Tàu vũ trụ tư nhân đầu tiên trên thế giới mang tên Odin được chế tạo để thăm dò một tiểu hành tinh hiện đang quay lộn nhào trong không gian, với triển vọng không mấy khả quan, và công ty AstroForge đang nỗ lực khôi phục tàu này trước khi quá muộn.
Odin được phóng vào thứ Tư (26-2) trên tên lửa SpaceX, thực hiện nhiệm vụ bay qua tiểu hành tinh nhỏ 2022 OB5 cho AstroForge. Công ty này đặt mục tiêu khai thác khoáng sản từ các tiểu hành tinh trong tương lai. Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau khi phóng, AstroForge đã gặp sự cố với tàu thăm dò. Liên lạc cuối cùng với Odin diễn ra 20 giờ sau khi rời bệ phóng.
“Tôi nghĩ tất cả chúng ta đều biết rằng hy vọng đang dần tắt,” Matt Gialich, nhà sáng lập AstroForge, nói trong một video cập nhật trên nền tảng X vào sáng thứ Bảy (1-3). “Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực, cố gắng trong suốt cuối tuần, và xem có thể làm được gì.”
Tại thời điểm cập nhật tình hình vào sáng thứ Bảy, Odin đang ở cách Trái Đất hơn 300.000 km và vẫn đang di chuyển theo quỹ đạo dự kiến. Hôm thứ Sáu, AstroForge cho biết các tấm pin mặt trời của tàu đang tạo ra năng lượng, với dữ liệu theo dõi xác nhận Odin đang ở đúng vị trí mong đợi. Tuy nhiên, tàu chưa truyền về đầy đủ dữ liệu viễn thám về tình trạng của nó.
Gialich cho biết AstroForge đã gặp khó khăn với các trạm mặt đất vốn được thiết kế để duy trì liên lạc với Odin sau khi phóng.
“Việc bỏ lỡ liên lạc với các trạm mặt đất ban đầu đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng khắc phục mọi sự cố có thể xảy ra,” ông nói.
Odin, nặng 120 kg, chỉ được thiết kế để hoạt động trong 2,5 giờ bằng pin nội bộ. Tuy nhiên, AstroForge vẫn nhận được tín hiệu cuối cùng từ tàu sau 20 giờ, làm tăng hy vọng rằng nó vẫn còn năng lượng.
Tàu Odin hiện đang quay tròn chậm khi di chuyển trong không gian, Gialich xác nhận, khớp với một giả thuyết được đưa ra dựa trên quan sát.
“Và khi tôi nói quay tròn, đây là một chuyển động rất, rất chậm,” Gialich nói. “Nhưng vấn đề là chúng tôi không biết tại sao, và đó sẽ là trở ngại lớn nhất.”
Đội ngũ của AstroForge sẽ tiếp tục nỗ lực khắc phục trong suốt cuối tuần, dù các lựa chọn có thể bị hạn chế.
“Chúng tôi có một kế hoạch cho cuối tuần và vẫn còn cơ hội để khôi phục tàu,” Gialich nói. “Chúng tôi có một số giả thuyết về nguyên nhân sự cố, và nếu một trong số giả thuyết đó đúng, chúng tôi vẫn có cơ hội khắc phục.”
AstroForge dự kiến sẽ công bố một bản cập nhật chi tiết hơn trên trang web của họ vào cuối tuần này, tiếp theo là một phân tích chuyên sâu về sự cố vào tuần sau.
Gialich thành lập AstroForge với mục tiêu khai thác tài nguyên từ các tiểu hành tinh để phục vụ cho Trái Đất và không gian. Sứ mệnh Odin là một bước thử nghiệm, nhằm bay qua tiểu hành tinh 2022 OB5 để thu thập hình ảnh và dữ liệu, làm tiền đề cho sứ mệnh hạ cánh tiếp theo của AstroForge, mang tên Vestri.
Theo Gialich, Odin được chế tạo chỉ trong 10 tháng và được phóng dưới dạng tải trọng phụ cùng với tàu đổ bộ Mặt Trăng Athena của Intuitive Machines, tàu quỹ đạo Lunar Trailblazer của NASA (cũng đang gặp sự cố sau khi phóng) và một tàu kéo quỹ đạo thử nghiệm của Epic Aerospace.
Gialich nhấn mạnh rằng AstroForge vẫn cam kết thực hiện sứ mệnh hạ cánh xuống tiểu hành tinh Vestri, bất chấp những thách thức mà Odin đang gặp phải.
“Chúng tôi có nhóm nhà đầu tư tốt nhất trên thế giới. Nhiều người trong số họ đã đặt cược lớn vào công ty này,” Gialich nói. “Vậy nên, dù kết quả của Odin ra sao—dù chúng tôi có thể liên lạc lại với nó hay không—chúng tôi vẫn sẽ tiếp tục rút kinh nghiệm để chuẩn bị cho sứ mệnh tiếp theo.”
“Và hẹn gặp lại các bạn trong khoảng một năm nữa khi chúng tôi tiếp tục thử sức.”
Tàu thăm dò Odin của AstroForge, một tàu vũ trụ hình hộp (ở trung tâm bên phải), được nhìn thấy sau khi phóng cùng tàu đổ bộ Mặt Trăng Athena của Intuitive Machines vào ngày 26-2-2025, trước khi gặp sự cố. Ảnh: AstroForge/SpaceX
Tàu vũ trụ Odin của AstroForge trước khi phóng. Ảnh: AstroForge
