Giới đầu tư toàn cầu đang tiến gần đến hạn chót áp thuế thương mại vào thứ Tư, 9/7, của Tổng thống Mỹ Donald Trump mà không mấy hào hứng, đồng thời chuẩn bị tinh thần cho hàng loạt kịch bản “nhẹ nhàng” mà họ tin là đã được phản ánh vào giá thị trường.
Chỉ vài ngày trước khi kết thúc thời gian tạm hoãn 90 ngày mà ông Trump công bố hôm 2 tháng 4 – ngày mà ông gọi là “Ngày Giải phóng” – ông cho biết đợt thư đầu tiên thông báo mức thuế quan mà các quốc gia sẽ phải chịu khi xuất khẩu sang Mỹ sẽ được gửi tới 12 nước vào thứ Hai.
Các nhà đầu tư đã theo dõi thời điểm này trong nhiều tháng qua kỳ vọng sẽ có thêm chi tiết được công bố trong vài ngày tới, nhưng cũng chuẩn bị tâm lý cho một giai đoạn bất định kéo dài, vì cho rằng ông Trump khó có thể hoàn tất đàm phán với tất cả các đối tác thương mại trong tuần tới.
Và họ không quá lo lắng.
“Thị trường giờ đây đã bình thản và tự tin hơn nhiều trước các tin tức về thuế quan,” ông Jeff Blazek, Giám đốc đầu tư đa tài sản tại Neuberger Berman ở New York, nhận định.
“Giới đầu tư cho rằng các thời hạn này vẫn còn khá mơ hồ – trừ phi xuất hiện một cú sốc lớn – nên sẽ không bị dao động bởi các tin tức thuế quan, đồng thời tin rằng những kịch bản xấu nhất đã được loại bỏ.”
Cả mức thuế và ngày có hiệu lực hiện đều là mục tiêu “di động”. Ông Trump hôm thứ Sáu cho biết mức thuế có thể lên tới 70% và sẽ bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1 tháng 8 – cao hơn nhiều so với mức 10%-50% được công bố hồi tháng 4.
Tính đến nay, chính quyền Mỹ chỉ mới đạt được một thỏa thuận hạn chế với Anh và một thỏa thuận nguyên tắc với Việt Nam.
Các thỏa thuận từng được kỳ vọng với Ấn Độ và Nhật Bản vẫn chưa thành hiện thực, trong khi đàm phán với Liên minh châu Âu cũng gặp trở ngại.
Trong khi đó, chỉ số chứng khoán thế giới hiện ở mức cao kỷ lục, tăng 11% kể từ ngày 2 tháng 4. Dù từng lao dốc 14% chỉ trong ba phiên giao dịch ngay sau thông báo thuế quan, thị trường đã phục hồi mạnh mẽ với mức tăng 24% kể từ đó.
“Nếu ‘Ngày Giải phóng’ là một trận động đất thì các thư thuế quan chỉ là dư chấn. Dù mức thuế có cao hơn 10% thì cũng không gây chấn động thị trường như trước,” ông Rong Ren Goh, Giám đốc danh mục đầu tư mảng thu nhập cố định tại Eastspring Investments (Singapore), nhận định.
Lãi suất và gói chi tiêu
Thị trường cũng đang bị phân tâm bởi nhiều tuần tranh cãi trong Quốc hội về dự luật thuế và chi tiêu khổng lồ của ông Trump – đạo luật mà ông vừa ký thành luật hôm thứ Sáu.
Thị trường chứng khoán đã ăn mừng khi dự luật được thông qua – trong đó hợp thức hóa vĩnh viễn các đợt cắt giảm thuế từ năm 2017 của Trump – nhưng giới đầu tư trái phiếu lại lo ngại các biện pháp này có thể khiến nợ liên bang tăng thêm hơn 3.000 tỉ đô la, nâng tổng nợ quốc gia lên hơn 36,2 nghìn tỉ đô la.
Chỉ số S&P 500 và Nasdaq đã đóng cửa ở mức cao kỷ lục hôm thứ Sáu, đánh dấu tuần tăng điểm thứ ba liên tiếp. Chỉ số chuẩn STOXX 600 của châu Âu cũng tăng 9% trong ba tháng qua.
Tuy nhiên, lo ngại về lạm phát do thuế quan đã gây áp lực lên trái phiếu chính phủ Mỹ và đồng đô la, đồng thời làm xáo trộn kỳ vọng về chính sách của Cục Dự trữ Liên bang (Fed). Các hợp đồng tương lai cho thấy giới đầu tư không còn kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tháng này, và chỉ đặt cược vào tổng cộng hai đợt giảm 0,25 điểm phần trăm từ nay đến cuối năm.
Đồng đô la cũng đánh mất phần nào vai trò “nơi trú ẩn an toàn” do sự thiếu dứt khoát liên quan đến chính sách thuế quan. Chỉ số đô la – phản ánh sức mạnh của USD so với rổ sáu đồng tiền chủ chốt – vừa có nửa đầu năm tồi tệ nhất kể từ 1973, giảm khoảng 11%. Riêng từ ngày 2 tháng 4 đến nay, đồng bạc xanh đã mất giá 6,6%.
“Thị trường hiện đang định giá theo kịch bản mức thuế quay lại mức 35%, 40% hoặc cao hơn, nhưng kỳ vọng mức thuế chung sẽ vào khoảng 10%,” ông John Pantekidis, Giám đốc đầu tư của TwinFocus tại Boston, cho biết.
Pantekidis tỏ ra lạc quan thận trọng về triển vọng cổ phiếu Mỹ trong năm nay, nhưng ông đặc biệt theo dõi chặt chẽ biến động lãi suất.
Hiện tại, ông dự báo lãi suất sẽ giảm trong nửa cuối năm, “nhưng nếu thị trường trái phiếu lo ngại về tác động từ dự luật và lãi suất tăng trở lại, đó sẽ là một kịch bản hoàn toàn khác.”
Màn hình hiển thị tin tức về Tổng thống Mỹ Donald Trump tại sàn giao dịch chứng khoán New York (NYSE), thành phố New York, Mỹ, ngày 27 tháng 6 năm 2025. Ảnh: Reuters
