Một trong những ăng-ten lớn nhất thuộc Mạng Không gian Sâu (DSN) của NASA đã bị hư hại vào tháng 9 và có thể phải ngừng hoạt động trong thời gian dài, gây thêm áp lực cho hệ thống này, Phòng Thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA xác nhận ngày 10/11.
JPL cho biết ăng-ten có đường kính 70 mét tại trạm DSN ở Goldstone, California, đã ngừng hoạt động từ ngày 16/9 và hiện chưa có thời hạn khôi phục.
“Ngày 16/9, ăng-ten vô tuyến tần số lớn 70 mét tại Tổ hợp Truyền thông Không gian Sâu Goldstone của NASA, gần Barstow, California, đã quay quá mức, gây căng thẳng cho hệ thống cáp và ống ở trung tâm cấu trúc,” JPL cho biết trong thông cáo gửi SpaceNews. “Các ống dẫn thuộc hệ thống chữa cháy của ăng-ten cũng bị hư hại, dẫn đến ngập nước, nhưng tình trạng này đã được xử lý nhanh chóng.”
Ăng-ten này, được định danh là DSS-14, là ăng-ten lớn nhất tại trạm Goldstone và cũng nằm trong nhóm lớn nhất của toàn bộ mạng DSN. Ngoài ra, DSN còn có hai ăng-ten 70 mét khác đặt tại Madrid (Tây Ban Nha) và Canberra (Úc). Các ăng-ten 70 mét đóng vai trò then chốt trong việc liên lạc với tàu vũ trụ ở vùng rìa hệ Mặt Trời, đồng thời hỗ trợ các sứ mệnh gần Trái Đất cần tốc độ truyền dữ liệu cao hoặc gặp sự cố kỹ thuật. Mỗi trạm DSN cũng có nhiều ăng-ten nhỏ hơn.
Tin đồn về thiệt hại nghiêm trọng của DSS-14 đã lan truyền suốt nhiều tuần. Một trang web theo dõi thời gian thực hoạt động liên lạc của DSN cho thấy DSS-14 không có tín hiệu, chỉ hiển thị trạng thái “Antenna Unplanned Maintenance” (Bảo trì ngoài kế hoạch). Tháng trước, JPL cho biết họ không thể bình luận về tình trạng của ăng-ten do khó khăn trong phối hợp với các văn phòng NASA trong thời gian chính phủ Mỹ tạm ngừng hoạt động.
Thông cáo mới của JPL không nêu rõ khi nào DSS-14 có thể hoạt động trở lại, chỉ cho biết NASA đã thành lập hội đồng điều tra sự cố để xem xét vụ việc.
“Ăng-ten vẫn đang ngừng hoạt động trong khi hội đồng, các kỹ sư và kỹ thuật viên đánh giá cấu trúc, đưa ra khuyến nghị và tiến hành sửa chữa,” JPL cho biết. “NASA sẽ công bố thông tin về kết quả điều tra và các bước tiếp theo để khôi phục ăng-ten sau khi chính phủ liên bang mở cửa trở lại.”
Việc ngừng hoạt động kéo dài của các ăng-ten 70 mét trong mạng DSN không phải là chưa từng có. Ăng-ten 70 mét tại Úc, DSS-43, từng trải qua 11 tháng nâng cấp vào các năm 2020–2021, khiến nó không thể truyền tín hiệu trong thời gian đó. Đây là ăng-ten duy nhất có khả năng liên lạc với tàu Voyager 2, hiện đang hoạt động ở vùng rìa ngoài của hệ Mặt Trời, cách Trái Đất hàng tỷ kilomet.
Việc mất bất kỳ ăng-ten nào của DSN đều làm tăng thêm áp lực cho mạng lưới mà NASA và các cơ quan giám sát đã nhiều lần cảnh báo là đang quá tải. Trong báo cáo kiểm toán năm 2023, Văn phòng Tổng Thanh tra NASA kết luận rằng DSN “hiện đang bị khai thác vượt công suất và sẽ tiếp tục chịu gánh nặng do số lượng sứ mệnh không gian sâu ngày càng tăng.”
Tình trạng này càng trở nên căng thẳng sau sứ mệnh Artemis 1 năm 2022, khi DSN phải đảm nhiệm liên lạc với tàu Orion trong không gian cận Mặt Trăng cùng nhiều vệ tinh nhỏ đi kèm. Một số sứ mệnh khác, như Kính viễn vọng Không gian James Webb, cũng buộc phải điều chỉnh hoạt động vì giảm quyền truy cập vào mạng.
“Khi Artemis đi vào hoạt động, mọi sứ mệnh khác đều phải nhường chỗ, và điều đó ảnh hưởng đến toàn bộ các sứ mệnh khoa học,” Suzanne Dodd, Giám đốc Ban Mạng Liên hành tinh của JPL, phát biểu tại một cuộc họp tư vấn năm 2023.
Bà nói thêm rằng thách thức này càng nghiêm trọng hơn do ngân sách bảo trì mạng DSN ngày càng giảm. “Khi nhìn về thập niên 2030, viễn cảnh đó thực sự khiến chúng tôi lo ngại,” bà nói.
Ăng-ten 70 mét DSS-14 tại trạm Mạng Không gian Sâu ở Goldstone, California. Ảnh: NASA
