Nằm giữa lòng Bangkok, nơi giao thoa giữa di sản thương mại lâu đời của Thái Lan với sự đổi mới hiện đại, đường Song Wat đang viết lại câu chuyện của mình
Chỉ cách khu phố Yaowarat sầm uất (bustling) chừng 10 phút đi bộ, đường Song Wat bên bờ đông sông Chao Phraya đã chuyển mình thành một điểm đáng đến (must-visit spot)cho cả người địa phương lẫn du khách. Những quán cà phê, phòng trưng bày nghệ thuật và cửa hàng nho nhỏ xuất hiện trong các tòa nhà lịch sử, đã thổi làn gió mới vào một khu vực từng là cái nôi thương mại số một Thái Lan (once the commercial hub of Thailand).
Bảo tồn: khó
Một tòa nhà đặc trưng với những bức tranh tường sống động vẽ bánh bao trong những tách trà. Có thể chúng đã nắm bắt được tinh thần của sự hồi sinh. Gần đó, Hostel Urby là một ví dụ nổi bật về việc tái sử dụng công trình, biến một nhà kho trăm năm tuổi thành nơi lưu trú phong cách với giá cả phải chăng. Với khoảng 1.000 baht (30 USD) một đêm, du khách có thể tận hưởng tiện nghi hiện đại trong không gian vẫn giữ nguyên nét cổ kính với dầm gỗ và sân thượng nhìn ra sông.
“Di sản là giá trị” (Heritage is value), cô Punpitcha Taychakhoonavudh, nhà quy hoạch đô thị 34 tuổi, người sáng lập Hostel Urby năm 2017, chia sẻ. Tầm nhìn của cô về Song Wat bắt đầu bằng một bước đi táo bạo. Đó là vay tiền của gia đình sau khi bị những ngân hàng truyền thống từ chối.
“Bảo tồn di sản khó hơn xây dựng mới” (Preserving heritage is harder than building anew), cô cho biết khi nói về những thách thức trong việc hồi sinh một khu vực tưởng chừng đã lụi tàn.
Từ đầu thế kỷ 20, đường Song Wat đã xuất hiện. Khi đó, thủ đô Thái là một trung tâm thương mại sôi động của Đông Nam Á.
Song Wat từng chật như nêm với, chủ yếu thương nhân từ Trung Quốc, Ấn Độ và cả nhiều nước phương Tây. Và con đường trở thành biểu tượng của buôn bán sỉ. Đây là nơi thành hình những tập đoàn như Charoen Pokphand Group, Bangkok Bank.
Nhờ doanh nghiệp nhỏ
Tuy nhiên, đến thập niên 1970, Song Wat mất dần vị thế vì nhiều doanh nghiệp đã chuyển đến những địa điểm dễ tiếp cận, tiền thuê rẻ hơn. Những gì còn lại ở đây là các cửa hàng gia đình, đền chùa, nhà thờ Hồi giáo và cả những kiến trúc phương Tây. Đó là dấu tích của một thời con đường là giao lộ đa văn hóa (multicultural crossroads), gợi lên hoài niệm trong lòng một Bangkok đang hiện đại hóa quá nhanh chóng.
Giờ đây, con đường đã hồi sinh nhờ phần lớn vào những doanh nhân tiên phong như Pichaya Soontornyanakij, một đầu bếp 35 tuổi. Cô đã biến ngôi nhà 120 năm tuổi của gia đình thành Potong, một nhà hàng đạt sao Michelin (Michelin-starred restaurant). Với ẩm thực Thái -Trung kết hợp truyền thống với hiện đại, nhà hàng Potong có thể cho là tiêu biển cho tinh thần Song Wat.
“Tòa nhà này kể một câu chuyện,” cô cho biết. “Nó kết nối mọi người: từ người địa phương cho đến du khách. Đây là một câu chuyện sâu sắc về di sản.” Cho dù giá không hề rẻ: mỗi phần ăn lên đến hơn 7.400 baht, nhà hàng vẫn là điểm đến không thể bỏ qua.
Ông Tor Boonpiti, chồng cô, nhấn mạnh đến tính chân thực đã định hình nên khu phố này. “Du khách đến đây để trải nghiệm một Thái Lan thật sự,” ông nói, tay chỉ về phía những kiến trúc được bảo tồn.
Trên thực tế, vào năm 2022, một nhóm doanh nhân địa phương và chủ cửa hàng truyền thống đã lập ra Made in Song Wat. Đó là một sáng kiến cộng đồng nhằm quảng bá nét độc đáo của khu vực này. Nhóm qui tụ hơn 60 doanh nghiệp, nhờ đó mà tổ chức được các sự kiện, xuất bản sách hướng dẫn và hỗ trợ một số dự án mới.
Tương lai là quá khứ
Dẫn đầu sáng kiến này là ông Kiattiwat Srichanwanpen, một nhà bán buôn giày thế hệ thứ ba và chủ sở hữu phòng nghệ thuật PLAY. Đối với ông, sứ mệnh của nhóm không chỉ dừng lại ở thương mại. “Tính bền vững là trọng tâm của chúng tôi” (Sustainability is our focus), ông cho biết. “Bằng cách làm việc cùng nhau, chúng tôi muốn đảm bảo Song Wat phát triển mà không đánh mất linh hồn.”
Những thay đổi ở đây cũng phản ánh một sự chuyển biến văn hóa rộng lớn hơn. Ngày càng có nhiều người Thái đi du lịch nước ngoài, nhưng họ trở về với sự trân trọng mới dành cho thiết kế cổ điển và di sản quê hương. Với những nguồn cảm hứng đa dạng từ phố Cat Street, một trung tâm thời trang và văn hóa trẻ nổi tiếng của quận Harajuku, ở Tokyo cho đến khung cảnh cổ điển của Kyoto.
Song Wat hồi sinh cho thấy sức mạnh của sự thay đổi từ cộng đồng (power of change from the community). Ở đây có thể tìm thấy tranh tường rực rỡ cho đến nhà hàng sao Michelin.
Bangkok là thường được định nghĩa như một thành phố không còn nét thiên thần do hiện đại hóa quá nhanh chóng với quá nhiều cao ốc (rapid modernization with too many skyscrapers). Và Song Wat như lời nhắc nhở sâu sắc về giá trị của việc bảo tồn quá khứ.
Như cô Pichaya chia sẻ, “Nơi này không chỉ là những tòa nhà; nó là câu chuyện về sự kiên cường và tái tạo [quá khứ].”
Thật đáng trải nghiệm.
Cô Pichaya Soontornyanakij, người đã biến ngôi nhà kho 120 năm tuổi của gia đình thành nhà hàng sao Michelin.
Nhiều mảng tường có tranh tường để chụp ảnh tự sướng.
