Các nhà khoa học đã tìm ra một tổ hợp thuốc giúp chuột sống lâu hơn tới 30% và khỏe mạnh hơn ở tuổi già bằng cách tác động đến các con đường lão hóa theo cách cộng hưởng độc đáo, mở ra hy vọng cho các thử nghiệm lâm sàng trên người trong tương lai.
Họ phát hiện rằng khi kết hợp hai loại thuốc điều trị ung thư—Trametinib và Rapamycin, chuột có thể sống lâu hơn khoảng 30%. Khi dùng riêng, Trametinib chỉ kéo dài tuổi thọ từ 5–10%, còn Rapamycin từ 15–20%. Nhưng khi kết hợp, hiệu quả tăng vọt vượt mong đợi.
Không chỉ sống lâu hơn, chuột còn duy trì sức khỏe tốt hơn. Liệu pháp này giúp giảm viêm mãn tính trong não và cơ thể, đồng thời làm chậm sự phát triển của ung thư. Những thay đổi này cho thấy thuốc giúp động vật lão hóa chậm hơn và tránh được nhiều bệnh thường gặp ở tuổi già.
Ngăn lão hóa bằng thuốc ung thư
Cả Rapamycin và Trametinib đều đã được sử dụng trong điều trị ung thư. Chúng tác động lên các phần khác nhau trong mạng lưới sinh học Ras/Insulin/TOR – vốn đóng vai trò quan trọng trong quá trình lão hóa.
Rapamycin từ lâu đã được biết đến như một “chất bảo vệ lão hóa” (geroprotector), có khả năng làm chậm lão hóa và kéo dài tuổi thọ. Trametinib, tác động đến một con đường liên quan là Ras/MEK/ERK, trước đây chưa từng được thử nghiệm về tuổi thọ trên chuột, dù một số nghiên cứu trên ruồi đã cho thấy tiềm năng của nó.
Điều thú vị là khi hai loại thuốc được sử dụng cùng nhau, hiệu quả không chỉ đơn thuần là cộng dồn. Chúng tạo ra những thay đổi gen độc đáo, không xuất hiện khi dùng riêng từng thuốc. Điều này cho thấy bộ đôi thuốc có thể tương tác với sinh học lão hóa theo một cách hoàn toàn mới và mạnh mẽ.
Tiềm năng thử nghiệm lâm sàng trên người
Hiện nhóm nghiên cứu đang nỗ lực tối ưu hóa việc sử dụng Trametinib trên mô hình động vật, nhằm tăng hiệu quả và giảm thiểu tác dụng phụ. Vì Trametinib đã được cấp phép sử dụng cho người, điều này mở ra cánh cửa cho các thử nghiệm lâm sàng nhằm đạt được lão hóa khỏe mạnh.
“Trametinib, đặc biệt là khi kết hợp với Rapamycin, là một ứng cử viên sáng giá để được thử nghiệm lâm sàng như một thuốc bảo vệ lão hóa. Chúng tôi hy vọng kết quả nghiên cứu sẽ được các nhóm khác tiếp tục và thử nghiệm trên người,” ông Sebastian Grönke cho biết.
Giáo sư Dame Linda Partridge, đồng tác giả cao cấp từ Viện Lão hóa Lành mạnh UCL và Viện Sinh học Lão hóa Max Planck, nói: “Chúng tôi không kỳ vọng rằng tuổi thọ của con người có thể được kéo dài với tỷ lệ tương tự như ở chuột. Tuy nhiên, chúng tôi hy vọng các loại thuốc này có thể giúp con người sống khỏe mạnh và không bệnh tật lâu hơn ở tuổi già. Các nghiên cứu tiếp theo trong những năm tới sẽ giúp làm rõ những ai có thể hưởng lợi từ liệu pháp này và hiệu quả ra sao trên người.”
A powerful combination of two cancer drugs helped mice live 30% longer, while also reducing inflammation, delaying cancer, and altering gene activity in surprising ways—all without added side effects. Credit: Stock Image
