Trung Quốc đã phóng tên lửa nhiên liệu rắn Jielong-3 từ một bệ phóng di động trên biển vào tối Chủ nhật, đưa 10 vệ tinh tăng cường định vị Centispace vào quỹ đạo.
Tên lửa Jielong-3 (còn gọi là Smart Dragon-3) đã rời bệ phóng lúc 10:00 tối theo giờ miền Đông, ngày 12-1 (tức 10 giờ sáng ngày 13-1 giờ Việt Nam) từ một sà lan được chuyển đổi đặc biệt ngoài khơi thành phố Hải Dương, tỉnh Sơn Đông. Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC) thông báo đạt thành công hơn hai giờ sau khi phóng.
Chuyến bay mang theo 10 vệ tinh Microcentispace-01 để phục vụ công ty thương mại Future Navigation của Bắc Kinh. Các vệ tinh quỹ đạo thấp (LEO) này được thiết kế để tăng cường tín hiệu GNSS từ các hệ thống như Beidou (Bắc Đẩu) và GPS, cung cấp dịch vụ định vị chính xác cao hơn.
Hệ thống Centispace dự kiến sẽ có 190 vệ tinh trong quỹ đạo LEO ở các độ cao và độ nghiêng (altitudes and inclinations) khác nhau, cùng với một bộ phận mặt đất bao gồm các trạm giám sát. Các ứng dụng được đề xuất bao gồm lái xe tự hành, nông nghiệp chính xác, hệ thống thông tin địa lý (GIS), và hỗ trợ ứng phó khẩn cấp cũng như quản lý thảm họa.
Tên lửa Jielong-3 được phát triển bởi Học viện Công nghệ Tên lửa Đẩy Trung Quốc (CALT), một công ty con của CASC, nhà thầu chính về không gian thuộc sở hữu nhà nước của Trung Quốc. Tên lửa bốn tầng này được vận hành bởi China Rocket, một nhánh thương mại của CASC.
Tên lửa có chiều dài khoảng 31 mét, nặng 140 tấn khi cất cánh. Khả năng mang tải trọng 1.560 kg lên quỹ đạo đồng bộ mặt trời (SSO) cao 500 km đã được tăng lên 1.600 kg trong lần phóng này.
“Trong tương lai, tên lửa Smart Dragon-3 sẽ được cải tiến và nâng cấp để giảm chi phí cho các vụ phóng thương mại và tăng khả năng mang tải trọng,” Gao Lijun từ CASC chia sẻ trên Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV).
Vụ phóng sử dụng các cơ sở thuộc Cảng Vũ trụ Đông Hải Dương dành cho các vụ phóng từ biển. Cảng vũ trụ này lên kế hoạch thực hiện hơn 10 vụ phóng vào năm 2025, sau khi đã hoàn thành sáu vụ phóng từ biển trong năm 2024. Các quan chức cho biết trong một báo cáo gần đây rằng cảng này đặt mục tiêu hỗ trợ 100 vụ phóng mỗi năm bắt đầu từ năm 2027. Năm ngoái, Trung Quốc đã thực hiện tổng cộng 68 vụ phóng, lập kỷ lục quốc gia mới.
Đây là lần phóng quỹ đạo thứ hai của Trung Quốc trong năm 2025, theo sau vụ phóng tên lửa Trường Chinh 3B đưa một vệ tinh dịch vụ lên quỹ đạo địa tĩnh (geostationary orbit) vào ngày 6-1.
CASC chưa công bố kế hoạch tổng thể của Trung Quốc cho năm nay, nhưng có thể sẽ tiếp tục cố gắng đạt khoảng 100 vụ phóng, như đã đề ra cho năm 2024. Các nhiệm vụ lớn trong năm 2025 bao gồm các chuyến bay có người lái Shenzhou (Thần Châu), nhiệm vụ chở hàng Tianzhou (Thiên Châu) tới trạm vũ trụ Thiên Cung, và nhiệm vụ lấy mẫu từ tiểu hành tinh gần Trái Đất Tianwen-2, dự kiến phóng vào khoảng tháng Năm.
Cũng liên quan đến hoạt động không gian của Trung Quốc, nước này có kế hoạch gửi một lá cờ có thể vẫy trong bầu không khí mỏng và yếu trên Mặt Trăng trong sứ mệnh thám hiểm Mặt Trăng Chang’e 7.
“Chúng ta đều biết rằng Mặt Trăng là môi trường chân không, không có không khí, vì vậy rất khó để làm một lá cờ vẫy bằng gió như trên Trái Đất,” ông Zhang Tianzhu, Phó viện trưởng Viện Công nghệ Tương lai tại Phòng Thí nghiệm Thám hiểm Không gian Sâu, cho biết.
Phòng thí nghiệm này được đồng sáng lập bởi Cơ quan Quản lý Không gian Quốc gia Trung Quốc (CNSA) và Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc, bắt đầu hoạt động từ tháng 6 năm 2022.
Ông Zhang cho biết giải pháp làm cờ vẫy dựa trên việc bố trí các dây dẫn khép kín trên bề mặt lá cờ với khả năng tiếp cận dòng điện hai chiều (dương và âm), giúp “làm lá cờ vẫy thông qua sự tương tác của các trường điện từ.”
Trung Quốc dự kiến phóng tàu đổ bộ Mặt Trăng Chang’e 7 để tìm dấu vết băng nước tại vùng cực Nam của Mặt Trăng vào khoảng năm 2026. Nếu thành công, lá cờ được triển khai sẽ là lá cờ đầu tiên thực sự vẫy trên bề mặt Mặt Trăng.
Công tác chuẩn bị cũng đang được xúc tiến cho sứ mệnh tàu đổ bộ Mặt Trăng Chang’e 8 tiếp theo và Trạm Nghiên cứu Mặt Trăng Quốc tế (ILRS), một tiền đồn mà Trung Quốc dự kiến xây dựng gần cực Nam của Mặt Trăng cùng với Nga và các đối tác khác.
“Mục tiêu của chúng tôi là thiết lập một cơ sở thí nghiệm khoa học tổng hợp bền vững và có khả năng mở rộng trên bề mặt Mặt Trăng và trong quỹ đạo Mặt Trăng, có khả năng hoạt động tự động lâu dài và có sự tham gia ngắn hạn của con người, và cơ bản hoàn thành việc xây dựng Trạm Nghiên cứu Mặt Trăng Quốc tế vào khoảng năm 2035,” ông Zhang nói.
Tên lửa nhiên liệu rắn Jielong-3 cất cánh từ ngoài khơi Hải Dương, ngày 13-1, mang theo 10 vệ tinh tăng cường định vị.
