Blue Origin đã hủy vụ phóng tên lửa khổng lồ New Glenn mang theo cặp tàu thăm dò sao Hỏa của NASA hôm Chủ nhật, 9/11, tức sáng thứ Hai giờ Việt Nam, do thời tiết xấu tại bệ phóng ở Florida, chỉ một ngày trước khi các quy định liên bang mới cấm các chuyến bay không gian thương mại có hiệu lực.
Vụ phóng New Glenn dự kiến đưa hai tàu quỹ đạo song sinh Mars ESCAPADE của NASA lên quỹ đạo, bắt đầu hành trình dài đến Hành tinh Đỏ từ tổ hợp phóng 36 của Blue Origin tại Trạm Lực lượng Không gian Cape Canaveral. Tuy nhiên, trong suốt 88 phút khung thời gian phóng được cấp phép bắt đầu từ 14 giờ 45 ngày 9/11 (1:45 sáng 10/11 giờ Việt Nam), thời tiết xấu đã khiến sứ mệnh hướng đến sao Hỏa phải ở lại Trái đất.
Lần thử kế tiếp dự kiến sẽ diễn ra vào thứ Tư, ngày 12/11.
“Vụ phóng NG-2 hôm nay bị hủy do điều kiện thời tiết, cụ thể là do quy tắc mây tích điện,” người phát ngôn của Blue Origin, bà Tabitha Lipkin, cho biết trong buổi tường thuật trực tiếp. “Chúng tôi đang xem xét các cơ hội phóng kế tiếp dựa trên dự báo thời tiết.”
“Chúng tôi đã chờ đến phút cuối cùng… nhưng rồi đành chịu,” bà nói thêm.
Do trễ lịch, Blue Origin phải làm việc với Cục Hàng không Liên bang (FAA) để xin ngoại lệ nhằm được phép phóng trở lại. Nguyên nhân là FAA vừa công bố lệnh tạm dừng vô thời hạn tất cả các vụ phóng thương mại vào ban ngày nhằm giảm tải cho các kiểm soát viên không lưu đang làm việc không lương trong thời gian chính phủ đóng cửa.
“Lần phóng kế tiếp sẽ sớm nhất vào ngày 12/11 (thứ Tư), tùy thuộc vào thời tiết và điều kiện biển,” Blue Origin cho biết trong thông cáo tối Chủ nhật. “Chúng tôi đã phối hợp với FAA để chọn khung giờ phóng từ 2:50–4:17 chiều giờ miền Đông.”
Trước đó, Blue Origin đã gợi ý rằng công ty sẽ làm việc với FAA để sắp xếp lịch phóng mới cho ESCAPADE bất chấp các hạn chế do chính phủ đóng cửa.
“Chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với FAA và đội NASA để vừa tuân thủ các yêu cầu an toàn hàng không, vừa đáp ứng mục tiêu của cả hai bên,” bà Laura Maginnis, Phó Chủ tịch phụ trách quản lý sứ mệnh New Glenn, nói trong buổi họp báo hôm thứ Bảy.
Theo bà Maginnis, Blue Origin đã giữ sẵn khung giờ phóng dự phòng vào ngày 10 và 11/11 thông qua thỏa thuận với Space Launch Delta 45, đơn vị thuộc Lực lượng Không gian Mỹ giám sát các vụ phóng từ Cape Canaveral. Tuy nhiên, công ty vẫn cần sự chấp thuận của FAA cho bất kỳ vụ phóng ban ngày nào trong giai đoạn chính phủ tạm ngừng hoạt động.
“Chúng tôi đã được đảm bảo các ngày 9 và 10/11 trong phạm vi của SLD 45,” bà nói. “Giờ chúng tôi đang làm việc với NASA và FAA để có thể phóng sớm nhất có thể.”
Trong nỗ lực phóng hôm Chủ nhật, Blue Origin liên tục gặp mưa và sấm sét trong quá trình nạp nhiên liệu.
Sứ mệnh ESCAPADE — viết tắt của Escape and Plasma Acceleration and Dynamics Explorers — là nhiệm vụ sao Hỏa đầu tiên của NASA sau 5 năm, vốn đã bị hoãn từ tháng 10/2024. Hai tàu ESCAPADE được chế tạo bởi Rocket Lab, nhằm nghiên cứu cách gió Mặt Trời và bão từ làm mất phần lớn bầu khí quyển sao Hỏa, khiến hành tinh này trở nên khô cằn như hiện nay.
Đây là sứ mệnh chi phí thấp, dưới 80 triệu USD, do nhóm nhà khoa học tại Đại học California, Berkeley dẫn đầu cho NASA. Tầng hai của New Glenn cũng mang theo một thí nghiệm viễn thông của ViaSat, trong khuôn khổ Dự án Dịch vụ Truyền thông của NASA.
Vụ phóng ESCAPADE sẽ đánh dấu chuyến bay thứ hai của tên lửa New Glenn sau lần đầu hồi tháng 1 năm nay. Blue Origin kỳ vọng chuyến bay NG-2 này sẽ hạ cánh thành công tầng đẩy thứ nhất cao 98 mét của tên lửa xuống xà lan trên Đại Tây Dương để tái sử dụng. Ở lần thử đầu, nỗ lực hạ cánh thất bại, dù phần còn lại của chuyến bay diễn ra suôn sẻ.
Blue Origin hy vọng New Glenn sẽ trở thành “ngựa thồ” cho các vụ phóng vệ tinh thương mại, tải trọng nặng và trong tương lai là các sứ mệnh có người lái hoặc robot lên Mặt Trăng bằng tàu đổ bộ Blue Moon.
Mây dày và thời tiết giông bão đã khiến tên lửa New Glenn NG-2 của Blue Origin, chở cặp tàu thăm dò sao Hỏa ESCAPADE của NASA, không thể phóng hôm 9/11/2025. Ảnh: Blue Origin
Hình minh họa hai tàu thăm dò sao Hỏa ESCAPADE của NASA đến Hành tinh Đỏ. Ảnh: Trung tâm bay vũ trụ Goddard của NASA
