Các quan chức California đã cam kết sẽ kiện Tổng thống Donald Trump vào thứ Hai để dỡ bỏ việc triển khai Vệ binh Quốc gia của chính quyền liên bang, cho rằng tổng thống đã xâm phạm chủ quyền của bang.
Thống đốc Gavin Newsom xem sự có mặt của binh lính trên đường phố Los Angeles là “bất hợp pháp và phi đạo đức.”
Các quan chức Mỹ cho biết vào giữa trưa thứ Hai, khoảng 1.000 thành viên Vệ binh Quốc gia đã hiện diện tại thành phố theo chỉ thị liên bang nhằm ứng phó với các cuộc biểu tình về nhập cư. Toàn bộ 2.000 thành viên do Trump cho phép sẽ được triển khai trên thực địa vào cuối ngày. Các quan chức nói với điều kiện giữ kín tên để bàn về chi tiết các hoạt động quân sự.
“Hủy bỏ lệnh đã ban hành. Trả lại quyền kiểm soát cho California,” ông Newsom – một thành viên của Đảng Dân chủ – yêu cầu trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X vào Chủ nhật.
Trump đã đăng một bài viết trên trang mạng xã hội của mình cho rằng thành phố sẽ “hoàn toàn bị phá hủy” nếu ông không điều động binh sĩ Vệ binh Quốc gia.
Đây có vẻ là lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ mà Vệ binh Quốc gia của một bang được kích hoạt mà không có sự đề nghị từ thống đốc bang.
Bang chuẩn bị kiện Tổng thống
Tổng chưởng lý bang California, ông Rob Bonta, cho biết bang sẽ đề nghị “hủy bỏ hành động vi phạm pháp luật của tổng thống trong việc liên bang hóa Vệ binh Quốc gia California.” Ông khẳng định không có cuộc “xâm lược” người nhập cư hay một cuộc nổi dậy nào đủ điều kiện để chính quyền liên bang can thiệp.
Ông Bonta cho biết vụ kiện trở nên cần thiết ngay khi Trump gia tăng số lượng binh sĩ, dẫn đến sự gia tăng bất ổn.
Trump và người đứng đầu lực lượng biên giới, ông Tom Holman, đã trao đổi những lời khiếm nhã với ông Newsom về khả năng bắt giữ thống đốc nếu ông can thiệp vào nỗ lực thực thi nhập cư của liên bang.
“Tôi sẽ làm nếu tôi là Tom. Tôi nghĩ điều đó thật tuyệt vời,” Trump nói.
Newsom đã đáp trả trên X: “Tổng thống Hoa Kỳ vừa mới kêu gọi bắt giữ một thống đốc đang nắm quyền. Đây là một ngày mà tôi đã hy vọng không bao giờ thấy xảy ra ở Mỹ.”
Tâm trạng tại Los Angeles
Đường phố của thành phố với 4 triệu dân đã khá yên tĩnh vào sáng thứ Hai. Mùi khói của lửa còn đọng lại trong không khí, và hàng loạt đống tro bụi từ xe hơi bị đốt cháy trong các cuộc biểu tình vương vã trải dài trên các con phố của Los Angeles. Xe cảnh sát chặn đường và nhân viên dọn dẹp cẩn thận quét bỏ đống đổ nát, trong khi các đội ngũ vẽ lại các bức tranh graffiti trên các tòa nhà ở trung tâm thành phố.
Dự kiến sẽ có thêm nhiều cuộc biểu tình khi chính quyền Trump tăng cường đối đầu với các quan chức bang. Trong khi phần lớn thành phố may mắn không gặp bạo lực, các cuộc đụng độ đã bùng phát trên một số khu phố trung tâm và một vài khu vực khác.
Một phóng viên truyền hình Australia đã bị trúng đạn cao su vào chân vào Chủ nhật khi đang phát sóng trực tiếp.
Perla Rios, một lãnh đạo cộng đồng người bản địa ở Los Angeles, đứng bên ngoài cửa hàng Ambiance Apparel vào thứ Hai – nơi mà các cuộc truy quét của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) vào thứ Sáu đã kích động những ngày biểu tình căng thẳng. Rios kêu gọi quyền được đại diện pháp lý và quy trình tố tụng công bằng cho những người nhập cư bị bắt giữ bởi đặc vụ liên bang.
Trong tuần vừa qua, số người nhập cư bị bắt tại khu vực đã vượt qua 100 người, theo báo cáo của các quan chức liên bang. Nhiều người khác cũng bị bắt trong khi biểu tình, bao gồm một nhà lãnh đạo công đoàn nổi tiếng bị cáo buộc âm mưu cản trở một nhân viên trong một cuộc biểu tình.
“Những gì các gia đình chúng ta đang trải qua thật như một cơn ác mộng,” Rios nói.
Phía sau cô, người thân của những người bị bắt giữ và những công nhân đã giơ biển hiệu ghi “Người nhập cư làm cho nước Mỹ vĩ đại” và “Chúng ta đòi công lý”, bên cạnh các bức ảnh của người thân.
Phản ứng từ các quan chức ở California và Washington
Newsom, trong một bài đăng trên X, cảnh báo rằng Trump có thể kích hoạt Vệ binh Quốc gia ở các bang khác nếu ông không bị phản đối.
“Đây chính xác là điều mà Donald Trump muốn. Ông ấy đã châm ngòi lửa và hành động vi phạm pháp luật khi liên bang hóa Vệ binh Quốc gia,” ông Newsom viết.
Thị trưởng Los Angeles, Karen Bass, phát biểu trên CNN, cho biết bà lo lắng rằng các cuộc truy quét nhập cư liên bang thêm sẽ gây ra “sự hỗn loạn tột độ.” Bà nói rằng những người biểu tình đã sẵn sàng phản ứng ngay nếu nhìn thấy ICE có hành động.
“Đây thực sự là công thức cho sự hỗn loạn không cần thiết,” bà Bass nói.
Các quan chức ICE trong một thông cáo cho biết họ đang nỗ lực thực thi luật nhập cư và đưa những người nhập cư có án phạm tội ra khỏi đất nước. Họ cũng tuyên bố sẵn sàng bắt giữ những người biểu tình vi phạm pháp luật.
Các thành viên của Vệ binh Quốc gia đã đối đầu với người biểu tình tại Los Angeles vào Chủ nhật, và khí hơi cay đã được bắn ra nhằm giải tán đám đông tập trung bên ngoài một khu phức hợp liên bang vài giờ sau khi binh sĩ liên bang đến theo lệnh của Tổng thống Donald Trump. Ảnh: AP
