Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) đã chọn Thales Alenia Space để chế tạo một khoang điều áp cho trạm không gian Gateway dù vẫn còn nhiều bất ổn về tương lai của chương trình do NASA hậu thuẫn này.
Đại diện của Thales Alenia Space và Trung tâm Vũ trụ Mohammed Bin Rashid (MBRSC) của UAE đã ký hợp đồng vào ngày 4-2 để phát triển khoang điều áp cho Gateway. Tuy nhiên, cả công ty lẫn trung tâm vũ trụ không tiết lộ các điều khoản của thỏa thuận.
Khoang điều áp là bộ phận cuối cùng của trạm không gian Gateway—một cơ sở có người vận hành bay theo quỹ đạo gần như hình chữ nhật (near-rectilinear) quanh Mặt Trăng, đóng vai trò làm trạm trung chuyển cho các sứ mệnh Artemis tới bề mặt Mặt Trăng. Khoang này sẽ cho phép phi hành gia thực hiện các chuyến đi bộ ngoài không gian, đồng thời triển khai và thu hồi các thiết bị khoa học bên ngoài Gateway. Ngoài ra, nó còn cung cấp thêm một cổng kết nối cho các tàu vũ trụ ghé thăm.
“Bộ phận điều áp mới này rất quan trọng đối với Gateway vì nó được thiết kế để hỗ trợ các hoạt động ngoài không gian của phi hành gia,” Hervé Derrey, Giám đốc điều hành của Thales Alenia Space, phát biểu. “Hợp đồng này càng củng cố vị thế dẫn đầu của Thales Alenia Space trong các lĩnh vực hệ thống vận chuyển vũ trụ, cơ sở hạ tầng quỹ đạo và khám phá không gian sâu.”
Thales là một nhà thầu quan trọng của Gateway. Công ty này là nhà thầu phụ cho Northrop Grumman trong dự án phát triển mô-đun Habitation and Logistics Outpost (HALO), cung cấp phần khung chính để Northrop hoàn thiện. Thales cũng chịu trách nhiệm chế tạo mô-đun Lunar I-Hab, một dự án hợp tác giữa ESA và JAXA, cũng như mô-đun ESPRIT của ESA, cung cấp khả năng liên lạc, tiếp nhiên liệu và cửa sổ quan sát.
UAE đã đạt thỏa thuận với NASA vào tháng 1-2024 về việc cung cấp khoang điều áp cho Gateway để đổi lấy một suất tham gia vào sứ mệnh Artemis trong tương lai. Kể từ đó, MBRSC đã xem xét các đề xuất từ các công ty Mỹ và châu Âu để sản xuất khoang điều áp này.
Khoang điều áp dự kiến sẽ là mô-đun chính cuối cùng được bổ sung vào Gateway. Nó sẽ được phóng cùng sứ mệnh Artemis 6, sử dụng khả năng mang theo tải trọng đồng hành của tên lửa Space Launch System (SLS) Block 1B, bên cạnh tàu vũ trụ Orion.
Thông báo không đề cập đến lịch trình hoàn thành khoang điều áp, chỉ cho biết Thales sẽ tiến hành các đánh giá ban đầu trong năm nay. Artemis 6 dự kiến sẽ không phóng trước năm 2030.
Tuy nhiên, kế hoạch của các sứ mệnh Artemis trong tương lai, cũng như tương lai của Gateway, đang đứng trước nhiều nghi vấn. Chính quyền mới của Mỹ được kỳ vọng sẽ xem xét lại, thậm chí có thể cắt giảm hoặc hủy bỏ phần lớn chương trình Artemis nhằm tiết kiệm chi phí hoặc chuyển hướng mục tiêu của chương trình thám hiểm không gian có người lái sang sao Hỏa. Nhiều chuyên gia trong ngành cũng đặt câu hỏi về sự cần thiết của Gateway, vì trạm này không đóng vai trò thiết yếu trong việc đổ bộ lên Mặt Trăng. Thực tế, sứ mệnh Artemis 3 sẽ không sử dụng Gateway, mà tàu Orion sẽ ghép nối trực tiếp với tàu đổ bộ Starship để đưa phi hành gia xuống bề mặt Mặt Trăng.
Dù vậy, Mark Wiese, quản lý chương trình Deep Space Logistics của NASA, nhấn mạnh rằng Gateway vẫn có ý nghĩa quan trọng đối với việc khám phá Mặt Trăng có người.
“Gateway sẽ giúp chúng ta thiết lập một nền tảng trung chuyển để xác định các khu vực quan trọng trên Mặt Trăng, đồng thời tận dụng kinh nghiệm hơn 25 năm từ Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS),” ông nói tại hội nghị SpaceCom ngày 29-1. “Nó cũng cung cấp phương án dự phòng và hỗ trợ cho các sứ mệnh trở về, đồng thời là bước chuẩn bị quan trọng cho hành trình tới sao Hỏa và các chuyến thám hiểm không gian dài hạn.”
Thales Alenia Space là một công ty liên doanh giữa tập đoàn quốc phòng và công nghệ Thales Group (Pháp) và công ty vũ trụ Leonardo (Ý). Công ty chuyên thiết kế, phát triển và sản xuất các hệ thống vũ trụ, bao gồm vệ tinh, mô-đun trạm không gian, hệ thống quan sát Trái Đất, viễn thông, định vị, và thám hiểm không gian sâu.
Mô-đun khoang điều áp sẽ cho phép phi hành gia thực hiện các chuyến đi bộ ngoài không gian từ Gateway cũng như tiếp cận các thiết bị khoa học bên ngoài trạm. Ảnh: Thales Alenia Space/Briot
