được lắp đặt. Ảnh: NASA
