Thượng viện Mỹ hôm thứ Hai đã thông qua dự luật mở lại chính phủ, tiến sát tới việc kết thúc đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử, khi một nhóm nhỏ các nghị sĩ Đảng Dân chủ đồng ý thỏa thuận với đảng Cộng hòa bất chấp sự chỉ trích dữ dội từ nội bộ đảng.
Đợt đóng cửa kéo dài 41 ngày có thể tiếp tục thêm vài ngày nữa khi các thành viên Hạ viện, vốn nghỉ từ giữa tháng 9, trở lại Washington để bỏ phiếu. Tổng thống Donald Trump đã bày tỏ ủng hộ dự luật, nói rằng “chúng ta sẽ mở cửa đất nước rất nhanh chóng.”
Kết quả bỏ phiếu cuối cùng tại Thượng viện là 60-40, chấm dứt bế tắc kéo dài hơn sáu tuần, khi các nghị sĩ Dân chủ yêu cầu Cộng hòa đàm phán để gia hạn tín dụng thuế chăm sóc sức khỏe hết hạn từ ngày 1/1. Đảng Cộng hòa không đồng ý, và cuối cùng năm nghị sĩ Dân chủ ôn hòa đã nhượng bộ khi trợ cấp thực phẩm bị chậm trễ, sân bay bị ảnh hưởng, và hàng trăm nghìn công chức liên bang tiếp tục không được trả lương.
Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson kêu gọi các nghị sĩ “trở lại Washington ngay lập tức”, nhưng thông báo chính thức sau khi Thượng viện bỏ phiếu cho biết sớm nhất Hạ viện sẽ bỏ phiếu là vào chiều thứ Tư.
Johnson nói: “Có vẻ như cơn ác mộng quốc gia kéo dài của chúng ta cuối cùng sắp kết thúc,” khi Hạ viện nghỉ từ giữa tháng 9, thời điểm Hạ viện đã thông qua một dự luật tiếp tục cấp kinh phí cho chính phủ.
Cách bế tắc được giải quyết
Sau nhiều tuần đàm phán, ba cựu thống đốc – Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (New Hampshire), Thượng nghị sĩ Maggie Hassan (New Hampshire) và Thượng nghị sĩ độc lập Angus King (Maine) – đồng ý bỏ phiếu tiến hành ba dự luật chi tiêu hàng năm và gia hạn kinh phí chính phủ còn lại đến cuối tháng 1. Đảng Cộng hòa hứa sẽ tổ chức bỏ phiếu gia hạn trợ cấp chăm sóc sức khỏe trước giữa tháng 12, nhưng không có đảm bảo thành công.
Shaheen nói: “Đây là lựa chọn duy nhất trên bàn” sau khi các nghị sĩ Cộng hòa từ chối nhượng bộ. Bà nhấn mạnh rằng “đóng cửa đã rất hiệu quả trong việc nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe,” và lời hứa về bỏ phiếu tương lai “mang đến cơ hội tiếp tục giải quyết vấn đề này.”
Dự luật cũng đảo ngược việc sa thải hàng loạt công chức liên bang bởi chính quyền Trump kể từ khi đóng cửa ngày 1/10, bảo vệ công chức khỏi việc bị sa thải thêm đến tháng 1 và đảm bảo họ được trả lương khi chính phủ mở cửa trở lại.
Ngoài Shaheen, King và Hassan, Thượng nghị sĩ Dân chủ Tim Kaine (Virginia) và một số nghị sĩ khác cũng bỏ phiếu ủng hộ thỏa thuận. Tuy nhiên, tất cả các nghị sĩ Dân chủ còn lại, bao gồm lãnh đạo Thượng viện Chuck Schumer, bỏ phiếu chống. Cuối cùng, năm nghị sĩ ôn hòa đổi phiếu – đúng con số mà Cộng hòa cần để đạt đa số.
Nhiều nghị sĩ Dân chủ coi đây là “sai lầm”
Schumer, từng bị chỉ trích trong nội bộ đảng khi bỏ phiếu mở cửa chính phủ hồi tháng 3, nói ông không thể “hỗ trợ dự luật với lương tâm tốt” sau cuộc họp nội bộ hơn hai giờ hôm Chủ nhật.
Thượng nghị sĩ độc lập Bernie Sanders, người họp nội bộ cùng nhóm nghị sĩ Dân chủ, gọi đây là “sai lầm khủng khiếp,” trong khi Thượng nghị sĩ Chris Murphy (D-Connecticut) cũng cảnh báo rằng cử tri ủng hộ Dân chủ mong họ giữ lập trường cứng rắn.
Các nghị sĩ Dân chủ Hạ viện nhanh chóng chỉ trích Thượng viện. Greg Casar (Texas) cho rằng một thỏa thuận không giảm chi phí chăm sóc sức khỏe là “phản bội” hàng triệu người Mỹ.
Chưa rõ hai đảng có tìm được điểm chung về trợ cấp chăm sóc sức khỏe trước cuộc bỏ phiếu hứa hẹn vào tháng 12 tại Thượng viện hay không. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson nói ông không cam kết đưa vấn đề này ra Hạ viện.
Lãnh đạo Đa số Thượng viện Mỹ John Thune trao đổi với phóng viên sau khi Thượng viện thông qua dự luật kết thúc đợt đóng cửa dài nhất trong lịch sử. Ảnh: AP
