Padang & Co, một công ty nghiên cứu và tư vấn chiến lược chuyên về các lĩnh vực công nghệ mới nổi, vừa công bố bản đồ 1.089 doanh nghiệp giai đoạn đầu và giai đoạn tăng trưởng trong nền kinh tế xanh của Đông Nam Á, qua đó cho thấy vai trò nổi trội của Singapore trong đổi mới liên quan đến khí hậu.
Nghiên cứu này phản ánh bức tranh toàn cảnh về các xu hướng công nghệ, dòng vốn và thách thức đang định hình quá trình chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp của khu vực.
Báo cáo The Southeast Asia Green Economy Landscape 2025 bao quát các startup và doanh nghiệp nhỏ và vừa tại sáu thị trường gồm Singapore, Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Việt Nam và Philippines. Trọng tâm của nghiên cứu là bảy lĩnh vực được đánh giá sẽ giữ vai trò then chốt trong quá trình chuyển đổi xanh, gồm Thiên nhiên, Nông nghiệp và Thực phẩm; Chuyển dịch năng lượng; Giao thông và Logistics; Giảm phát thải trong công nghiệp; Kinh tế tuần hoàn và Chất thải; Môi trường xây dựng; cùng Thị trường khí hậu và các yếu tố hỗ trợ.
Theo Padang & Co, Đông Nam Á hiện đã sở hữu nhiều công nghệ cần thiết để giảm phát thải và tăng khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, trở ngại lớn nhất không nằm ở ý tưởng hay giải pháp mà ở tốc độ và quy mô triển khai. Báo cáo chỉ ra tình trạng phân mảnh giữa các thị trường, mức độ áp dụng công nghệ còn chậm và những điểm nghẽn mang tính hệ thống, khiến tiến trình chuyển đổi bị kìm hãm dù số lượng doanh nghiệp tập trung vào lĩnh vực khí hậu đang tăng nhanh.
Nghiên cứu này được công bố trong bối cảnh nhiều tổ chức quốc tế đã đưa ra những đánh giá lạc quan về tiềm năng kinh tế xanh của khu vực. Trước đó, các báo cáo của Bain & Company, GenZero, Google, Standard Chartered và Temasek dự báo rằng nếu Đông Nam Á thực hiện đầy đủ quá trình chuyển đổi xanh, khu vực có thể khai mở tới 120 tỷ USD giá trị kinh tế và tạo ra khoảng 900.000 việc làm vào năm 2030.
Padang & Co định vị bản đồ doanh nghiệp xanh mới như một công cụ thực tiễn cho các bên tham gia thị trường. Báo cáo không chỉ cho thấy những lĩnh vực mà các công ty đổi mới có thể đóng góp ngay, mà còn chỉ ra những mảng có tiềm năng dẫn dắt và những điểm mà hợp tác liên ngành là cần thiết nhất.
Ông Adam A. Lyle, Chủ tịch điều hành Padang & Co, cho rằng khu vực đang đối mặt với một thách thức mang tính cấu trúc. Theo ông, nền kinh tế xanh của Đông Nam Á không thể tiến lên chỉ dựa vào đổi mới công nghệ đơn lẻ, mà cần những hệ thống hỗ trợ, quan hệ đối tác bền vững và khung chính sách cho phép các giải pháp mở rộng quy mô. Báo cáo, theo ông, đã chỉ ra những điểm giao thoa mà hợp tác liên ngành có thể tạo ra giá trị lớn nhất, đồng thời nhấn mạnh vai trò then chốt của các doanh nghiệp mới nổi trong việc biến ý tưởng thành triển khai thực tế với tốc độ cao.
Về phân bố theo thị trường, Singapore nổi lên là trung tâm lớn nhất của hệ sinh thái kinh tế xanh khu vực. Báo cáo ghi nhận 494 startup và doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực này tại Singapore, tương đương 45% tổng số doanh nghiệp được lập bản đồ. Đáng chú ý, Singapore chiếm tỷ trọng lớn trong hai trên bảy lĩnh vực trọng điểm, với 55% ở mảng Môi trường xây dựng và 53% ở nhóm Thị trường khí hậu và các yếu tố hỗ trợ.
Padang & Co nhận định Singapore đang dẫn đầu khu vực trong việc tích hợp công nghệ xanh vào sản xuất tiên tiến, giảm phát thải công nghiệp, phát triển thị trường carbon và đổi mới số. Những lĩnh vực này được xem là điểm tham chiếu cho các giải pháp khí hậu có khả năng mở rộng sang các thị trường khác trong khu vực Đông Nam Á.
Dù vậy, Singapore cũng đối mặt với những hạn chế mang tính cấu trúc, như quỹ đất hạn chế cho phát triển năng lượng tái tạo, nhu cầu làm mát ngày càng lớn từ các trung tâm dữ liệu và sự tập trung phát thải công nghiệp cao tại đảo Jurong. Theo các tác giả, chính những áp lực này đang thúc đẩy nhu cầu về các công cụ điều phối hệ thống, giải pháp nhập khẩu carbon thấp và công nghệ sử dụng tài nguyên hiệu quả hơn.
Ở các thị trường còn lại, báo cáo cho thấy những lộ trình phát triển đa dạng.
Malaysia đang đẩy mạnh chương trình năng lượng tái tạo và kinh tế tuần hoàn, tạo cơ hội cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong các lĩnh vực linh hoạt lưới điện, quy trình công nghiệp carbon thấp và tái chế.
Indonesia được xem là quốc gia then chốt cho hành động khí hậu khu vực nhờ lợi thế về đa dạng sinh học và sử dụng đất, với dòng vốn gia tăng vào nông nghiệp tái sinh, phục hồi đất than bùn và năng lượng phi tập trung, trong khi Thái Lan nổi lên với các sáng kiến về giao thông bền vững và kinh tế tuần hoàn.
Việt Nam ghi nhận động lực mạnh trong giảm phát thải methane từ lúa, mở rộng năng lượng tái tạo và tối ưu hóa sản xuất công nghiệp. Philippines được mô tả là thị trường dễ tổn thương trước khí hậu, với nhu cầu lớn về các giải pháp thích ứng và năng lượng tái tạo phân tán.
Padang & Co cho biết báo cáo được xây dựng dựa trên phân tích hoạt động của startup và doanh nghiệp nhỏ và vừa, chính sách khu vực, xu hướng tài trợ và các nghiên cứu thể chế. Ông Derrick Chiang, CEO của Padang & Co, nhấn mạnh rằng hợp tác liên ngành đang trở nên quan trọng hơn bao giờ hết khi Đông Nam Á phải đồng thời ứng phó với áp lực khí hậu, đô thị hóa nhanh và nhu cầu năng lượng gia tăng.
Ẩnh minh họa quốc đảo Singapore như một điểm sáng về nền kinh tế xanh trong khu vực. Ảnh: TechDay Asia
