Chiều 17/9 theo giờ Mỹ (sáng 18/9 giờ Việt Nam), Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã hạ lãi suất 0,25 điểm phần trăm, đánh dấu lần cắt giảm đầu tiên kể từ tháng 12 năm ngoái. Động thái nhằm ổn định thị trường lao động đang chao đảo, bất chấp việc các mức thuế quan của Tổng thống Donald Trump tiếp tục gây áp lực lên giá cả.
Lãi suất chính sách hiện ở mức 4,00% – 4,25%, thấp nhất từ tháng 11/2022. Tuy nhiên, quyết định này khó làm hài lòng Trump, người nhiều lần chỉ trích Fed “hành động quá muộn” và kêu gọi hạ mạnh hơn.
Theo dự báo kinh tế hàng quý công bố cùng ngày, Fed dự kiến còn hai đợt giảm lãi suất nữa trong phần còn lại của năm, có thể đưa lãi suất xuống 3,5% – 3,75%. Từ đầu năm, Fed vẫn duy trì lãi suất cao để kiềm chế lạm phát, vốn vượt mục tiêu 2%. Song gần đây, lo ngại ngày càng lớn rằng chính sách thương mại của Trump có thể làm chậm tăng trưởng và gây thất nghiệp.
Cuộc bỏ phiếu tại Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) gồm 12 thành viên cho thấy sự không hoàn toàn nhất trí: 11 người ủng hộ cắt giảm 0,25 điểm phần trăm, trong khi Stephen Miran – thành viên mới do Trump bổ nhiệm – muốn giảm tới 0,5 điểm phần trăm.
Trong tuyên bố, FOMC cho biết “rủi ro đối với việc làm đã gia tăng”, khi số việc làm mới chậm lại và tỷ lệ thất nghiệp nhích lên. Các dự báo mới giữ nguyên kỳ vọng lạm phát cả năm ở mức 3%, thất nghiệp 4,5%, và nâng nhẹ dự báo tăng trưởng từ 1,4% lên 1,6%.
Thị trường phản ứng tích cực: chứng khoán tăng nhẹ, đồng USD giảm so với rổ tiền tệ chính, còn lợi suất trái phiếu gần như không đổi.
Chủ tịch Fed Jerome Powell nhận định thị trường lao động đang ở trạng thái “cân bằng kỳ lạ”, với cả cung và cầu lao động cùng chậm lại. Ông cảnh báo nguy cơ sa thải và thất nghiệp gia tăng, điều đã phần nào hiện rõ khi số liệu việc làm tháng 5 và 6 bị điều chỉnh giảm 258.000 việc. Tháng 8, dù thị trường nhích lên, tỷ lệ thất nghiệp vẫn tăng lên 4,3% – cao nhất từ 2021.
Song song đó, thuế quan của Trump tiếp tục đẩy giá cả lên. Lạm phát tháng 8 đạt 2,9%, từ mức 2,3% hồi tháng 4. Phòng Thí nghiệm Ngân sách Yale ước tính mỗi hộ gia đình phải trả thêm trung bình 2.300 USD vì thuế quan. Giới kinh tế chưa rõ liệu đây chỉ là cú sốc một lần hay sẽ tạo áp lực lạm phát kéo dài.
Kịch bản xấu nhất là “đình lạm” – khi thất nghiệp tăng cùng lúc với giá cả leo thang. Tuy nhiên, hiện các quan chức Fed vẫn xem thị trường lao động là mối lo chính.
Quyết định hạ lãi suất diễn ra trong bối cảnh Fed chịu áp lực chính trị lớn chưa từng có. Trump nhiều lần kêu gọi hạ lãi suất mạnh, từng dọa sa thải Powell và tìm cách loại bỏ Thống đốc Fed Lisa Cook – người vẫn tham gia bỏ phiếu nhờ hai phán quyết tòa án ủng hộ bà.
Chủ tịch Fed Jerome Powell. Ảnh: Reuters
Đồng đô-la đã rớt giá thêm sau công bố lãi suất của Fed. Ảnh: Shutterstock
