Startup y tế Anh–Qatar Rhazes AI vừa khởi động dự án thử nghiệm đầu tiên tại Bệnh viện Al Hamshari ở miền nam Lebanon, đưa công cụ AI lâm sàng tiên tiến vào một trong những môi trường y tế thiếu thốn nhất khu vực.
Sáng kiến này nằm trong khuôn khổ nghiên cứu thử nghiệm có kiểm soát, nhằm đánh giá khả năng của AI trong việc giảm gánh nặng hành chính cho các bác sĩ tuyến đầu, những người đang làm việc trong điều kiện áp lực cực lớn.
Dự án do Rhazes AI tài trợ, phối hợp với Hội Trăng Lưỡi Liềm Đỏ Palestine (PRCS) – đơn vị điều hành bệnh viện – trong nỗ lực chung nhằm tăng cường năng lực chăm sóc y tế tuyến đầu tại một trong những hệ thống bệnh viện yếu nhất khu vực.
Rhazes AI phát triển công nghệ AI tạo sinh dành cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, tập trung vào việc nâng cao năng suất cho bác sĩ và tự động hóa các tác vụ hành chính.
Công ty cung cấp một trợ lý kỹ thuật số có khả năng ghi lại toàn bộ cuộc tư vấn, tạo tài liệu y khoa, gợi ý chẩn đoán và tự động hóa quy trình thanh toán, đồng thời đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật dữ liệu.
Cứu cánh cho trại tị nạn Palestine lớn nhất Lebanon
Al Hamshari, do Hội Trăng Lưỡi Liềm Đỏ Palestine quản lý, nằm gần trại tị nạn Ein el Hilweh – trại tị nạn Palestine lớn nhất Lebanon. Người tị nạn Palestine tại đây không được hưởng quyền lợi từ hệ thống y tế quốc gia, khiến các bệnh viện như Al Hamshari phải gánh toàn bộ trách nhiệm chăm sóc sức khỏe, trong khi nguồn lực quốc tế hỗ trợ rất hạn chế.
Bệnh viện có 80 giường, 56 bác sĩ và 31 y tá, nhưng mỗi tháng tiếp nhận hơn 4.000 bệnh nhân và thực hiện hơn 400 ca phẫu thuật giữa giai đoạn khủng hoảng. Đây cũng là cơ sở duy nhất trong khu vực có đơn vị lọc thận còn hoạt động.
Theo thỏa thuận mới, Rhazes triển khai trợ lý lâm sàng AI tại các khoa khám ngoại trú và cấp cứu. Nền tảng này có thể hoạt động trong môi trường hạ tầng hạn chế, không cần đến hệ thống điện toán quy mô lớn.
Tiến sĩ Zaid Al-fagih, đồng sáng lập kiêm CEO Rhazes AI, cho biết: “Nhiều bệnh viện đối tác của chúng tôi không có hồ sơ bệnh án điện tử, thậm chí nhiều nơi chỉ có một máy tính dùng chung cho nhiều bác sĩ. Họ cũng không thể truy cập các hướng dẫn y khoa cập nhật, vì đa số dịch vụ này đều yêu cầu trả phí.”
“Chính vì điều kiện thiếu thốn đó, tác động của AI có thể còn lớn hơn nhiều so với những nơi đã đạt mức hiệu quả cao,” ông nói thêm.
Nền tảng của Rhazes có thể tùy chỉnh theo quy trình làm việc của từng bác sĩ, hỗ trợ đa ngôn ngữ, và cung cấp quyền truy cập vào các hướng dẫn y khoa cập nhật nhất.
Trợ lý AI có thể tư duy như bác sĩ
Rhazes AI hỗ trợ bác sĩ toàn diện — ghi lại cuộc tư vấn theo thời gian thực và tạo kế hoạch điều trị cá nhân hóa cho từng bệnh nhân.
“Ví dụ, nếu bệnh nhân cần kháng sinh nhưng dị ứng với penicillin, hệ thống sẽ tự động đề xuất clarithromycin thay thế,” ông Al-fagih giải thích. “Mọi khuyến nghị đều dựa trên hướng dẫn y khoa và đặc điểm cụ thể của bệnh nhân.”
Công cụ này còn tự động hóa việc ghi chép hồ sơ, tạo tóm tắt, phiếu nhập viện, mã thanh toán và trích xuất dữ liệu từ bệnh án — giúp bác sĩ giảm tải hành chính để tập trung vào điều trị.
Rhazes AI cũng hỗ trợ tích hợp công cụ bên thứ ba, tương thích với các chuẩn ICD (phân loại bệnh tật quốc tế) và CPT (mã hóa thủ thuật và dịch vụ y tế) cho lưu trữ và thanh toán.
“Đây không chỉ là công cụ ghi âm, mà là trợ lý lâm sàng linh hoạt, có khả năng tư duy và hỗ trợ ra quyết định y khoa,” ông nói.
Trao quyền cho bác sĩ tuyến đầu
Tại Al Hamshari, phần lớn bác sĩ là người Palestine, phải kiêm nhiệm nhiều vai trò — từ bác sĩ đa khoa đến chuyên khoa và cấp cứu — do thiếu hệ thống chuyển tuyến và bệnh viện bậc cao.
Mỗi bác sĩ có thể khám tới 60 bệnh nhân mỗi ngày, với khối lượng ghi chép khổng lồ.
Tiến sĩ Al-fagih cho biết: “Ở các nước phát triển, bác sĩ thường chuyên sâu. Nhưng tại các bệnh viện công thiếu thốn, họ phải xử lý đủ loại ca bệnh, điều này làm tăng nguy cơ sai sót y khoa. Một trong những tác động lớn nhất của Rhazes AI là hỗ trợ bác sĩ ra quyết định lâm sàng chính xác hơn.”
“Bác sĩ chỉ cần nói chuyện với bệnh nhân; hệ thống sẽ tự động ghi lại, bổ sung dữ liệu sẵn có, rồi đề xuất các bước tiếp theo — từ xét nghiệm, điều trị đến giới thiệu chuyên khoa,” ông nói.
Rhazes AI kỳ vọng mô hình này có thể mở rộng ra các vùng xung đột và khu vực nghèo, nơi AI có thể trở thành ‘bác sĩ phụ tá số’, giúp cứu sống nhiều người hơn trong điều kiện thiếu nhân lực và cơ sở vật chất.
Đổi mới không cần chờ điều kiện hoàn hảo
Cách tiếp cận của Rhazes AI thách thức quan niệm truyền thống về đổi mới.
“Các công cụ tiên tiến không cần đợi đến khi điều kiện hoàn hảo; chúng phải bắt đầu từ nơi có nhu cầu lớn nhất,” bác sĩ Al-fagih nhấn mạnh.
“Trong thời đại mà AI thường làm sâu sắc thêm bất bình đẳng, đây là ví dụ cho thấy công nghệ có thể thu hẹp khoảng cách ấy. Đã đến lúc đổi mới phải đến với những người cần nó nhất.”
Rola Soboh, cộng sự của Rhazes AI tham gia dự án, chia sẻ: “Tôi từng hỗ trợ nhiều dự án nhân đạo liên quan đến sức khỏe người tị nạn ở Lebanon, và dự án này mang ý nghĩa rất cá nhân. Bệnh viện này không chỉ là một tòa nhà — nó là phao cứu sinh.
“Các bác sĩ ở đây không chỉ chữa bệnh; họ gánh cả một cộng đồng. Khi nói đến việc giảm tải cho họ, đó không chỉ là hành chính, mà còn là gánh nặng tinh thần, thể chất và cảm xúc. Thật xúc động khi chứng kiến công nghệ tiên tiến thực sự phục vụ những con người như thế ở một nơi thường bị lãng quên.”
Mở rộng tầm nhìn
Rhazes AI hiện cũng đang hợp tác với nhiều hệ thống bệnh viện tại vùng Vịnh để triển khai quy mô lớn hơn.
“Họ đã đạt trình độ số hóa cao, nên đây là một hướng hợp tác đầy hứa hẹn,” bác sĩ Al-fagih cho biết.
Công ty cũng đang nghiên cứu phát triển hồ sơ sức khỏe điện tử (EHR) dạng nhẹ, dựa trên đám mây và tích hợp AI ngay từ đầu, có thể truy cập qua điện thoại, dùng được cho mọi bác sĩ trong bệnh viện.
“Điều đó có thể là bước ngoặt cho những nơi chưa có hạ tầng EHR. Một số quốc gia vẫn chưa có bệnh viện nào dùng hồ sơ điện tử. Nếu việc số hóa được xây dựng cùng AI từ đầu, họ có thể vượt qua cả các nước giàu, vốn đang bị ràng buộc bởi hệ thống cũ kỹ. Họ có thể bắt đầu mới với hạ tầng hiện đại.”
Chương trình thử nghiệm sẽ diễn ra dưới dạng nghiên cứu thực hiện có đối chứng phi ngẫu nhiên, từ tháng 8 đến tháng 11 năm 2025, nhằm đánh giá thời gian ghi chép, mức độ tự tin khi ra quyết định và luồng bệnh nhân.
Bên trong Bệnh viện Al Hamshari ở miền nam Lebanon. Ảnh: Tech EU
Các bác sĩ Bệnh viện Al Hamshari tìm hiểu về ứng dụng AI. Ảnh: Tech EU
