Microsoft và OpenAI đã đạt được một thỏa thuận cho phép nhà phát triển ChatGPT tái cấu trúc thành công ty vì lợi ích cộng đồng (public benefit corporation), qua đó định giá OpenAI ở mức 500 tỷ USD và trao cho công ty nhiều quyền tự chủ hơn trong hoạt động kinh doanh.
Thỏa thuận này loại bỏ một ràng buộc lớn trong việc huy động vốn của OpenAI tồn tại từ năm 2019, khi công ty ký kết với Microsoft – thỏa thuận đó trao cho Microsoft quyền sở hữu phần lớn các sản phẩm của OpenAI để đổi lấy dịch vụ điện toán đám mây tốn kém mà OpenAI cần để vận hành các mô hình của mình. Khi dịch vụ ChatGPT trở nên phổ biến toàn cầu, những ràng buộc này đã trở thành nguồn gốc căng thẳng đáng kể giữa hai bên.
Người phát ngôn của OpenAI cho biết CEO Sam Altman sẽ không nhận cổ phần trong công ty tái cấu trúc – một sự thay đổi so với các cuộc thảo luận hồi năm ngoái, khi ông dự kiến sẽ có cổ phần. Công ty hiện chưa có kế hoạch phát hành cổ phiếu ra công chúng.
Microsoft nắm 27% cổ phần
Theo hai công ty, Microsoft vẫn nắm giữ khoảng 27% cổ phần, tương đương 135 tỷ USD, trong OpenAI Group PBC, công ty sẽ do Tổ chức phi lợi nhuận OpenAI Foundation kiểm soát. Microsoft đã đầu tư 13,8 tỷ USD vào OpenAI – nghĩa là với thỏa thuận lần này, khoản đầu tư của hãng đã sinh lời gần gấp 10 lần.
Thỏa thuận mới giữ mối quan hệ giữa hai công ty gắn bó ít nhất đến năm 2032, thông qua hợp đồng điện toán đám mây quy mô lớn. Microsoft cũng sẽ tiếp tục nắm một số quyền đối với các sản phẩm và mô hình AI của OpenAI cho đến thời điểm đó, ngay cả khi OpenAI đạt được trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI).
Tính đến nay, ChatGPT đã có khoảng 800 triệu người dùng hàng tuần, trở thành gương mặt đại diện cho trí tuệ nhân tạo đối với công chúng, kể từ khi OpenAI ra đời như một tổ chức phi lợi nhuận chuyên về an toàn AI. Tuy nhiên, khi công ty phát triển nhanh chóng, thỏa thuận với Microsoft lại hạn chế khả năng huy động vốn từ các nhà đầu tư khác và ký hợp đồng điện toán trong bối cảnh lượng người dùng ChatGPT tăng vọt cùng nhu cầu tính toán khổng lồ cho nghiên cứu các mô hình mới.
Bret Taylor, Chủ tịch Hội đồng Quản trị của OpenAI Foundation, viết trong một bài đăng blog: “OpenAI đã hoàn tất việc tái cấp vốn, đơn giản hóa cấu trúc doanh nghiệp. Tổ chức phi lợi nhuận vẫn giữ quyền kiểm soát công ty vì lợi nhuận, đồng thời giờ đây có một con đường rõ ràng để tiếp cận các nguồn lực lớn trước khi AGI xuất hiện.”
Thỏa thuận năm 2019 của Microsoft từng bao gồm nhiều điều khoản liên quan đến việc OpenAI đạt được AGI, trong khi thỏa thuận mới yêu cầu một hội đồng độc lập xác minh bất kỳ tuyên bố nào của OpenAI về việc đã đạt đến AGI.
Adam Sarhan, CEO của 50 Park Investments, nhận định: “OpenAI vẫn đối mặt với giám sát liên tục về tính minh bạch, cách sử dụng dữ liệu và quản lý an toàn. Nhưng nhìn chung, cấu trúc mới này sẽ mang lại con đường rõ ràng hơn cho đổi mới và trách nhiệm.”
Gil Luria, Giám đốc nghiên cứu công nghệ tại công ty đầu tư DA Davidson, bổ sung: “Thỏa thuận này giải quyết vấn đề lâu nay về việc OpenAI được tổ chức như một tổ chức phi lợi nhuận và làm rõ quyền sở hữu công nghệ giữa hai bên. Cấu trúc mới sẽ giúp minh bạch hơn con đường đầu tư của OpenAI, từ đó tạo thuận lợi cho việc huy động vốn trong tương lai.”
Microsoft cũng cho biết đã đạt thỏa thuận với OpenAI, theo đó OpenAI sẽ mua 250 tỷ USD dịch vụ điện toán đám mây Azure. Đổi lại, Microsoft sẽ không còn quyền ưu tiên cung cấp dịch vụ điện toán cho OpenAI như trước.
Ngoài ra, Microsoft khẳng định họ sẽ không có bất kỳ quyền lợi nào đối với phần cứng do OpenAI sản xuất. Trước đó, vào tháng 3, OpenAI đã mua lại công ty khởi nghiệp io Products của Jony Ive, cựu giám đốc thiết kế của Apple, trong một thương vụ trị giá 6,5 tỷ USD.
Biểu tượng ứng dụng ChatGPT trên điện thoại thông minh. Ảnh: Reuters
