Sự bất bình đang gia tăng tại khu vực thủ đô Tokyo do các đề xuất xây dựng các trung tâm dữ liệu khổng lồ trong khu dân cư, buộc các hiệp hội ngành phải tìm cách hòa giải giữa người dân – những người lo ngại về tính chất “lạnh lẽo” và quy mô áp đảo của các cơ sở này – với các công ty công nghệ đang vận hành chúng.
Mặc dù các công ty công nghệ đang đổ tiền đầu tư để xây dựng các trung tâm kỹ thuật số quy mô lớn nhằm đáp ứng nhu cầu lưu trữ và xử lý dữ liệu cho điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo, một số dự án đã buộc phải hủy bỏ do sự phản đối từ người dân, những người lo ngại về nguy cơ thiếu điện, hiệu ứng đảo nhiệt (heat islands) và việc che khuất ánh sáng tự nhiên.
Tại thành phố Hino thuộc Tokyo, một bảng quảng cáo công bố kế hoạch xây dựng ba trung tâm dữ liệu, bao gồm một tòa nhà cao 72 mét với năm tầng, dự kiến hoàn thành vào năm 2031. Đây sẽ là công trình cao nhất trong thành phố, hoàn toàn lạc lõng (sore thumb) giữa cảnh quan đô thị.
Một hiệp hội dân cư yêu cầu tạm dừng dự án cho đến khi kế hoạch được điều chỉnh phù hợp với quy định thành phố, vốn giới hạn chiều cao các tòa nhà chung cư ở mức 25 mét. Cơ sở này – dự kiến có các biện pháp an ninh nghiêm ngặt – sẽ tiêu thụ lượng điện khổng lồ và thải ra mức nhiệt lớn.
“Họ vẫn chưa đưa ra lời giải thích nào có thể chấp nhận được,” ông Eizo Tsutsumizaki, 71 tuổi, đại diện hiệp hội cư dân, nói về chủ đầu tư là công ty Mitsui Fudosan Co Ltd.
Hiện Mitsui Fudosan đang cân nhắc giảm chiều cao tòa nhà. Để đổi lại, công ty cũng có kế hoạch xây dựng công viên và vỉa hè mới trên khu đất nhằm phục vụ cộng đồng.
Tại Inzai, tỉnh Chiba – nơi đã có nhiều trung tâm dữ liệu – thành phố đã nhận hàng loạt cuộc gọi lo ngại vào tháng 4 khi kế hoạch xây dựng một tòa nhà cao trên 50 mét ngay trước nhà ga được công bố.
Dự án sẽ thêm một công trình quy mô lớn nữa vào khu vực vốn đã có 114 trung tâm dữ liệu, theo trang datacenter.com.
Thị trưởng Kengo Fujishiro viết trên mạng xã hội: “Đây là trung tâm sinh hoạt của người dân. Địa điểm này không phù hợp để xây dựng cơ sở như vậy.”
Tại Nagareyama, một thành phố khác trong cùng tỉnh, một kế hoạch xây dựng trung tâm dữ liệu trên khu đất trống phía nam tòa thị chính được đưa ra từ năm 2022 cũng đã phải rút lại do vấp phải sự phản đối của cư dân.
Những xung đột giữa người dân và các tập đoàn công nghệ lớn bắt nguồn từ thực trạng thiếu địa điểm thích hợp tại Nhật Bản – nơi vốn được xem là một điểm đến hấp dẫn.
Theo Hội đồng Trung tâm Dữ liệu Nhật Bản (JDCC), Nhật Bản có cơ sở hạ tầng tốt hơn và môi trường chính trị ổn định hơn so với nhiều quốc gia châu Á khác, khiến nước này trở thành điểm đến hàng đầu cho các dự án đầu tư công nghệ quy mô lớn.
Tuy nhiên, các địa điểm được đề xuất thường nằm quanh các thành phố lớn, nơi dễ tiếp cận nguồn lao động và có cơ sở hạ tầng viễn thông mạnh.
“Chỉ có Tokyo, Osaka và các vùng ven mới đáp ứng đủ điều kiện,” ông Naohiro Masunaga, Giám đốc điều hành JDCC cho biết. Khi gần như không còn lựa chọn nào khác, các doanh nghiệp buộc phải mở rộng sang cả các khu dân cư.
Khi nhu cầu xử lý dữ liệu tăng vọt, các cơ sở ngày càng phình to. Các trung tâm dữ liệu siêu quy mô lớn – với tổng diện tích sàn trên 15.000 mét vuông – đã trở nên phổ biến, với các cụm máy chủ tích hợp phục vụ nhu cầu xử lý ngày càng tăng từ điện toán đám mây, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo thế hệ mới.
Một số chính quyền địa phương đã bắt đầu chủ động hành động. Vào tháng 4, quận Koto của Tokyo bắt đầu yêu cầu các chủ đầu tư trung tâm dữ liệu phải lắp biển thông báo xây dựng sớm hơn so với trước đây, đồng thời ghi rõ vị trí các thiết bị ngoài trời phát nhiệt.
Inzai cũng đang xem xét khả năng áp đặt các giới hạn đối với việc xây dựng trung tâm dữ liệu gần khu dân cư.
Ông Masunaga của JDCC cho biết: “Hiện tại, sự lo lắng đang bao trùm. Điều quan trọng là các chủ đầu tư cần minh bạch thông tin và nỗ lực xây dựng lòng tin với cộng đồng bị ảnh hưởng.”
Ảnh chụp hồi tháng 5 tại Hachioji, phía tây Tokyo, cho thấy một biểu ngữ phản đối việc xây dựng trung tâm dữ liệu phía bên kia con đường ở Hino. Ảnh: Kyodo
