Trung Quốc đang yêu cầu các nhà sản xuất chip phải sử dụng ít nhất 50% thiết bị do trong nước sản xuất khi mở rộng công suất, theo ba nguồn tin am hiểu vấn đề, trong bối cảnh Bắc Kinh thúc đẩy xây dựng một chuỗi cung ứng bán dẫn tự chủ.
Quy định này không được công bố chính thức, nhưng trong những tháng gần đây, các hãng chip xin phê duyệt của nhà nước để xây mới hoặc mở rộng nhà máy đã được cơ quan chức năng thông báo rằng họ phải chứng minh, thông qua các gói thầu mua sắm, rằng ít nhất một nửa thiết bị sẽ là hàng nội địa, các nguồn tin nói với Reuters.
Đây là một trong những biện pháp quan trọng nhất mà Bắc Kinh đưa ra nhằm giảm phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài, một nỗ lực tăng tốc sau khi Mỹ siết chặt các hạn chế xuất khẩu công nghệ vào năm 2023, bao gồm lệnh cấm bán chip AI tiên tiến và thiết bị sản xuất bán dẫn cho Trung Quốc.
Dù các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đã chặn việc tiếp cận một số công cụ tiên tiến nhất, quy định 50% đang khiến các nhà sản xuất Trung Quốc ưu tiên nhà cung cấp trong nước ngay cả ở những lĩnh vực mà thiết bị từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và châu Âu vẫn còn sẵn có.
Theo các nguồn tin, những hồ sơ không đạt ngưỡng này thường bị bác bỏ, dù cơ quan chức năng có thể linh hoạt tùy theo mức độ hạn chế nguồn cung. Yêu cầu cũng được nới lỏng đối với các dây chuyền sản xuất chip tiên tiến, nơi thiết bị do Trung Quốc phát triển vẫn chưa hoàn thiện.
“Nhà chức trách muốn tỷ lệ này cao hơn nhiều so với 50%,” một nguồn tin nói với Reuters. “Về lâu dài, mục tiêu là các nhà máy sử dụng 100% thiết bị nội địa.”
Bộ Công nghiệp Trung Quốc không phản hồi yêu cầu bình luận. Các nguồn tin đề nghị giấu tên vì biện pháp này chưa được công bố công khai.
Cách tiếp cận “toàn quốc”
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhiều lần kêu gọi một nỗ lực mang tính “toàn quốc” nhằm xây dựng chuỗi cung ứng bán dẫn trong nước hoàn toàn tự chủ, với sự tham gia của hàng nghìn kỹ sư và nhà khoa học tại các doanh nghiệp và viện nghiên cứu trên khắp cả nước.
Nỗ lực này được triển khai trên toàn bộ chuỗi cung ứng. Reuters trước đó trong tháng đã đưa tin rằng các nhà khoa học Trung Quốc đang phát triển một nguyên mẫu máy móc có khả năng sản xuất chip tiên tiến, điều mà Washington đã tìm cách ngăn chặn trong nhiều năm.
“Trước đây, các nhà máy chip nội địa như SMIC thường ưu tiên thiết bị của Mỹ và hầu như không trao cơ hội cho các công ty Trung Quốc,” một cựu nhân viên của hãng thiết bị trong nước Naura Technology cho biết. “Nhưng điều đó đã thay đổi kể từ các hạn chế xuất khẩu của Mỹ năm 2023, khi các nhà máy chip Trung Quốc gần như không còn lựa chọn nào khác ngoài việc hợp tác với nhà cung cấp nội địa.”
Theo dữ liệu mua sắm công khai, các thực thể có liên hệ với nhà nước đã đặt kỷ lục 421 đơn hàng cho máy quang khắc và linh kiện nội địa trong năm nay, với tổng trị giá khoảng 850 triệu nhân dân tệ, cho thấy nhu cầu đối với công nghệ phát triển trong nước đang tăng mạnh.
Để hỗ trợ chuỗi cung ứng chip nội địa, Bắc Kinh cũng đã rót hàng trăm tỷ nhân dân tệ vào lĩnh vực bán dẫn thông qua “Quỹ lớn”, quỹ này đã bước sang giai đoạn ba vào năm 2024 với quy mô vốn 344 tỷ nhân dân tệ (49 tỷ USD).
Người thắng – kẻ thua
Theo các nguồn tin, chính sách này đã bắt đầu mang lại kết quả, bao gồm ở những khâu như khắc (etching) – một bước then chốt trong sản xuất chip, liên quan đến việc loại bỏ vật liệu khỏi tấm nền silicon để tạo nên các cấu trúc transistor phức tạp.
Hai nguồn tin cho biết Naura – tập đoàn thiết bị chip lớn nhất Trung Quốc – đang thử nghiệm các công cụ khắc của mình trên dây chuyền sản xuất 7nm tiên tiến của SMIC. Cột mốc ban đầu này, sau khi Naura gần đây triển khai thành công công cụ khắc ở tiến trình 14nm, cho thấy tốc độ tiến bộ nhanh chóng của các nhà cung cấp trong nước.
“Kết quả khắc của Naura được thúc đẩy mạnh bởi việc chính phủ yêu cầu các nhà máy chip phải dùng ít nhất 50% thiết bị nội địa,” một nguồn tin nói với Reuters, cho rằng điều này buộc công ty phải cải tiến rất nhanh.
Trước đây, các công cụ khắc tiên tiến tại Trung Quốc chủ yếu do các hãng nước ngoài như Lam Research và Tokyo Electron cung cấp, nhưng hiện đang dần được thay thế một phần bởi Naura và đối thủ nhỏ hơn là Advanced Micro-Fabrication Equipment (AMEC).
Naura cũng được xem là đối tác then chốt của các nhà sản xuất chip nhớ Trung Quốc, khi cung cấp công cụ khắc cho các chip tiên tiến có hơn 300 lớp. Công ty còn phát triển các đế kẹp tĩnh điện – thiết bị giữ tấm nền trong quá trình xử lý – để thay thế các bộ phận bị mòn trong thiết bị của Lam Research mà hãng này không còn có thể bảo trì sau các hạn chế năm 2023, các nguồn tin cho biết.
Tiến bộ của Trung Quốc đang khiến các đối thủ toàn cầu lo ngại, khi các nhà cung cấp nước ngoài bị thu hẹp thị phần tại thị trường Trung Quốc.
Theo cơ sở dữ liệu AcclaimIP của Anaqua, được Reuters xác minh, Naura đã nộp kỷ lục 779 bằng sáng chế trong năm 2025, hơn gấp đôi so với số lượng nộp trong các năm 2020 và 2021, trong khi AMEC nộp 259 bằng.
Những tiến triển này cũng phản ánh vào kết quả tài chính. Doanh thu của Naura trong nửa đầu năm 2025 tăng 30%, lên 16 tỷ nhân dân tệ. AMEC ghi nhận doanh thu nửa đầu năm tăng 44%, đạt 5 tỷ nhân dân tệ.
Các nhà phân tích ước tính Trung Quốc hiện đã đạt mức tự chủ khoảng 50% trong lĩnh vực thiết bị loại bỏ photoresist và làm sạch trong sản xuất chip bán dẫn – một thị trường trước đây do các công ty Nhật Bản thống trị, nhưng nay đang do Naura dẫn dắt.
“Thị trường thiết bị nội địa sẽ do hai đến ba nhà sản xuất lớn chi phối, và Naura chắc chắn là một trong số đó,” một nguồn tin khác nhận định.
Hình minh họa các mô hình công nhân được đặt cạnh quốc kỳ Trung Quốc và các bảng mạch in gắn chip bán dẫn. Ảnh: Reuters
