Việc Mỹ ngừng sản xuất đồng 1 xu đang khiến các trạm xăng, chuỗi đồ ăn nhanh và siêu thị phải gấp rút điều chỉnh giá và làm tròn giao dịch tiền mặt – một thay đổi có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận của họ.
Tình trạng khan hiếm diễn ra nhanh hơn dự đoán sau quyết định của Tổng thống Donald Trump hồi đầu năm dừng sản xuất đồng xu 1 cent. Các nhóm bán lẻ nói với Reuters rằng họ bức xúc vì chưa nhận được hướng dẫn rõ ràng từ chính quyền Trump và các nghị sĩ, buộc họ phải làm tròn xuống để tránh làm khách hàng phật ý hoặc vi phạm luật tại một số bang – điều có thể khiến các doanh nghiệp có lượng giao dịch lớn thiệt hại đáng kể.
Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia Mỹ (NRF) cho biết việc thiếu đồng 1 xu xảy ra cả ở khu vực đô thị lẫn nông thôn. Một số hiệp hội nhà hàng cấp bang cũng báo cáo tình trạng tương tự.
“Bất kỳ nhà bán lẻ nào nhận thanh toán bằng tiền mặt đều đang phải đối mặt với vấn đề này,” Dylan Jeon, Giám đốc cấp cao phụ trách quan hệ chính phủ tại NRF – tổ chức đại diện các tập đoàn như Walmart, Target, Macy’s và Old Navy – cho biết.
Một số chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn đã bắt đầu cảnh báo khách hàng.
Sheetz, chuỗi cửa hàng tiện lợi gia đình, dán thông báo tại một cửa hàng ở Pennsylvania: “Xưởng đúc tiền Mỹ sẽ không sản xuất đồng 1 xu nữa, nên chúng tôi thiếu tiền lẻ!” Cửa hàng khuyến khích khách dùng thanh toán không tiền mặt, làm tròn lên để ủng hộ từ thiện, hoặc đổi 1 USD tiền xu lấy một món đồ uống miễn phí.
Kwik Trip, chuỗi cửa hàng ở Wisconsin, thông báo 850 cửa hàng sẽ làm tròn xuống đến 5 xu gần nhất cho giao dịch tiền mặt. Tại Dallas, một cửa hàng dán biển báo: “Bộ Tài chính Mỹ đã ngừng sản xuất đồng 1 xu, chúng tôi có thể gặp tình trạng thiếu tiền lẻ.”
Kroger – một trong những chuỗi siêu thị lớn nhất nước Mỹ – cho biết đang đánh giá tác động của việc thiếu tiền xu. Nhiều cửa hàng đã treo biển đề nghị khách mang số tiền lẻ chính xác. Một cửa hàng CVS ở Alexandria, Virginia cũng yêu cầu khách trả đúng tiền do “thiếu tiền xu”.
Bộ Tài chính Mỹ không phản hồi các yêu cầu bình luận.
Nhiều quốc gia như Canada, Úc, Ireland và New Zealand đã loại bỏ đồng tiền mệnh giá thấp nhất, làm tròn giao dịch tiền mặt đến 5 xu gần nhất trong khi giữ nguyên thanh toán điện tử, qua đó giảm chi phí đúc tiền và đơn giản hóa xử lý tiền mặt.
Tại Mỹ, việc ngừng sử dụng đồng 1 xu đòi hỏi quy định làm tròn tương tự, điều chỉnh máy tính tiền và hướng dẫn rõ ràng cho người tiêu dùng, đổi lại là chi phí thấp hơn và tăng hiệu quả. Tuy nhiên, một số bang như California, New York và Illinois có luật bảo vệ người tiêu dùng yêu cầu trả đúng số tiền thừa, tạo ra rủi ro pháp lý khi đồng 1 xu biến mất. Các nhóm bán lẻ cho rằng điều này khiến họ khó điều chỉnh giá hoặc làm tròn giao dịch.
Chờ khung quy định thống nhất
Dù Tổng thống Trump đã ra lệnh dừng sản xuất, Quốc hội vẫn giữ thẩm quyền về phát hành tiền xu, đồng nghĩa cần có luật mới để chấm dứt hoàn toàn đồng 1 xu. NRF đang vận động Nhà Trắng và Quốc hội đưa ra hướng dẫn thống nhất, đặc biệt liên quan đến cách làm tròn.
“Điều cần nhất lúc này là rõ ràng về cách làm tròn – liệu làm tròn lên hay xuống tổng hóa đơn hoặc tiền thừa,” Jeon nói.
Một nhóm các hiệp hội đại diện trạm xăng, cửa hàng tiện lợi, trung tâm dịch vụ và siêu thị cảnh báo trong thư gửi Quốc hội rằng nếu không sớm giải quyết, việc giao dịch tiền mặt hợp pháp với khách hàng tại nhiều khu vực sẽ trở nên khó khăn.
Love’s Travel Stops, chuỗi cung cấp dịch vụ tại hơn 640 điểm ở 42 bang, cho biết việc ngừng tiền 1 xu đã ảnh hưởng đến hoạt động của họ. “Nếu một cửa hàng hết tiền xu, mọi khoản tiền thừa sẽ được làm tròn có lợi cho khách, và Love’s sẽ chịu phần chênh lệch,” phát ngôn viên nói. “Đây chỉ là biện pháp tạm thời.”
Vài tháng sau khi lệnh dừng sản xuất được ban hành, Bộ Tài chính đã đặt đơn hàng cuối cùng cho phôi tiền 1 xu vào tháng 5. Một số chi nhánh của Cục Dự trữ Liên bang đã ngừng cung cấp tiền 1 xu cho ngân hàng.
Chi phí sản xuất một đồng 1 xu hiện vượt giá trị của nó, khoảng 3,69 xu mỗi đồng. Chính phủ dự kiến tiết kiệm khoảng 56 triệu USD mỗi năm nhờ dừng đúc đồng 1 xu.
Mỹ hiện có khoảng 114 tỷ đồng 1 xu lưu hành, nhưng chúng bị sử dụng rất ít. Đồng 1 xu là một trong những đồng xu đầu tiên được đúc sau khi Sở Đúc tiền Mỹ thành lập năm 1792.
Người ủng hộ đồng 1 xu cho rằng nó giúp giữ giá cả ổn định và hỗ trợ các hoạt động từ thiện. Ngược lại, những người phản đối coi nó là thứ phiền toái, thường bị bỏ quên trong ngăn kéo, gạt tàn hoặc ống heo.
“Tôi thậm chí không nhớ lần cuối mang theo đồng 1 xu khi ra khỏi nhà là khi nào,” Sandy Berger, 45 tuổi, sống tại Pennsylvania nói. “Tôi nghĩ người dân sẽ không quá bận tâm nếu nó biến mất.”
Đồng 1 xu và các mệnh giá tiền xu tại máy tính tiền ở QuikTrip, Dallas, Texas, ngày 23/10/2025. Bộ Tài chính Mỹ đã ngừng sản xuất đồng 1 xu, buộc một số doanh nghiệp phải tìm giải pháp mới cho giao dịch tiền mặt. Ảnh: Reuters
