Trục trặc của máy đo độ cao bằng laser cùng với thách thức về ánh sáng và địa hình đã khiến tàu đổ bộ mặt trăng thứ hai của Intuitive Machines bị ngã nghiêng khi tiếp đất vào tháng 3.
Các giám đốc điều hành của công ty cho biết trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh ngày 13-5 rằng có ba yếu tố chính dẫn đến “sự cố khi hạ cánh” trong sứ mệnh IM-2. Trong sứ mệnh này, tàu đổ bộ Nova-C đã nghiêng sang một bên trong một hố va chạm khi tiếp đất tại vùng cực nam của Mặt trăng vào ngày 6-3. Tàu đổ bộ không thể tạo đủ điện từ các tấm pin năng lượng mặt trời, khiến sứ mệnh kết thúc chỉ sau chưa đầy 12 giờ kể từ khi tiếp đất.
Một trong các yếu tố liên quan đến máy đo độ cao bằng laser của tàu. Ông Steve Altemus, giám đốc điều hành của Intuitive Machines, cho biết có tình trạng “nhiễu tín hiệu và méo tín hiệu” từ các máy đo độ cao trong quá trình hạ cánh cuối cùng, khiến độ cao không thể được đo chính xác.
Yếu tố thứ hai là điều kiện địa hình tại cực nam Mặt trăng, nơi ánh sáng mặt trời yếu và góc chiếu thấp tạo ra các bóng đổ dài, “gây khó khăn cho khả năng định vị chính xác của hệ thống hạ cánh.” Yếu tố thứ ba có liên quan là các hố va chạm nhìn khác biệt ở độ cao thấp so với hình ảnh tham chiếu từ tàu quỹ đạo thám sát Mặt trăng của NASA, khiến hệ thống điều hướng bằng quang học của tàu bị ảnh hưởng.
Ông Altemus cho biết công ty đang áp dụng các bài học rút ra từ IM-2 cho sứ mệnh tiếp theo IM-3, dự kiến phóng vào năm sau. Tàu đổ bộ này sẽ được trang bị các máy đo độ cao khác loại và dự phòng, được thử nghiệm kỹ lưỡng hơn trong điều kiện tương tự thực tế. Tàu cũng sẽ có một cảm biến mới độc lập với ánh sáng để đo tốc độ bề mặt, và cơ sở dữ liệu hố va chạm được nâng cấp để cải thiện điều hướng bằng quang học.
Ông cho biết những thay đổi này sẽ không làm trì hoãn sứ mệnh, và chỉ làm tăng nhẹ chi phí do bổ sung cảm biến, nhưng không công bố cụ thể mức tăng.
Ông Altemus cũng cho biết công ty đang đàm phán với NASA và các khách hàng khác về khoản thanh toán thưởng thành công trị giá lên tới 14 triệu USD cho sứ mệnh IM-2. Một số thiết bị mang theo đã thực hiện được các thử nghiệm hạn chế trên Mặt trăng: ví dụ, mũi khoan của NASA đã thử nghiệm được cơ chế vận hành, nhưng không thể khoan xuống bề mặt như kế hoạch. Altemus nói công ty muốn hoàn tất đàm phán trước cuối quý này hoặc đầu quý sau.
Đa dạng hóa và thay đổi từ chương trình Artemis
Trong cuộc họp, Intuitive Machines cũng nhấn mạnh nỗ lực đa dạng hóa ngoài lĩnh vực tàu đổ bộ Mặt trăng. Altemus nêu bật các dự án như thiết kế phương tiện chuyển tiếp quỹ đạo dựa trên tàu đổ bộ Nova-C với một khách hàng chính phủ giấu tên, cũng như công việc đang tiến hành với Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Không quân Mỹ (AFRL) trong dự án JETSON, phát triển tàu vũ trụ sử dụng động cơ điện hạt nhân.
Công ty cũng đã giành được khoản tài trợ 10 triệu USD từ Ủy ban Vũ trụ Texas vào tháng 2 để hỗ trợ phát triển một phương tiện tái nhập khí quyển dạng thân nâng. Ngoài ra, Intuitive Machines đang hợp tác với Rhodium Scientific để tìm cách sử dụng phương tiện này cho nghiên cứu vi trọng lực, mang các thí nghiệm y sinh học và khoa học khác trở lại Trái đất.
Sự đa dạng hóa này diễn ra trong bối cảnh chiến lược khám phá Mặt trăng của NASA có thể thay đổi lớn. Đề xuất ngân sách cho năm tài khóa 2026 của chính quyền Mỹ sẽ hủy bỏ dự án trạm không gian Gateway và ngừng sử dụng Hệ thống Phóng Không gian (SLS) cùng tàu vũ trụ Orion sau sứ mệnh Artemis 3.
Tàu đổ bộ Athena của Intuitive Machines nằm nghiêng sau khi gặp sự cố khi hạ cánh gần cực nam của Mặt trăng vào ngày 6-3-2025. Ảnh: Intuitive Machines
