Trong một cuộc chiến khốc liệt, sẽ không có nhiều khác biệt về kết quả giữa người thắng và kẻ thua – cả hai bên đều sẽ sứt đầu, mẻ trán dù ít dù nhiều. Điều này, theo các nhà kinh tế, cũng sẽ được chứng minh là đúng trong cuộc chiến thương mại toàn cầu mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đang thúc đầy qua chính sách thuế quan, mở đầu bằng các mức thuế với Canada, Mexico và Trung Quốc mà Trump vừa công bố và có hiệu lực từ thứ Ba, 4-3-2025.
Mỹ đã kích hoạt chiến tranh thương mại
Theo hãng tin Reuters, Trump dường như đã chuyển sang lập trường cứng rắn hơn, tuyên bố hôm thứ Hai rằng các nước láng giềng phía bắc và phía nam của Mỹ, tức là Canada và Mexico, “không còn chỗ” (no room left) để đàm phán thêm nhằm trì hoãn mức thuế 25%, sau khi đã được hoãn lại một tháng trước đó.
Trung Quốc hứng chịu thêm mức thuế 10%, nâng gấp đôi mức thuế áp dụng một tháng trước, tức là mức thuế bổ sung 20%, bên cạnh nhiều mức thuế vốn đã cao ngất ngưởng được Mỹ áp lên hàng hóa Trung Quốc nhiều năm qua. Tổng mức thuế 20% này cũng chồng lên mức thuế lên tới 25% mà Trump đã áp lên khoảng 370 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc trong nhiệm kỳ đầu tiên. Các biện pháp này có hiệu lực từ 05:01 GMT, tức 12:01 trưa ngày thứ Ba giờ Việt Nam.
Thực ra, thế giới trong mấy tuần lễ qua đã chờ đợi điều này, vì từ đầu nhiệm kỳ thứ hai, Trump đã ấn định ngày 4 tháng 3 là thời điểm áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada, cũng như thuế 10% đối với hàng hóa Trung Quốc. Điểm khác biệt đôi chút là mức thuế đối Trung Quốc đã tăng lên 20% theo một sắc lệnh hành pháp được sửa đổi vào chiều thứ Hai.
Phát biểu tại Nhà Trắng hôm thứ Hai, Trump xác nhận rằng các mức thuế sẽ có hiệu lực vào ngày hôm sau.
Trong những ngày gần đây, Trump đã tái khẳng định cam kết áp thuế đối với Canada và Mexico.
“Chuyện đó sẽ xảy ra,” Trump nói. “Họ sẽ phải đối mặt với thuế quan,” ABC News cho biết.
Các mức thuế này sẽ ảnh hưởng đến hơn 918 tỷ USD giá trị hàng nhập khẩu của Mỹ từ Canada và Mexico. Và theo Reuters, các biện pháp thuế quan này sẽ làm đảo lộn gần 2,2 nghìn tỷ USD thương mại song phương hàng năm của Mỹ với ba nước.
Tổng thống Mỹ cũng đang xem xét áp thuế 25% đối với hàng hóa từ EU “rất sớm” sau khi tuyên bố rằng khối này được tạo ra để “chèn ép nước Mỹ”. Và, từ ngày 2-4, các mức thuế đôi ứng sẽ có hiệu lực đối với tất cả các quốc gia áp thuế đối với hàng hóa Mỹ.
Nhật Bản là cái tên mới nhất có thể trở thành mục tiêu thuế quan, khi Trump tuyên bố hôm thứ Hai rằng ông đã chỉ trích gay gắt các “lãnh đạo” Nhật Bản qua điện thoại vì “hủy hoại đồng tiền của họ.” Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba hôm thứ Ba cho biết ông chưa từng nói chuyện với Trump về chính sách tiền tệ.
Trump duy trì tốc độ áp thuế quyết liệt kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, bao gồm việc khôi phục hoàn toàn mức thuế 25% đối với nhập khẩu thép và nhôm có hiệu lực vào ngày 12 tháng 3, hủy bỏ các miễn trừ trước đó.
Hôm thứ Bảy, Trump đã mở một cuộc điều tra an ninh quốc gia về nhập khẩu gỗ xẻ và các sản phẩm gỗ, có thể dẫn đến việc áp thuế mạnh.
Một tuần trước đó, Trump khởi động lại cuộc điều tra về các quốc gia áp thuế dịch vụ kỹ thuật số, đề xuất mức phí lên tới 1,5 triệu USD đối với mỗi con tàu do Trung Quốc đóng khi cập cảng Mỹ, đồng thời tiến hành điều tra thuế quan đối với nhập khẩu đồng.
Những động thái này bổ sung vào kế hoạch áp dụng mức “thuế đối ứng” cao hơn để tương xứng với thuế suất của các quốc gia khác và bù đắp các rào cản thương mại của họ – một bước đi có thể gây tác động mạnh mẽ đến Liên minh châu Âu.
Phản ứng tức thời của thị trường
Phản ứng của thị trường diễn ra nhanh chóng và quyết liệt: bán cổ phiếu và mua trái phiếu.
Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ trong phiên giao dịch tại Tokyo đã chạm mức thấp nhất kể từ tháng 10 – nghĩa là trái phiếu tăng giá. Giá dầu thô lao dốc xuống mức thấp nhất trong ba tháng.
Sau khi chứng khoán Phố Wall lao dốc hôm thứ Hai, thị trường chứng khoán châu Á đồng loạt giảm, trong khi hợp đồng tương lai chứng khoán châu Âu cũng đang giảm khoảng 1%.
Theo trang https://www.ndtv.com, ba chỉ số chính của Mỹ giảm mạnh sau tuyên bố của Trump. Chỉ số Dow Jones Industrial Average kết thúc phiên giảm 649,67 điểm (tương đương 1,48%), S&P 500 mất 104,78 điểm (1,76%), và Nasdaq Composite giảm 497,09 điểm (2,64%).
Chỉ số đo lường nhóm “Magnificent Seven” của các cổ phiếu công nghệ lớn giảm 3,1%, trong khi rổ cổ phiếu của UBS, bao gồm các công ty Mỹ chịu ảnh hưởng tiêu cực từ thuế quan, giảm 2,9%.
Tác động lan sang thị trường châu Á và Úc, với chứng khoán Tokyo, Hong Kong và Sydney đồng loạt giảm. Chỉ số Nikkei 225 giảm 2,43%, trong khi chỉ số Topix giảm 1,48%.
Chứng khoán Ấn Độ cũng mở cửa trong sắc đỏ vào sáng thứ Ba, đi theo xu hướng của thị trường châu Á. Chỉ số Nifty 50 giảm 0,64% vào lúc 9:15 sáng IST, trong khi BSE Sensex giảm 0,45%.
Cổ phiếu các nhà sản xuất ô tô giảm mạnh, với General Motors (có sản lượng xe tải đáng kể ở Mexico) giảm 4%, còn Ford giảm 1,7%.
Các nước trả đũa
Tuy nhiên, nếu dao động của các chỉ số chứng khoán thường mang tính thời điểm, thì điều đáng lo ngại hơn cho thương mại toàn cầu chính là phản ứng chính sách của các nước liên quan, trước tiên là Canada, Mexico và Trung Quốc.
Tháng trước, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đe dọa áp thuế trả đũa lên 155 tỷ USD hàng hóa Mỹ và kêu gọi người dân ưu tiên mua hàng trong nước. Tối thứ Hai, ông tái khẳng định cam kết này, thông báo rằng Canada sẽ áp thuế ngay lập tức lên 30 tỷ USD hàng hóa và sẽ tiếp tục với 125 tỷ USD khác sau 21 ngày nếu Mỹ không rút lại quyết định, theo ABC News.
“Chúng tôi sẽ giữ nguyên các mức thuế này cho đến khi Mỹ hủy bỏ biện pháp thương mại của họ. Nếu không, chúng tôi đang thảo luận với các tỉnh và vùng lãnh thổ để thực hiện thêm các biện pháp phi thuế quan,” Trudeau tuyên bố.
“Thuế quan sẽ làm gián đoạn một mối quan hệ thương mại vô cùng thành công,” Trudeau nói, đồng thời nhấn mạnh rằng động thái này vi phạm thỏa thuận thương mại tự do Mỹ – Mexico – Canada mà Trump đã ký trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Thủ hiến bang Ontario, Doug Ford, gọi động thái của Mỹ là một “thảm họa tuyệt đối” và cảnh báo rằng Canada sẽ đáp trả mạnh mẽ.
Doug Ford nói với NBC rằng thuế quan của Mỹ và sự trả đũa của Canada sẽ là “một thảm họa thực sự” cho cả hai nước. “Tôi không muốn đáp trả, nhưng chúng tôi sẽ phản ứng theo cách họ chưa từng thấy trước đây,” Ford nói, đồng thời cho biết các nhà máy ô tô ở Michigan có thể sẽ phải đóng cửa trong vòng một tuần, và ông sẽ ngừng xuất khẩu nickel cũng như truyền tải điện xuyên biên giới từ Ontario sang Mỹ.
“Tôi sẽ nhắm vào tất cả mọi thứ (going after absolutely everything),” Ford tuyên bố, và hé lộ thêm: “Chúng tôi cung cấp điện cho 1,5 triệu hộ gia đình và nhà máy ở New York, Michigan và Minnesota. Nếu ông ấy muốn hủy hoại nền kinh tế và gia đình chúng tôi, tôi sẽ cắt nguồn điện đến Mỹ.”
Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum vào thứ Hai đã gửi một thông điệp đến Trump khi phát biểu tại một sự kiện công cộng ở thành phố Colima rằng “Mexico cần được tôn trọng”, và cho biết bà đã chỉ thị các quan chức thực hiện Kế hoạch B, bao gồm các biện pháp thuế quan và phi thuế quan để bảo vệ lợi ích của Mexico.
Bà cam kết sẽ đáp trả, tuyên bố: “Chúng tôi có kế hoạch B, C, D”.
Theo ABC News, Mỹ đã nhập khẩu 38,5 tỷ USD hàng nông sản từ Mexico trong năm 2023, khiến Mexico trở thành nhà cung cấp lớn nhất. Các mặt hàng nhập khẩu gồm hơn 3 tỷ USD trái cây và rau tươi.
Trong khi đó, Bộ Thương mại Trung Quốc lên án động thái của Mỹ là “hành vi đơn phương và bắt nạt điển hình,” và cảnh báo rằng nó sẽ gây “tổn hại đến hợp tác kinh tế và thương mại Trung-Mỹ cũng như trật tự thương mại quốc tế.” Bộ Thương mại Trung Quốc tuyên bố rằng các mức thuế của Mỹ vi phạm quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và “phá hoại nền tảng hợp tác kinh tế và thương mại giữa Trung Quốc và Mỹ.”
Trung Quốc tuyên bố sẽ áp đặt các mức thuế mới đối với một loạt mặt hàng nông sản nhập khẩu từ Mỹ vào tuần tới. Bộ Tài chính nước này cho biết sẽ áp thêm mức thuế 15% đối với thịt gà, lúa mì, bắp và bông, cùng mức thuế 10% đối với lúa miến, đậu nành, thịt lợn, thịt bò, thủy sản, trái cây, rau củ và các sản phẩm từ sữa, có hiệu lực từ ngày 10 tháng 3.
“Trung Quốc phản đối động thái này và sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để kiên quyết bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình,” người phát ngôn Bộ Ngoại giao, Lin Jian, tuyên bố, theo tường thuật của The Guardian. “Nếu Hoa Kỳ … tiếp tục theo đuổi một cuộc chiến thuế quan, chiến tranh thương mại hoặc bất kỳ hình thức chiến tranh nào khác, phía Trung Quốc sẽ chiến đấu đến cùng.”
Bắc Kinh cũng đưa 25 công ty Mỹ vào danh sách hạn chế xuất khẩu và đầu tư với lý do an ninh quốc gia.
Niềm tin của Trump vào thuế quan
Trong một bài bình luận, hãng tin CNN nhận xét rằng Donald Trump vừa thực hiện canh bạc lớn nhất trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai còn non trẻ của mình.
Đòn thuế quan của ông giáng thêm một cú sốc vào nền kinh tế Mỹ vốn đã có dấu hiệu tăng trưởng chậm lại và lạm phát gia tăng—một tình thế nguy hiểm đối với bất kỳ tổng thống nào.
Nhưng đối với nhóm cử tri trung thành của ông, những người chưa có dấu hiệu rời bỏ, Trump có thể sẽ coi cuộc chiến thương mại mới này là minh chứng cho sự kiên định và cam kết với các lời hứa mang tính dân túy của mình.
Quyết định nhấn nút của Trump (decision to press the button) thể hiện sự giằng co giữa con tim chính trị và lý trí của ông.
Vị tổng thống thường xuyên biến động này luôn xem thuế quan như một công cụ kinh tế gần như siêu nhiên, kể từ thời còn là một trùm bất động sản trong những năm 1980.
“Việc lợi dụng nước Mỹ sẽ trở nên rất tốn kém. Họ không thể vào đây để cướp tiền, cướp việc làm, cướp nhà máy, cướp doanh nghiệp của chúng ta mà không bị trừng phạt,” Trump tuyên bố hôm thứ Hai. “Và họ đang bị trừng phạt bằng thuế quan. Đây là một vũ khí cực kỳ mạnh mẽ mà các chính trị gia chưa từng sử dụng, vì họ hoặc là thiếu trung thực, hoặc ngu ngốc, hoặc bị mua chuộc theo cách nào đó.”
Trump và các đồng minh của ông cho rằng việc áp thuế cao hơn đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ từ khắp thế giới sẽ giúp nước này trở nên vĩ đại hơn bằng cách buộc các đồng minh và đối thủ phải nhượng bộ về mặt chính trị và kinh tế.
Cũng theo CNN, thuế quan—một công cụ từng được sử dụng trong nhiều thế hệ đầu tiên của nước Mỹ nhưng gần như bị loại bỏ trong thế kỷ 20—nay đã trở thành dấu ấn của phong trào “Nước Mỹ trên hết” của Trump. Việc áp thuế lên Canada phản ánh đúng thế giới quan của Trump, giống như cách ông đã có những phát ngôn gay gắt với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong Phòng Bầu dục tuần trước. Đối với Trump, mọi chính sách đối ngoại đều là một giao dịch tài chính, nơi Mỹ hoặc là chiến thắng hoặc là bị lợi dụng.
Chính tư duy này đã khiến ông không coi trọng ý niệm về đồng minh hay lợi ích chung (This mindset precludes the idea that America has friends or allies with common interests). Thay vào đó, việc sử dụng thuế quan để gây sức ép cho thấy Nhà Trắng của Trump không chỉ coi thuế quan là một công cụ kinh tế, mà còn là một phần của kho vũ khí an ninh quốc gia sâu rộng hơn.
Trong khi đó, BBC trong một bài bình luận đã viết: “Trump tuyên bố rằng thuế quan là một “từ ngữ đẹp,” tượng trưng cho công việc và sự thịnh vượng của nước Mỹ (a beautiful word, signalling jobs and riches for America.)” Hãng tin này nhận định: Chỉ với một nét bút (the stroke of a pen), các mức thuế mà ông áp đặt lên Canada, Mexico và Trung Quốc đã đưa thế giới quay ngược lại 70 năm, xóa bỏ nhiều thập kỷ toàn cầu hóa.
Niềm tin của Trump vào thuế quan vẫn vững vàng, bất chấp mọi cảnh báo từ các nhà kinh tế rằng chính người tiêu dùng Mỹ—chứ không phải các đối thủ thương mại—sẽ phải trả giá.
Tổn hại cho Mỹ
Tuy nhiên, theo BBC, lịch sử cho thấy những người khai mào chiến tranh thương mại cũng phải gánh chịu tổn thất nặng nề (those firing the opening shots in a trade war also suffer heavy casualties). Bất chấp những tuyên bố của tổng thống, chính người tiêu dùng Mỹ đang bị đặt ở tuyến đầu của cuộc chiến này.
Theo Reuters, chính sách thương mại của Trump không chỉ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tăng trưởng toàn cầu, mà còn có thể gây tổn hại đến chính nền kinh tế Mỹ vào thời điểm nước này đang trở nên dễ tổn thương hơn.
Người tiêu dùng Mỹ có thể cảm nhận tác động rõ rệt vào dịp Memorial Day (cuối tháng 5), theo nhà kinh tế Mark Zandi, người cũng cảnh báo rằng giá thực phẩm có thể tăng nhanh hơn – trong vòng vài tuần, theo ABC News.
Với quy mô áp thuế lớn như vậy, các nhà nhập khẩu sẽ chuyển một phần chi phí thuế sang người tiêu dùng, dẫn đến giá tăng đối với nhiều sản phẩm, từ cà chua, rượu tequila đến phụ tùng ô tô.
Các CEO của hai nhà bán lẻ lớn tại Mỹ là Best Buy và Target cho biết người mua sắm có thể sẽ thấy giá cả tăng lên do thuế quan mà Donald Trump áp đặt lên Canada và Mexico, cũng như việc ông tăng thuế đối với Trung Quốc, theo The Guardian.
“Chúng tôi sẽ cố gắng giữ giá, nhưng người tiêu dùng có khả năng sẽ thấy giá tăng trong vài ngày tới,” CEO Brian Cornell của Target nói trong một cuộc phỏng vấn với CNBC. “Với mức thuế 25%, giá cả chắc chắn sẽ tăng lên.”
Trong một cuộc họp công bố kết quả kinh doanh, CEO Best Buy Corie Barry cho biết Trung Quốc và Mexico là hai nhà cung cấp lớn nhất của công ty ông, và việc tăng giá là điều không thể tránh khỏi.
“Thương mại có vai trò vô cùng quan trọng đối với hoạt động kinh doanh và ngành của chúng tôi. Chuỗi cung ứng thiết bị điện tử tiêu dùng mang tính toàn cầu, kỹ thuật cao và phức tạp,” Barry nói với các cổ đông, theo CNBC. “Các nhà cung cấp sẽ chuyển một phần chi phí thuế quan sang cho các nhà bán lẻ, khiến giá cả đối với người tiêu dùng Mỹ có khả năng tăng cao.”
Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett đã nhấn mạnh rủi ro trong nước cờ của Trump. Không nhà nhập khẩu nào có thể gánh mức thuế 20% hay 25% mà không chuyển chi phí đó sang người tiêu dùng. Khi giá cả trở nên ngoài tầm với, niềm tin suốt đời của Trump vào phép màu của các mức thuế “tuyệt đẹp” có thể đâm sầm vào thực tế (crash headlong into reality).
Phòng Thí nghiệm Ngân sách Yale ước tính rằng các mức thuế này có thể khiến mỗi hộ gia đình Mỹ phải trả thêm tới 2.000 USD mỗi năm.
Chi phí sản xuất ô tô cao hơn có thể gây khó khăn cho các nhà sản xuất ô tô Mỹ, nhiều hãng trong số đó phụ thuộc vào chuỗi cung ứng gắn kết chặt chẽ với Mexico và Canada.
Hiệp hội Chính sách Ô tô Mỹ (AAPC), đại diện cho các thành viên như Ford và General Motors, hôm thứ Hai đã lên tiếng phản đối. Chủ tịch AAPC Matt Blunt cho rằng, “Các nhà sản xuất ô tô Mỹ đã đầu tư hàng tỷ USD vào Mỹ để tuân thủ các quy định, và không nên bị ảnh hưởng bởi thuế quan làm tăng chi phí sản xuất xe trong nước, cản trở đầu tư vào lực lượng lao động Mỹ.”
Gustavo Flores-Macias, giáo sư chính sách công tại Đại học Cornell, New York, cho rằng ngành công nghiệp ô tô có thể chịu hậu quả tiêu cực đáng kể, do chuỗi cung ứng “đan xen giữa ba quốc gia trong quá trình sản xuất.”
Tổn hại cho thế giới
Các mức thuế đối với hàng hóa từ Mexico và Canada có thể gây ra những tác động sâu rộng hơn đối với nền kinh tế Bắc Mỹ vốn phụ thuộc nhiều vào chuỗi cung ứng xuyên biên giới để sản xuất ô tô, máy móc, tinh chế năng lượng và chế biến nông sản.
“Tuyên bố thiếu trách nhiệm của chính quyền Mỹ hôm nay đang đẩy Canada và Mỹ vào suy thoái, mất việc làm và thảm họa kinh tế,” Candace Laing, CEO Phòng Thương mại Canada, cho biết trong một tuyên bố. Bà nhấn mạnh rằng các mức thuế của Mỹ sẽ không thể mang lại “thời kỳ hoàng kim” mà Trump mong muốn, mà thay vào đó sẽ làm tăng chi phí cho cả người tiêu dùng lẫn nhà sản xuất, đồng thời làm gián đoạn chuỗi cung ứng.
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp Mỹ có chuỗi cung ứng trải dài ở Canada, Mexico và thậm chí cả Trung Quốc cũng chịu ảnh hưởng. Các nhà kinh tế ước tính tăng trưởng của Mỹ có thể bị sụt giảm tới 1% – không đủ để gây ra suy thoái, nhưng vẫn là một cú sốc không mong muốn.
Về mặt con số, nền kinh tế Canada có thể chịu thiệt hại nặng hơn. Canada xuất khẩu hơn 400 tỷ USD hàng hóa sang Mỹ mỗi năm, chiếm khoảng một phần năm tổng thu nhập quốc gia. Tuy nhiên, Canada có khả năng cắt giảm lãi suất và nền tài chính công lành mạnh, cho phép các nhà hoạch định chính sách giảm thiểu tác động tiêu cực (cushion the blow), theo BBC.
Thiệt hại đối với thu nhập quốc dân của Mexico có thể ít nghiêm trọng hơn, nhưng ngân hàng trung ương của nước này có ít dư địa cắt giảm lãi suất, khiến việc giảm bớt tác động trở nên khó khăn hơn.
Tất cả những diễn biến này sẽ được Liên minh châu Âu theo dõi chặt chẽ, vì có khả năng trở thành mục tiêu tiếp theo của các mức thuế do ông Trump áp đặt. Đức, vốn đã ở trong tình trạng mong manh, chiếm khoảng một phần ba tổng giá trị hàng hóa mà EU xuất khẩu sang Mỹ.
Trung Quốc, mặc dù là mục tiêu của hàng loạt đòn tấn công thương mại từ ông Trump, có thể thực tế ít bị tổn thương hơn. Xuất khẩu của nước này sang Mỹ chỉ chiếm chưa đến 3% thu nhập quốc dân – một mức dễ dàng được bù đắp từ các thị trường khác.
Ở thời điểm hiện tại, triển vọng tăng trưởng toàn cầu năm 2025 đã trở nên ảm đạm hơn, nhưng suy thoái kinh tế có vẻ khó xảy ra. “Tuy nhiên, dưới thời ông Trump, chúng ta đã học được rất nhanh rằng phải luôn sẵn sàng cho những điều bất ngờ (expect the unexpected) – và vẫn còn rất nhiều yếu tố chưa thể đoán định,” BBC nhận xét.
Chính sự bất ổn này đang làm suy giảm niềm tin kinh doanh ở cả Mỹ và trên toàn thế giới, khiến nhiều quyết định quan trọng về đầu tư và tạo việc làm bị trì hoãn.
Và tổn hại của chính Tổng thống Trump
“Thuế quan thực chất – chúng tôi đã có nhiều kinh nghiệm với chúng – là một hành động chiến tranh, theo một mức độ nào đó,” Warren Buffett nói trong một cuộc phỏng vấn với CBS.
Buffett, người mà từng lời nói đều được giới đầu tư theo dõi sát sao, từng mạnh mẽ phản đối tác động tiêu cực của thuế quan. Năm 2016, ông nói rằng các đề xuất thuế quan của Trump trong chiến dịch tranh cử nhiệm kỳ 1 là “một ý tưởng rất tồi.”
Điều đáng tiếc, theo CNN, là Trump đặt cược định mệnh khi thử thách niềm tin cả đời vào sức mạnh của thuế quan. Trump đang tự đẩy mình vào thế bí về chính trị (in a political box). Nếu ông thực thi thuế quan, ông đang đùa với lửa. Nếu không, mọi người sẽ nghĩ rằng ông chỉ đang dọa suông, làm suy yếu chính sách thương mại của mình.
Bất chấp khả năng phục hồi, nền kinh tế Mỹ đang phát đi tín hiệu suy yếu. Niềm tin của người tiêu dùng sụt giảm cùng với chi tiêu tiêu dùng. Mô hình GDPNow của Cục Dự trữ Liên bang Atlanta hôm thứ Hai dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ trong quý hiện tại sẽ giảm 2,8%.
Vì vậy, Trump – người cũng đang hứa hẹn áp thuế đối ứng lên hầu hết hàng nhập khẩu toàn cầu vào tháng tới – có thể đang chơi đùa với lửa kinh tế (economic fire).
Chính cử tri của ông có thể sẽ không hài lòng với hóa đơn sinh hoạt tăng cao. Nếu không có thêm thuế quan mới, các nhà kinh tế dự báo lạm phát ở Mỹ – vốn đã cao hơn dự kiến – có thể tiếp tục tăng trong nửa cuối năm nay.
Đảng Dân chủ, vốn lâu nay gặp khó khăn trong việc đối phó với những bước đi táo bạo của Trump, giờ đây có cơ hội phản công.
Thượng nghị sĩ Massachusetts Elizabeth Warren, người đôi khi cũng ủng hộ thuế quan như một phần của chiến lược kinh tế rộng lớn hơn, phát biểu với CNN: “Hãy để ý thế tiến thoái lưỡng nan mà ông ta tự đặt mình vào.”
“Hãy nhớ rằng, ông ta từng nói ngay ngày đầu tiên nhậm chức sẽ giảm giá cả cho các gia đình Mỹ. Nhưng bây giờ, sau sáu tuần, ông ta chưa làm gì để giảm giá cả. Và thực tế, có vẻ như lạm phát đang gia tăng. Với các mức thuế này, chúng ta biết rằng chi phí sẽ tăng lên đối với các hộ gia đình.”
“Liệu đây có phải là cái giá xứng đáng để Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại?“, BBC nêu câu hỏi.
Theo BBC, việc biến sự bất ổn thành vũ khí cũng đi kèm với cái giá phải trả – ngay cả trên chính sân nhà của mình.
Tổng thống Donald Trump phát biểu công bố chính sách thuế. Ảnh: Reuters
Xe tải xếp hàng chờ nhập cảnh vào Mỹ gần trạm kiểm soát hải quan tại Nuevo Laredo, Mexico. Ảnh: Reuters
