Tổng thống Donald Trump hôm thứ Sáu tuyên bố ông đang “đề xuất mức thuế 50% đối với Liên minh châu Âu” sau khi phàn nàn rằng các cuộc đàm phán thương mại đang bế tắc. Mức thuế nhập khẩu mới khắt khe này sẽ bắt đầu từ ngày 1-6, Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
EU “rất khó để hợp tác,” Trump viết về khối gồm 27 quốc gia. “Các cuộc thảo luận với họ không đi đến đâu cả!” Thông báo của Trump được đưa ra chưa đầy 30 phút sau khi ông đe dọa sẽ áp thuế ít nhất 25% lên iPhone của Apple nếu công ty không bắt đầu sản xuất tại Hoa Kỳ.
Thị trường chứng khoán Mỹ sụt giảm ngay sau các bài đăng, cho thấy vị tổng thống Đảng Cộng hòa một lần nữa dùng mối đe dọa thuế nhập khẩu lớn để phản ứng với các hoạt động kinh tế mà ông không ưa. Thị trường chứng khoán châu Âu cũng giảm 2%.
“Liên minh châu Âu, được thành lập chủ yếu nhằm lợi dụng Hoa Kỳ trong lĩnh vực THƯƠNG MẠI, đã tỏ ra rất khó hợp tác. Các rào cản thương mại mạnh mẽ, thuế VAT, các hình phạt doanh nghiệp vô lý, rào cản phi tiền tệ, thao túng tiền tệ, các vụ kiện không công bằng và vô lý nhắm vào các công ty Mỹ, và nhiều vấn đề khác, đã dẫn đến thâm hụt thương mại với Mỹ lên hơn 250 tỷ USD mỗi năm — một con số hoàn toàn không thể chấp nhận được. Các cuộc thảo luận với họ không đi đến đâu! Do đó, tôi đề xuất áp thuế thẳng 50% lên Liên minh châu Âu, bắt đầu từ ngày 1 tháng 6 năm 2025. Sẽ không có thuế nếu sản phẩm được sản xuất tại Hoa Kỳ. Xin cảm ơn vì đã quan tâm đến vấn đề này!” Trump viết trên mạng xã hội.
Đây là một bước ngoặt so với trước đó, khi Trump từng ca ngợi các “thỏa thuận” thương mại sơ bộ với Trung Quốc và Vương quốc Anh, đồng thời đã tạm dừng một số đề xuất thuế quan khác. Những động thái đó từng khiến thị trường lạc quan vì giảm bớt sự bất ổn kinh tế do các mức thuế của Trump gây ra.
Tuy nhiên, Trump “tin rằng các đề xuất từ EU không có chất lượng như các đối tác thương mại quan trọng khác của chúng ta,” Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Scott Bessent phát biểu trong cuộc phỏng vấn với Fox News sáng thứ Sáu.
Khi được hỏi liệu EU có thể đàm phán trong vòng chín ngày trước khi mức thuế 50% có hiệu lực hay không, Bessent trả lời: “Tôi hy vọng điều này sẽ tạo ra lửa cháy kề bên EU.”
Trong khi đó, Nhà Trắng sáng thứ Sáu cho rằng thị trường chứng khoán đã phản ứng thái quá với các phát biểu về thuế của Trump, phóng viên Eamon Javers của CNBC tường thuật. Nhà Trắng, theo Javers, không xem bài đăng của tổng thống là tuyên bố chính thức về chính sách.
Javers lưu ý rằng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer sẽ có cuộc gọi với các đối tác châu Âu sau đó trong ngày, vì vậy bài đăng của Trump có thể là nhằm tạo không gian và đòn bẩy cho Greer trong đàm phán.
Tuy nhiên, các bài đăng của Trump gần như chắc chắn đã gia tăng áp lực lên EU trước cuộc gặp giữa Greer và Ủy viên Thương mại EU Maros Sefcovic, dự kiến diễn ra lúc 11 giờ sáng theo giờ miền Đông Hoa Kỳ (10 giờ tối thứ Sáu giờ Việt Nam).
Theo Financial Times, Greer được cho là sẽ nói với Sefcovic rằng bước đi mới nhất của Brussels trong các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra không đáp ứng kỳ vọng của Hoa Kỳ.
EU là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Hoa Kỳ vào năm 2022, tiêu thụ gần 351 tỷ USD hàng hóa Mỹ, theo Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ.
Trump từ lâu đã cáo buộc châu Âu lợi dụng Hoa Kỳ thông qua thương mại. Ông từng tuyên bố áp thuế 20% đối với EU vào ngày 2 tháng 4 như một phần trong kế hoạch thuế “đối ứng” của mình, dù sau đó ông nhanh chóng hạ mức thuế này xuống 10% trong vòng 90 ngày.
Châu Âu cũng đang phải đối mặt với các mức thuế theo ngành mà Trump áp đặt, bao gồm thuế 25% đối với tất cả mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu.
“Việc áp thuế 10% đã là mức thuế cao nhất của Mỹ trong vòng 90 năm qua. Nay áp 50% là ở một cấp độ hoàn toàn khác,” Chủ tịch Ngân hàng Dự trữ Liên bang Chicago Austan Goolsbee nhận xét sáng thứ Sáu trên chương trình “Squawk Box” của CNBC.
“Nếu họ đang áp dụng những mức thuế có tác động gây đình lạm, tức là vừa làm giảm sản lượng vì chi phí sản xuất tăng, vừa đẩy giá lên cao, thì đó là tình huống tồi tệ nhất đối với Ngân hàng Trung ương,” Goolsbee nói.
Chỉ số chứng khoán châu Âu giảm đồng loạt sau đe dọa áp thuế của Tổng thống Trump. Ảnh chụp màn hình
