Nếu có một điều mà Nhà Trắng, Phố Wall và Thung lũng Silicon đều đồng thuận, thì đó là việc xem trí tuệ nhân tạo (AI) là ưu tiên hàng đầu.
Các ông lớn công nghệ đang rót hàng tỷ USD vào trung tâm dữ liệu và hạ tầng để hỗ trợ công nghệ này. Tháng 7 vừa qua, Nhà Trắng đã công bố kế hoạch hành động về AI nhằm thúc đẩy vai trò dẫn đầu của Mỹ, nhấn mạnh tầm quan trọng của AI đối với chính quyền. Trên Phố Wall, các cổ phiếu liên quan đến AI như Nvidia (NVDA) liên tục lập kỷ lục mới.
Tuy nhiên, cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump lại đặt ra câu hỏi: liệu chính sách của chính quyền có đang tự cản trở tham vọng AI? Một số mức thuế có thể làm tăng chi phí nguyên liệu và linh kiện cần thiết để vận hành các mô hình AI.
Ví dụ, ngày 6/8, ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế 100% đối với chip bán dẫn nhập khẩu, nhưng các công ty cam kết mở rộng sản xuất tại Mỹ sẽ được miễn trừ. Trước đó vào cuối tháng 7, ông áp thuế 50% lên đồng – nguyên liệu quan trọng trong các linh kiện điện tử như bảng mạch in và chip.
Nhưng dù thuế quan có thể gây bất ổn về chi phí, các chuyên gia cho rằng điều này không thể làm chậm lại tiến bộ công nghệ – chủ yếu vì cái giá phải trả khi tụt hậu trong cuộc đua AI toàn cầu là quá lớn.
Với các tập đoàn lớn như Meta hay Microsoft, thất bại trong AI còn nặng nề hơn nhiều so với chi phí phát sinh từ thuế. Dallas Dolen, phụ trách công nghệ, truyền thông và viễn thông Mỹ tại PricewaterhouseCoopers, nhận định những công ty này coi làn sóng AI như một “thời khắc sống còn” (existential moment) cho doanh nghiệp của họ.
“Nếu bạn có đủ tiền, chi phí không phải là yếu tố quan trọng nhất khi được cảnh báo rằng đây là một mối đe dọa tồn vong,” ông nói với CNN.
Big Tech rót hàng tỷ USD vào AI
Khi Meta, Microsoft và Google công bố báo cáo tài chính cuối tháng 7, thông điệp chung rất rõ: Big Tech đang chi mạnh cho AI – và đã bắt đầu thu quả ngọt.
Meta bỏ ra 17 tỷ USD cho chi phí vốn trong quý kết thúc tháng 6, đồng thời lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu tăng 38% so với cùng kỳ năm ngoái. Chi phí vốn thường dành cho trung tâm dữ liệu và hạ tầng – dấu hiệu cho thấy Meta tăng đầu tư vào máy chủ để đáp ứng nhu cầu AI đang bùng nổ.
Phố Wall hào hứng với kết quả này: cổ phiếu Meta tăng 9% trong phiên giao dịch ngoài giờ ngày 30/7, và đã tăng khoảng 30% từ đầu năm đến nay.
Microsoft cũng công bố kết quả ấn tượng nhờ mảng điện toán đám mây. Hãng chi 24,2 tỷ USD cho chi phí vốn trong quý gần nhất và dự kiến chi thêm 30 tỷ USD trong vài tháng tới. Tháng trước, Microsoft trở thành công ty thứ hai đạt mức định giá 4 nghìn tỷ USD, sau Nvidia; cổ phiếu đã tăng khoảng 26% từ đầu năm.
Alphabet – công ty mẹ của Google – cũng nâng chi phí vốn năm 2025 lên 85 tỷ USD do nhu cầu điện toán đám mây. Hãng cho biết dịch vụ đám mây của mình được “gần như toàn bộ các kỳ lân GenAI” sử dụng – tức các công ty AI tạo sinh tư nhân có giá trị trên 1 tỷ USD. Cổ phiếu Alphabet tăng gần 7% từ đầu năm.
“Chúng ta mới chỉ bắt đầu khai phá bề mặt của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra toàn cầu, được dẫn dắt bởi những trụ cột công nghệ như Nvidia, Microsoft, Palantir, Meta, Alphabet và Amazon,” nhà phân tích Dan Ives của Wedbush Securities viết trong báo cáo sau mùa công bố lợi nhuận.
Thuế quan có thể ảnh hưởng thế nào đến làn sóng AI
Các chính sách thuế của ông Trump thay đổi nhanh chóng khiến việc ước tính tác động của chúng đến chi phí xây dựng và vận hành trung tâm dữ liệu trở nên khó khăn.
Tuy vậy, ông Dolen từ PwC cho biết có một số ước tính cho rằng thuế quan có thể làm tăng chi phí xây dựng từ 5% đến 7%.
Tuy nhiên, các công ty công nghệ lớn nhiều khả năng sẽ chấp nhận chi trả chi phí phát sinh liên quan đến hạ tầng AI bởi vì “nhu cầu quá mạnh mẽ”, theo bà Michelle Brophy, giám đốc nghiên cứu mảng công nghệ, truyền thông và viễn thông tại công ty phân tích AlphaSense.
Câu chuyện lại khác với các công ty nhỏ hơn – vốn không có hàng tỷ USD để chi tiêu mỗi quý. Ở những công ty này, các nhà đầu tư tư nhân thường yêu cầu lợi nhuận nhanh, trong khi trung tâm dữ liệu là khoản đầu tư dài hạn, có thể mất nhiều năm mới chứng minh được giá trị.
Do trung tâm dữ liệu là dự án dài hạn, “mức độ bất định sẽ có ảnh hưởng lớn hơn trong việc ra quyết định đầu tư vào một thứ mất nhiều năm mới hoàn thành,” ông Laurence Ales, giáo sư kinh tế tại Đại học Carnegie Mellon, nhận định.
Vẫn chưa rõ liệu thuế bán dẫn của ông Trump có làm tăng chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu trong tương lai hay không. Tổng thống cho biết các công ty đã “cam kết” xây dựng ở Mỹ sẽ không phải trả thuế nhập khẩu chip.
Các chuyên gia tin rằng hợp tác giữa Nhà Trắng và Thung lũng Silicon sẽ gia tăng, giúp giảm nhẹ tác động chi phí do thuế quan đối với các tập đoàn công nghệ lớn. Ông Trump cũng đã cho phép Nvidia và AMD bán chip AI cho Trung Quốc với điều kiện họ phải nộp 15% doanh thu cho chính phủ Mỹ để đổi lấy giấy phép xuất khẩu. Ngoài ra, Nhà Trắng được cho là đang cân nhắc việc mua cổ phần của hãng sản xuất chip Intel.
Xây dựng hạ tầng AI là một phần then chốt trong kế hoạch hành động AI của Nhà Trắng, bao gồm các khuyến nghị chính sách nhằm đơn giản hóa thủ tục cấp phép cho những cơ sở như trung tâm dữ liệu và nhà máy sản xuất bán dẫn.
Mỹ hiện có nhiều trung tâm dữ liệu hơn bất kỳ quốc gia nào khác, theo dữ liệu từ Cloudscene – nền tảng kết nối doanh nghiệp với dịch vụ đám mây – do Statista tổng hợp. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ đám mây lớn nhất thế giới, như Microsoft và Amazon, đều là công ty Mỹ.
“Chúng ta cần nhớ rằng đây là lĩnh vực mà chúng ta đang có lợi thế,” ông Matt Pearl, giám đốc chương trình công nghệ chiến lược tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), nói với CNN. “Và chúng ta không muốn đánh mất lợi thế đó.”
Một cỗ máy sản xuất chất bán dẫn tại một cơ sở sản xuất ở Trung Quốc. Ảnh: Getty Images
Các trung tâm dữ liệu của Amazon ở Aldie, bang Virginia. Việc xây dựng hạ tầng AI là một phần then chốt trong kế hoạch hành động về AI của chính quyền Trump. Ảnh: The Washington Post
