Trồng rau củ quả tại nhà vốn không có gì mới. Nhưng nếu bạn có thể sản xuất thịt ngay trong căn bếp của mình thì sao? Đó chính là điều mà một công ty ở Nhật Bản muốn biến thành hiện thực.
Dự án Shojinmeat giúp mọi người tự sản xuất thịt của mình, gần giống như trồng cây, mà không cần phải giết bất kỳ con vật nào. Công nghệ này được gọi là thịt nuôi cấy (cultivated meat). Nó được tạo ra bằng cách lấy một vài tế bào động vật và cho chúng phát triển trong một bể phản ứng sinh học (bioreactor). Đây là thịt thật, nhưng không phải từ trang trại hay lò mổ.
Dự án Shojinmeat là gì?
Người sáng lập và giám đốc của Shojinmeat Project, Yuki Hanu, mô tả công ty của mình là một dự án khoa học cộng đồng phi lợi nhuận, nhằm giúp “các đầu bếp hoặc những người đam mê có thể sản xuất loại thịt thiết kế (designer meat) riêng ngay tại cơ sở của họ.”
Dự án hiện chưa đạt đến mức có thể nuôi cấy cả miếng thịt lớn như sườn lợn, nhưng đã có những bước tiến đáng kể.
“Chúng tôi đã thành công trong việc xây dựng một phiên bản hoàn toàn kiểu tự làm (DIY) của quy trình nuôi cấy tế bào động vật,” Hanu cho biết. Dự án cung cấp cho mọi người hướng dẫn, bao gồm danh sách mua sắm những vật dụng cần thiết để nuôi cấy một lượng nhỏ thịt tại nhà. Những vật dụng này không phải thiết bị phòng thí nghiệm, mà đều có thể dễ dàng tìm mua online hoặc ngoài cửa hàng.
Một nhánh khác của Shojinmeat, có tên IntegriCulture, cũng đã phát triển một hệ thống bioreactor mà mọi người có thể mua để dùng trong gia đình hoặc nhà hàng. Hệ thống này được lắp sẵn, ít kiểu tự chế hơn so với bộ kit Shojinmeat, nhưng Hanu cho biết nó vẫn rẻ hơn nhiều so với các bioreactor chuẩn phòng thí nghiệm vốn dùng để sản xuất thịt nuôi cấy thương mại.
Với IntegriCulture, lựa chọn cũng đa dạng hơn: bioreactor của họ có thể nuôi hơn 30 loại tế bào khác nhau từ nhiều loài động vật và cá, theo Hanu – “nhưng nó thiên về một quy trình công nghiệp nhiều hơn,” ông nói.
Ngược lại, phương pháp Shojinmeat khuyến khích sử dụng tế bào gà, vì dễ kiếm và dễ nuôi hơn so với các loại thịt khác.
Quy trình diễn ra như thế nào?
Vậy nếu bạn muốn thử nuôi thịt gà tại nhà, thì phải bắt đầu từ đâu? Trước tiên là đi mua sắm.
Shojinmeat Project có một danh sách các món bạn có thể mua ở siêu thị hoặc trực tuyến, với tổng chi phí khoảng 60.000 yên (tương đương 400 USD).
Một số vật dụng có thể cần gồm: trứng gà đã có trống (thụ tinh), máy hâm nóng khăn, nước uống thể thao, và đĩa phủ collagen – nhưng bạn có thể tùy chỉnh.
Mục tiêu là mô phỏng quy trình nuôi cấy tế bào trong phòng thí nghiệm. Hanu giải thích: “Khi các tế bào phù hợp được đặt trong môi trường nuôi cấy thích hợp, ở điều kiện đúng trong thời gian đủ dài, chúng sẽ nhân lên.”
Bạn sẽ lấy tế bào từ trứng gà đã thụ tinh, giữ chúng ở nhiệt độ 37°C và độ pH 7,4 – hơi kiềm hơn nước một chút. Máy ấp trứng sẽ rất hữu ích, nhưng một máy hâm khăn cũng tạm đủ.
Tế bào gà cần một khung để bám vào – đó là tác dụng của đĩa phủ collagen. Bạn cũng cần nuôi tế bào bằng đường, axit amin, vitamin và khoáng chất – gọi là “môi trường cơ bản” (basal medium). Đó chính là lý do có nước uống thể thao.
Nếu không muốn lắp ráp từng phần, bạn có thể chọn bộ kit của IntegriCulture. Bộ này bao gồm đầy đủ môi trường cơ bản, huyết thanh, tế bào khởi đầu và khung tế bào, với giá tối thiểu 600 USD.
Những lưu ý về an toàn
An toàn là mối quan tâm tự nhiên khi chuẩn bị thực phẩm, đặc biệt là thịt. Theo Hanu, điều quan trọng nhất là giữ thiết bị luôn sạch sẽ.
“Tránh nhiễm bẩn, chẳng hạn như nấm mốc và vi khuẩn, là cực kỳ quan trọng,” ông giải thích. “Đây thực ra là nguyên nhân thất bại phổ biến nhất trong nuôi cấy tế bào.”
Một cách hỗ trợ là thêm lòng trắng trứng, vốn chứa lysozyme, một loại protein kháng khuẩn tự nhiên. Hanu nói đây không phải biện pháp tuyệt đối, nhưng là một trong nhiều cách giúp tế bào phát triển tốt hơn.
Cuối cùng, trước khi ăn, bạn cần nấu chín thịt – cũng giống như bất kỳ loại thịt gà sống nào khác – để tránh ngộ độc thực phẩm.
Thành quả: một chút thịt
Sau tất cả, bạn có thể mong đợi có cả một con gà quay. Nhưng kết quả hiện tại có thể khiến bạn hơi thất vọng.
Hanu cho biết phương pháp Shojinmeat hiện chỉ có thể sản xuất được khoảng một gram thịt.
“Chúng tôi đã biến việc ‘nuôi cấy thịt tại nhà’ thành khả thi nhờ các thiết bị và quy trình, nhưng khối lượng và chất lượng sản phẩm cần phải cải thiện thêm,” ông nói. “Hiện giờ, có lẽ mô tả đúng hơn là nuôi cấy tế bào tự làm tại nhà.”
Phần thịt Hanu tự nuôi còn quá nhỏ để dùng trong công thức nấu ăn, nhưng ông vẫn cho vào bánh mì để tái hiện một món ăn trong phim hoạt hình.
Không chỉ số lượng cần cải thiện, mà cả kết cấu thịt cũng vậy. Trong phòng thí nghiệm, thịt nuôi cấy có thể tái tạo cấu trúc phức tạp nhờ sợi thực vật và máy in 3D. Nhưng thịt nuôi cấy tại nhà thì chưa thể đạt đến mức này.
“Tạo ra một khối cơ hoàn chỉnh với vân mỡ và độ dai cần kỹ thuật mô tiên tiến,” Hanu lưu ý. “Với công nghệ của chúng tôi, sản phẩm là khối tế bào nuôi cấy, trông giống thịt hộp Spam hoặc xúc xích hơn.”
Vậy nên, nếu bạn vẫn hứng thú với việc nuôi cấy một gram xúc xích gà tại nhà, những bộ kit DIY này có thể biến giấc mơ thành sự thật.
Và biết đâu, vài năm nữa, thứ thiết bị mới nhất trong bếp của bạn không phải là nồi chiên không dầu, mà là một chiếc máy ấp nho nhỏ, lặng lẽ nuôi cấy sẵn cho bạn một miếng bít-tết rib-eye.
Những người muốn sản xuất thịt tại nhà có thể chọn từ nhiều bộ kit IntegriCulture với kích cỡ khác nhau, hoặc tự lắp ráp theo hướng dẫn từ Shojinmeat Project. Ảnh: Shojinmeat Project
Khi đã bắt đầu, thách thức lớn nhất là giữ môi trường nuôi tế bào sạch sẽ để tránh nhiễm bẩn – Ảnh: Shojinmeat Project
