Trí tuệ nhân tạo (AI) đã phát triển từ một lĩnh vực học thuật hẹp (niche academic pursuit) trở thành một lực lượng cách mạng thúc đẩy đổi mới trong mọi ngành công nghiệp. Đằng sau sự phát triển mang tính cách mạng này là các nhà khoa học, nhà tư tưởng và doanh nhân, những người đã góp phần định hình con đường phát triển của AI. Dưới đây là mười nhân vật có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực AI hiện nay:
1. Geoffrey Hinton, quốc tịch Canada, gốc Anh
Được mệnh danh là “Cha đẻ của Deep Learning,” Geoffrey Hinton, người Canada gốc Anh sinh năm 1947, có những đóng góp mang tính nền tảng (foundational). Công trình của ông về mạng nơ-ron và thuật toán lan truyền ngược đã đặt nền móng cho AI hiện đại. Nghiên cứu tiên phong của ông đã đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của các công nghệ như nhận dạng giọng nói và xử lý hình ảnh.
2. Yann LeCun, quốc tịch Mỹ, gốc Pháp
Một nhân vật chủ chốt trong lĩnh vực học máy, Yann LeCun, người Mỹ gốc Pháp sinh năm 1960, nổi tiếng với công trình về mạng nơ-ron tích chập (CNNs). Hiện là nhà khoa học AI trưởng tại Facebook, các sáng tạo của LeCun đóng vai trò trung tâm trong những tiến bộ về thị giác máy tính và có nhiều ứng dụng từ lái xe tự động đến chẩn đoán y tế.
3. Andrew Ng, quốc tịch Anh
Đồng sáng lập Google Brain và cựu Giám đốc Khoa học tại Baidu, Andrew Ng, người Anh sinh năm 1976, là một tiếng nói hàng đầu trong giáo dục và nghiên cứu AI. Các khóa học trực tuyến và sáng kiến của ông, như Coursera, đã giúp phổ biến rộng kiến thức AI, đưa nó đến hàng triệu người trên khắp thế giới. Ảnh hưởng của Ng còn thể hiện qua những đóng góp nghiên cứu và vai trò của ông trong các cuộc thảo luận về chính sách và đạo đức AI.
4. Fei-Fei Li, quốc tịch Mỹ, gốc Trung Quốc
Một người tiên phong trong thị giác máy tính, Fei-Fei Li, người Mỹ gốc Trung Quốc sinh năm 1976, là đồng giám đốc của Viện AI Lấy Con Người Làm Trung Tâm tại Stanford. Bà đã dẫn đầu dự án ImageNet, cách mạng hóa lĩnh vực này bằng cách cung cấp bộ dữ liệu lớn để huấn luyện các mô hình AI. Fei-Fei Li cũng là người ủng hộ sự đa dạng và đạo đức trong AI, nhấn mạnh sự cần thiết của việc phát triển AI cho tất cả mọi người và có trách nhiệm.
5. Demis Hassabis, quốc tịch Anh
Đồng sáng lập và CEO của DeepMind, Demis Hassabis, người Anh sinh năm 1976, đã dẫn dắt một số thành tựu AI ấn tượng nhất trong những năm gần đây. AlphaGo của DeepMind, vượt qua các nhà vô địch thế giới trong trò chơi cờ vây, đã chứng minh tiềm năng của AI trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp. Hassabis tiếp tục thúc đẩy mở rộng ranh giới AI với nghiên cứu trong các lĩnh vực như cuộn gấp protein (protein folding) với nhiều ứng dụng trong y tế, và chăm sóc sức khỏe.
6. Elon Musk, quốc tịch Mỹ, gốc Nam Phi
Là CEO của Tesla và SpaceX, Elon Musk, người Mỹ gốc Nam Phi sinh năm 1971, là một người ủng hộ nổi bật cho sự phát triển AI có trách nhiệm. Ông đồng sáng lập OpenAI nhằm đảm bảo rằng trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI) mang lại lợi ích cho toàn nhân loại. Musk nhấn mạnh đến các khía cạnh đạo đức của AI và những tầm nhìn tương lai về tích hợp AI vào xã hội, khiến ông trở thành nhân vật có ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực này.
7. Stuart Russell, quốc tịch Mỹ, gốc Anh
Là giáo sư tại Đại học UC Berkeley, Stuart Russell, người Mỹ gốc Anh sinh năm 1962, nổi tiếng với công trình về an toàn và đạo đức AI. Cuốn sách Human Compatible: Artificial Intelligence and the Problem of Control (Tương thích với con người: trí tuệ nhân tạo và vấn đề kiểm soát) của ông đề cập đến các thách thức trong việc điều chỉnh hệ thống AI phù hợp với các giá trị của con người. Nghiên cứu của Russell tập trung vào việc đảm bảo rằng hệ thống AI mang lại lợi ích và không gây rủi ro sống còn cho nhân loại.
8. Timnit Gebru, quốc tịch Ethiopia
Một nhà nghiên cứu hàng đầu về đạo đức AI, Timnit Gebru, người Ethiopia sinh năm 1982, học tập và sinh sống tại Mỹ, đã làm sáng tỏ những thành kiến và thách thức đạo đức trong các hệ thống AI. Là đồng sáng lập của Black in AI, bà kêu gọi sự đa dạng và hòa nhập trong cộng đồng AI. Nghiên cứu của Gebru về sự thiên vị thuật toán và quan điểm mạnh mẽ của bà về các thực hành AI đạo đức đã khơi mào những cuộc thảo luận quan trọng trong ngành công nghệ.
9. Ray Kurzweil, quốc tịch Mỹ
Là một nhà tương lai học và giám đốc kỹ thuật tại Google, Ray Kurzweil, người Mỹ sinh năm 1948, được biết đến với những dự đoán về AI và kỳ dị công nghệ (technological singularity). Những cuốn sách của ông, như The Singularity Is Near, khám phá các tác động tương lai tiềm năng của AI đối với xã hội. Ý tưởng tầm nhìn và các đổi mới công nghệ của Kurzweil tiếp tục ảnh hưởng đến nghiên cứu AI và nhận thức của công chúng.
10. Jeff Dean, quốc tịch Mỹ
Là lãnh đạo AI tại Google, Jeff Dean, người Mỹ sinh năm 1968, giám sát một số nghiên cứu và ứng dụng AI quan trọng nhất tại một trong những công ty công nghệ hàng đầu thế giới. Công trình của ông về hệ thống học máy quy mô lớn và mạng nơ-ron đã đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy khả năng của AI. Những đóng góp của Dean đã thúc đẩy các đổi mới trong xử lý ngôn ngữ tự nhiên, chăm sóc sức khỏe và nhiều lĩnh vực khác.
Định hình tương lai
Mười cá nhân này đại diện cho một phổ chuyên môn đa dạng, từ nghiên cứu nền tảng và đổi mới kỹ thuật đến cân nhắc đạo đức và vận động công khai. Những đóng góp tập thể của họ không chỉ thúc đẩy lĩnh vực AI mà còn định hình tác động của nó đến xã hội. Khi AI tiếp tục phát triển, các nhà tiên phong này chắc chắn sẽ ở vị trí hàng đầu, dẫn dắt sự phát triển của nó và đảm bảo lợi ích được thể hiện rộng rãi.
