Vận hành một sản phẩm AI đòi hỏi lượng sức mạnh tính toán khổng lồ — và khi ngành công nghệ chạy đua khai thác sức mạnh của các mô hình AI, thì song song với đó là một cuộc chạy đua khác: xây dựng cơ sở hạ tầng để nuôi dưỡng chúng.
Trong một cuộc họp công bố kết quả kinh doanh gần đây, CEO Nvidia Jensen Huang ước tính từ nay đến cuối thập kỷ, khoảng 3.000 – 4.000 tỷ USD sẽ được chi cho hạ tầng AI — với phần lớn số tiền này đến từ các công ty AI. Trên hành trình đó, họ đang tạo sức ép nặng nề lên lưới điện và đẩy công suất xây dựng của lĩnh vực AI lên đến giới hạn cực đại.
Dưới đây là tổng hợp những gì chúng ta biết về các dự án hạ tầng AI lớn nhất, bao gồm các khoản chi khổng lồ từ Meta, Oracle, Microsoft, Google và OpenAI. Con số sẽ tiếp tục được cập nhật khi cơn sốt AI lan rộng và chi phí ngày một leo thang.
Khoản đầu tư 1 tỷ USD của Microsoft vào OpenAI
Đây có lẽ là thỏa thuận đã khởi động toàn bộ làn sóng AI hiện nay: năm 2019, Microsoft đầu tư 1 tỷ USD vào một tổ chức phi lợi nhuận tên OpenAI, khi đó nổi tiếng chủ yếu vì có liên hệ với Elon Musk. Điều quan trọng nhất, thỏa thuận này biến Microsoft thành nhà cung cấp điện toán đám mây độc quyền cho OpenAI — và khi nhu cầu huấn luyện mô hình ngày càng tăng, khoản đầu tư của Microsoft dần chuyển từ tiền mặt sang tín dụng điện toán đám mây Azure.
Đây là một thương vụ tuyệt vời cho cả hai bên: Microsoft có thể ghi nhận thêm doanh thu Azure, còn OpenAI có thêm nguồn lực cho khoản chi lớn nhất của mình. Trong những năm tiếp theo, Microsoft nâng tổng đầu tư lên gần 14 tỷ USD — một động thái hứa hẹn mang lại lợi ích khổng lồ khi OpenAI chuyển đổi thành công ty vì lợi nhuận.
Tuy nhiên, gần đây quan hệ hợp tác này bắt đầu thay đổi theo hướng tách rời nhau. Tháng 1 vừa qua, OpenAI tuyên bố sẽ không còn hoàn toàn lệ thuộc vào dịch vụ đám mây của Microsoft, mà chỉ dành cho Microsoft quyền ưu tiên đầu tiên trong các nhu cầu hạ tầng mới, đồng thời tìm đến đối tác khác nếu Azure không đáp ứng được. Về phía mình, Microsoft cũng bắt đầu thử nghiệm các mô hình nền tảng khác để hỗ trợ sản phẩm AI của mình, qua đó thể hiện sự độc lập ngày càng lớn với OpenAI.
Thỏa thuận giữa OpenAI và Microsoft thành công đến mức nó đã trở thành thông lệ: các công ty AI thường ký kết hợp tác với một nhà cung cấp đám mây riêng. Anthropic nhận 8 tỷ USD đầu tư từ Amazon, đồng thời điều chỉnh phần cứng của hãng này ở cấp lõi (kernel-level) để phù hợp hơn với huấn luyện AI. Google Cloud cũng ký kết với các công ty AI nhỏ hơn như Lovable và Windsurf với tư cách là “đối tác điện toán chính,” dù các thỏa thuận này không kèm theo đầu tư. Ngay cả OpenAI cũng quay lại huy động thêm vốn, khi nhận được khoản 100 tỷ USD đầu tư từ Nvidia hồi tháng 9, giúp hãng có thêm khả năng mua GPU của Nvidia.
Sự trỗi dậy của Oracle
Ngày 30/6/2025, Oracle công bố trong hồ sơ gửi Ủy ban Chứng khoán Mỹ rằng hãng đã ký hợp đồng dịch vụ đám mây trị giá 30 tỷ USD với một đối tác giấu tên; con số này còn lớn hơn cả doanh thu mảng đám mây của công ty trong cả năm tài chính trước. Sau đó, đối tác này được tiết lộ chính là OpenAI, qua đó đưa Oracle vào danh sách các nhà cung cấp hạ tầng hậu-Microsoft của OpenAI, cùng với Google. Không ngạc nhiên khi cổ phiếu của Oracle lập tức tăng vọt.
Vài tháng sau, điều này lại lặp lại. Ngày 10/9, Oracle tiết lộ một thỏa thuận 300 tỷ USD trong 5 năm để cung cấp sức mạnh tính toán, dự kiến bắt đầu từ năm 2027. Giá cổ phiếu Oracle tiếp tục leo cao, đưa nhà sáng lập Larry Ellison trở thành người giàu nhất thế giới trong chốc lát. Quy mô của thỏa thuận này thực sự gây choáng: OpenAI hiện chưa có 300 tỷ USD để chi tiêu, nên con số này hàm ý mức tăng trưởng khổng lồ của cả hai công ty, cùng niềm tin rất lớn từ các bên.
Ngay cả trước khi một đồng nào được chi ra, thỏa thuận này đã củng cố vị thế Oracle như một trong những nhà cung cấp hạ tầng AI hàng đầu — và trở thành một thế lực tài chính đáng gờm.
Xây dựng các trung tâm dữ liệu siêu quy mô cho tương lai
Đối với các công ty như Meta, vốn đã có hạ tầng cũ khổng lồ, câu chuyện phức tạp hơn — nhưng cũng tốn kém không kém. Mark Zuckerberg cho biết Meta dự định chi 600 tỷ USD cho hạ tầng tại Mỹ đến hết năm 2028.
Chỉ trong nửa đầu năm 2025, công ty đã chi nhiều hơn 30 tỷ USD so với năm trước, chủ yếu do tham vọng AI ngày càng lớn. Một phần trong số đó được dành cho các hợp đồng đám mây quy mô lớn, như thỏa thuận 10 tỷ USD với Google Cloud, nhưng nguồn tài chính còn lớn hơn thế nữa đang được rót vào hai trung tâm dữ liệu khổng lồ mới.
Một khu đất rộng hơn 910 hecta ở Louisiana, được đặt tên là Hyperion, sẽ tiêu tốn khoảng 10 tỷ USD để xây dựng và dự kiến cung cấp 5 gigawatt công suất tính toán. Đáng chú ý, khu này có thỏa thuận với một nhà máy điện hạt nhân địa phương để cung ứng thêm điện năng. Một trung tâm nhỏ hơn ở Ohio, mang tên Prometheus, dự kiến đi vào hoạt động năm 2026, sử dụng điện khí tự nhiên.
Những dự án xây dựng quy mô này mang theo cái giá môi trường thực sự. xAI của Elon Musk đã tự xây dựng trung tâm dữ liệu lai và nhà máy phát điện ở South Memphis, Tennessee. Nhà máy này nhanh chóng trở thành một trong những nguồn thải hóa chất gây khói mù lớn nhất hạt, với một loạt tua-bin khí tự nhiên mà các chuyên gia cho rằng vi phạm Đạo luật Không khí Sạch.
Dự án “Stargate” táo bạo
Chỉ hai ngày sau khi nhậm chức nhiệm kỳ hai, Tổng thống Trump công bố một liên doanh giữa SoftBank, OpenAI và Oracle, dự kiến chi 500 tỷ USD để xây dựng hạ tầng AI tại Mỹ. Được đặt tên là “Stargate” theo bộ phim năm 1994, dự án này ra mắt với mức độ truyền thông rầm rộ, khi Trump gọi đây là “dự án hạ tầng AI lớn nhất trong lịch sử.” Sam Altman cũng đồng tình, nói: “Tôi nghĩ đây sẽ là dự án quan trọng nhất của thời đại này.”
Kế hoạch được vạch ra khá rõ: SoftBank sẽ cung cấp vốn, Oracle lo phần xây dựng với sự đóng góp từ OpenAI. Giám sát toàn bộ là Trump, người hứa sẽ loại bỏ mọi rào cản pháp lý có thể làm chậm tiến độ. Tuy nhiên, ngay từ đầu đã có hoài nghi, kể cả từ Elon Musk — đối thủ kinh doanh của Altman — khi ông cho rằng dự án không có đủ nguồn vốn.
Khi làn sóng truyền thông lắng xuống, dự án cũng mất dần động lực. Tháng 8, Bloomberg đưa tin các bên tham gia không đạt được đồng thuận. Tuy nhiên, dự án vẫn đang được triển khai với việc xây dựng 8 trung tâm dữ liệu tại Abilene, Texas, và dự kiến tòa nhà cuối cùng sẽ hoàn tất vào cuối năm 2026.
Bên trong một trung tâm dữ liệu, là hạ tầng tốn kém cho lĩnh vực AI. Ảnh: Getty
