Khi nỗi lo về bong bóng trí tuệ nhân tạo (AI) lan rộng trên các thị trường toàn cầu, một nhà sáng lập công nghệ Đông Nam Á cho rằng đây có thể là cơ hội cần thiết để “làm sạch” một lĩnh vực đang quá tải.
Dylan Tan, nhà sáng lập replyr.ai – startup Singapore phát triển các tác nhân AI bán hàng trên WhatsApp – nhận thấy có sự tách biệt giữa sự thổi phồng của nhà đầu tư và thực tế về cách AI sẽ thay đổi doanh nghiệp trong tương lai. Replyr.ai được thành lập với vốn đầu tư mạo hiểm vào năm 2023.
“Mọi thứ đều được gắn mác AI dù thực chất chưa phải AI thật. Điều đó sẽ không bền vững,” Tan nói với This Week in Asia. “Một sự điều chỉnh sẽ loại bỏ những ồn ào, và thực ra điều đó tốt cho khu vực.”
Các thị trường chứng khoán lớn như Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản đang được thúc đẩy bởi làn sóng lạc quan về AI, nhưng ngày 21/11, nhà đầu tư nhận “cú sốc thực tế” khi hàng trăm tỷ USD bị thổi bay do lo ngại các công ty công nghệ bị định giá quá cao.
Bảy “ông lớn công nghệ” Mỹ – Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia và Tesla – hưởng lợi nhiều nhất từ làn sóng này, chiếm khoảng 30% tổng vốn hóa ước tính 58 nghìn tỷ USD của S&P 500. Tuy nhiên, các lãnh đạo Google cũng cảnh báo về “những yếu tố phi lý” đẩy giá cổ phiếu lên mức kỷ lục.
Mặc dù chứng khoán toàn cầu phần lớn hồi phục, các cơ quan quản lý cảnh báo nhà đầu tư không nên quá hưng phấn. Ngân hàng Trung ương châu Âu gần đây cảnh báo rằng “FOMO” – nỗi sợ bỏ lỡ – có thể tạo bong bóng thị trường và ảnh hưởng tiêu cực tới kinh tế toàn cầu.
Tan cho rằng việc đánh giá lại AI đã là điều cần thiết từ lâu, giúp các công ty có kế hoạch kinh doanh AI khả thi nổi bật hơn trong mắt quỹ đầu tư mạo hiểm.
Ông cũng cho rằng bức tranh là rất khác tại Đông Nam Á, vì “AI chưa phải trụ cột kinh tế lớn ở Đông Nam Á, nó vẫn còn rất nhỏ. Nếu nguồn vốn toàn cầu giảm nhiệt, chúng ta sẽ cảm nhận tác động nhưng không rơi tự do. Chúng ta vẫn tiếp tục xây dựng vì nền tảng dựa trên giá trị thực, không dựa trên hưng phấn,” ông nói.
Tiếp xúc nhỏ, cơ hội lớn
Tại Đông Nam Á, Indonesia, Malaysia, Singapore, Thái Lan và Việt Nam đều đặt cược lớn vào AI, nhận cam kết hàng tỷ USD từ Alphabet, Microsoft và Nvidia để xây dựng trung tâm dữ liệu, khu phát triển AI và cơ sở vật chất khác. Một số nhà sản xuất công nghệ trong khu vực đã điều chỉnh cơ sở để đáp ứng nhu cầu chip AI toàn cầu.
Damien Duhamel, đối tác quản lý Eurogroup Consulting, cho biết các nhà đầu tư ở Đông Nam Á ngày càng chọn lọc, tập trung vào các công ty AI có thể tận dụng sự tăng trưởng của các ngành nền tảng như fintech, logistics và sản xuất.
Một ví dụ là SkyeChip – công ty thiết kế bán dẫn Malaysia – ra mắt chip AI nội địa đầu tiên vào tháng 8, dùng cho trung tâm dữ liệu, hệ thống kỹ thuật số trên ô tô hay robot. Công ty chuẩn bị niêm yết trên Bursa Malaysia với giá trị kỳ vọng hơn 1 tỷ ringgit (242 triệu USD).
“Đây là sự luân chuyển vốn. Nhà đầu tư rút khỏi các startup ‘chỉ có tên AI’ và hướng tới các công ty có tiềm năng chiến thắng rõ ràng,” Duhamel nói, nhắc đến những công ty khai thác tăng trưởng mảng điện toán đám mây, trung tâm dữ liệu và sản xuất bán dẫn.
Khi AI giúp quy trình kinh doanh hiệu quả hơn, nhà đầu tư cũng phải cân nhắc việc cắt giảm nhân sự, điều này có thể góp phần làm chậm tăng trưởng kinh tế toàn cầu.
“Trên đà tăng, các công ty tự động hóa và giảm nhân sự, đặc biệt trong các công việc văn phòng và lặp lại. Nếu bong bóng vỡ và đầu tư cạn kiệt, những công việc đó không tự động quay lại. Sự tự động hóa vẫn tồn tại,” Duhamel nói.
Eric Low, đối tác Densui – công ty tư vấn chiến lược Malaysia – nhấn mạnh các nước Đông Nam Á cần xây dựng con đường việc làm mới thông qua nâng cao kỹ năng lực lượng lao động để họ đảm nhận các công việc liên quan AI. “Các chính phủ có cơ hội tập trung nâng cao kỹ năng và lập kế hoạch chuyển đổi. Nếu quản lý tốt, AI có thể hỗ trợ năng suất thay vì gây thất nghiệp.”
Dylan Tan, nhà sáng lập replyr.ai, cho rằng một sự điều chỉnh có thể tốt cho ngành. Ảnh: Dylan Tan
SkyeChip phát minh chip AI nội địa đầu tiên của Malaysia. Ảnh: SkyeChip
