Ấn Độ đã phóng sứ mệnh kết nối không gian (space docking mission) đầu tiên hôm thứ Hai, 30-12-2024, bằng một tên lửa sản xuất trong nước, trở thành quốc gia thứ tư đạt được thành tựu công nghệ tiên tiến này.
Sứ mệnh có tên Thí nghiệm Kết nối Không gian (SpaDeX) đã rời bệ phóng từ Trung tâm Vũ trụ Satish Dhawan tại bang Andhra Pradesh vào lúc 16:30 GMT trên tên lửa PSLV, được xem là “ngựa thồ” của Tổ chức Nghiên cứu Không gian Ấn Độ (ISRO). Sau khoảng 15 phút, giám đốc sứ mệnh tuyên bố vụ phóng thành công khi tàu vũ trụ đạt độ cao khoảng 470 km.
Sứ mệnh này được coi là cột mốc quan trọng cho các nỗ lực vũ trụ trong tương lai, bao gồm bảo trì vệ tinh và vận hành trạm không gian dự kiến của Ấn Độ.
Công nghệ kết nối trong không gian là yếu tố then chốt khi cần thực hiện nhiều lần phóng tên lửa để đạt được các mục tiêu trong sứ mệnh chung.
Sứ mệnh của Ấn Độ bao gồm việc triển khai hai vệ tinh nhỏ, mỗi chiếc nặng khoảng 220 kg, vào quỹ đạo cách mặt đất 470 km. Nó cũng sẽ trình diễn khả năng truyền năng lượng điện giữa hai vệ tinh đã kết nối, một năng lực quan trọng đối với các ứng dụng như robot không gian, điều khiển tàu vũ trụ phức hợp và vận hành tải trọng sau khi tách rời.
Mỗi vệ tinh mang theo các thiết bị tiên tiến, bao gồm hệ thống hình ảnh và thiết bị theo dõi bức xạ, được thiết kế để đo mức độ bức xạ electron và proton trong không gian, cung cấp dữ liệu quan trọng cho các sứ mệnh bay vào không gian có người trong tương lai.
Chủ tịch ISRO, ông S. Somanath, cho biết việc thử nghiệm thực tế công nghệ kết nối có thể diễn ra trong khoảng một tuần nữa và chỉ định ngày thử nghiệm dự kiến là khoảng ngày 7-1-2025.
“Tên lửa đã đưa các vệ tinh vào đúng quỹ đạo,” ông nói.
Một cuộc trình diễn thành công sẽ đưa Ấn Độ vào nhóm các quốc gia gồm Hoa Kỳ, Nga và Trung Quốc – những quốc gia duy nhất đã phát triển và thử nghiệm công nghệ này.
Lần đầu tiên tại Ấn Độ, tên lửa và các vệ tinh đã được tích hợp và thử nghiệm tại một công ty tư nhân có tên là Ananth Technologies, thay vì một cơ quan nhà nước.
“Việc trình diễn công nghệ này không chỉ giúp Ấn Độ gia nhập nhóm các quốc gia hiếm hoi sở hữu công nghệ này, mà còn mở ra thị trường để ISRO trở thành đối tác phóng cho các sứ mệnh toàn cầu cần cơ sở kết nối hoặc lắp ráp trong không gian,” nhà vật lý thiên văn Somak Raychaudhary của Đại học Ashoka chia sẻ.
Tầng thứ tư của PSLV, thường trở thành mảnh vụn không gian, đã được chuyển đổi thành một phòng thí nghiệm không gian không người lái. Tầng cuối của tên lửa này được tái sử dụng (repurposed) thành một phòng thí nghiệm trên quỹ đạo và sẽ được sử dụng cho nhiều thí nghiệm khác nhau.
“Mô-đun Thí nghiệm Quỹ đạo PSLV là một giải pháp thực tiễn do ISRO triển khai, cho phép các công ty khởi nghiệp, tổ chức học thuật và tổ chức nghiên cứu của Ấn Độ thử nghiệm công nghệ không gian mà không cần phóng toàn bộ vệ tinh. Bằng cách cho phép tiếp cận nền tảng (hạ tầng không gian) này, chúng tôi đang giảm rào cản gia nhập và khuyến khích nhiều tổ chức đóng góp vào ngành không gian hơn,” ông Pawan Goenka, chủ tịch cơ quan quản lý không gian của Ấn Độ, cho biết.
Tên lửa phóng vệ tinh nhỏ được nhìn thấy bên cạnh logo của Tổ chức Nghiên cứu Không gian Ấn Độ và quốc kỳ Ấn Độ trong hình minh họa này. Ảnh: Reuters
