Trung Quốc đã phóng thành công vệ tinh địa chấn-điện từ thứ hai, nhằm phát hiện các tín hiệu điện từ có thể báo trước thiên tai như động đất.
Một tên lửa Trường Chinh 2D đã rời bệ phóng lúc 3:56 sáng ngày 14-6 theo giờ miền Đông (02:56 chiều cùng ngày giờ Việt Nam) từ Trung tâm Phóng vệ tinh Jiuquan ở tây bắc Trung Quốc. Đoạn video phóng cho thấy các tấm cách nhiệt rơi khỏi tên lửa khi nó bay lên bầu trời trong xanh, với luồng khí thải do nhiên liệu hypergol cũng được nhìn thấy rõ.
Tập đoàn Khoa học và Công nghệ Hàng không Vũ trụ Trung Quốc (CASC) tuyên bố vụ phóng thành công chỉ trong vòng 40 phút sau khi rời bệ, đồng thời xác nhận nhiệm vụ mang theo vệ tinh Địa chấn-Điện từ Trung Quốc số 2 (CSES-2).
CSES-2 được phát triển dựa trên CSES-1 – phóng năm 2018 và hợp tác cùng Ý – nhưng đã được nâng cấp về tuổi thọ thiết kế và khả năng quan sát. Một thiết bị chụp ảnh tầng điện ly mới đã được bổ sung nhằm cải thiện khả năng phân tích cấu trúc tầng điện ly chi tiết hơn.
Tương tự CSES-1, vệ tinh sẽ tìm mối tương quan giữa động đất và hoạt động của dòng electron trong vành đai Van Allen phía trong.
“Vệ tinh có tuổi thọ thiết kế là sáu năm và mang theo chín thiết bị, bao gồm một máy dò trường điện do Trung Quốc và Ý phát triển, cùng một máy dò hạt năng lượng cao do Ý chế tạo,” theo Cơ quan Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc (CNSA). Áo cũng tham gia vào nhiệm vụ, qua việc Viện Nghiên cứu Không gian thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Áo (IWF) cung cấp từ kế vô hướng.
CSES-2 sẽ theo dõi các trường điện từ toàn cầu, điều kiện tầng điện ly và khí quyển gần thời gian thực, đồng thời phát hiện các bất thường điện từ liên quan đến hoạt động địa chất, hoạt động con người cũng như các hiện tượng sấm sét. Mục tiêu là tăng cường năng lực cảnh báo sớm và đánh giá rủi ro của Trung Quốc trong việc giám sát thiên tai như động đất, sóng thần, phun trào núi lửa và bão lớn.
Vệ tinh này sẽ hoạt động ở quỹ đạo đồng bộ Mặt Trời cao 507 km – giống với CSES-1 – nhưng lệch pha 180 độ. Lực lượng Không gian Hoa Kỳ đã ghi nhận một vật thể liên quan đến vụ phóng ngày 14-6 nằm trong quỹ đạo tương đồng. CSES-2 được chế tạo trên nền tảng ổn định ba trục của Công ty Vệ tinh DFH, trực thuộc CASC.
Vệ tinh mới được kỳ vọng sẽ kế thừa và phát huy kết quả từ vệ tinh đầu tiên trong chuỗi. Theo một bài nghiên cứu đăng trên tạp chí Earthquake Research Advances tháng 1, CSES-1 đã phát hiện các thay đổi đáng kể trong dao động điện từ, mật độ plasma và hạt năng lượng liên quan đến hoạt động địa chấn và giông bão.
Các quan sát của vệ tinh còn ghi nhận những tín hiệu có thể là dấu hiệu báo trước động đất và hoạt động núi lửa, như nhiễu loạn tầng điện ly và bất thường plasma, cho thấy giám sát điện từ từ không gian có thể hỗ trợ các hệ thống cảnh báo sớm.
Đây là lần phóng lên quỹ đạo thứ 34 của Trung Quốc trong năm 2025, sau vụ phóng ngày 5-6 đưa năm vệ tinh vào chòm sao Guowang bằng tên lửa Trường Chinh 6A.
Tên lửa Trường Chinh 2D rời bệ phóng tại Trung tâm Phóng vệ tinh Jiuquan, tây bắc Trung Quốc, kéo theo luồng khí xả vàng cam rực rỡ dưới bầu trời trong xanh, mang theo vệ tinh CSES-2, ngày 14=6-2025. Ảnh: CNSA
