Đầu tư vào các công ty khởi nghiệp trí tuệ nhân tạo AI của châu Âu đang gia tăng khi Ủy ban châu Âu tuần trước công bố kế hoạch tăng cường năng lực để trở thành một “lục địa AI”. Tuy nhiên, tình trạng hỗn loạn thương mại toàn cầu hiện nay có thể đe dọa tiến trình đó.
Dữ liệu mới từ Dealroom, được phân tích bởi Balderton Capital và chia sẻ độc quyền với Euronews Next, cho thấy vốn đầu tư mạo hiểm vào AI ở châu Âu đã tăng 55% trong quý I năm nay so với cùng kỳ năm ngoái. Các công ty AI đã huy động được 3,4 tỷ USD, tăng từ 2,2 tỷ USD trong quý I/2024. Tuy nhiên, cổ phiếu công nghệ châu Âu, nếu không tính AI, lại giảm 10%.
Dữ liệu này chưa tính đến tác động từ các mức thuế mà Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc – mức thuế lên tới 125%. Ông cũng đã áp thuế 20% đối với hàng xuất khẩu từ châu Âu vào Mỹ, sau đó tạm thời giảm xuống còn 10%.
Tháng này, ông Trump cho biết các thiết bị điện tử như điện thoại thông minh và máy tính sẽ được miễn thuế. Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn chưa rõ ràng, nhất là khi ông Trump tuyên bố gần đây rằng ông sẽ sớm công bố mức thuế mới với chất bán dẫn nhập khẩu – loại linh kiện cốt lõi cho công nghệ AI.
Đừng vội gạt bỏ AI châu Âu
Môi trường thương mại biến động luôn khiến nhà đầu tư dè dặt hơn, theo Daria Gneusheva, nhà đầu tư tại công ty đầu tư mạo hiểm Đức Project A.
“Nhiều công ty châu Âu phụ thuộc vào các linh kiện như GPU và chất bán dẫn từ châu Á, và sẽ phải đối mặt với giá cả tăng vọt cũng như gián đoạn trong việc mua thiết bị phần cứng,” bà nói với Euronews Next, đồng thời cho biết việc thâm nhập thị trường Mỹ sẽ ngày càng khó khăn và kém hấp dẫn.
Tuy nhiên, bà cho biết cuộc chiến thương mại cũng đang trở thành một “động lực lớn” để các công ty và chính phủ châu Âu tiếp tục đầu tư vào sản xuất và nghiên cứu phát triển nội địa.
Những đợt leo thang thuế quan gần đây giữa Mỹ và Trung Quốc cũng đã khiến các công ty tìm kiếm thị trường thay thế, và châu Âu nổi lên như một lựa chọn chiến lược, bà bổ sung.
“Tôi chưa vội kết luận rằng các diễn biến thuế quan gần đây sẽ khiến tình hình của châu Âu tốt hơn hay tệ đi – điều đó có thể theo cả hai hướng, và chính châu Âu sẽ phải biến điều đó thành cơ hội.”
Việc phát triển các mô hình AI nền tảng đã trở thành một cuộc đua địa chính trị, trong đó các quốc gia xem đây là vấn đề an ninh quốc gia.
Theo một báo cáo gần đây từ Đại học Stanford, Mỹ và Trung Quốc đang dẫn trước châu Âu khá xa trong việc xây dựng các mô hình AI nền tảng.
Tuy nhiên, Balderton lưu ý rằng phần lớn vốn đầu tư vào các công ty AI châu Âu tập trung vào các lĩnh vực y tế, truyền thông AI, an ninh mạng và robot.
Dữ liệu cũng cho thấy sự quan tâm đến các tác nhân AI của châu Âu đang gia tăng, với 52 triệu USD (45 triệu euro) được rót vào các công ty khởi nghiệp phát triển công cụ này, bao gồm Lovable (Thụy Điển) và Paid AI (Anh).
Kế hoạch hành động về AI
Tuần trước, Ủy viên công nghệ EU Henna Virkkunen công bố Kế hoạch hành động vì lục địa AI, bao gồm cơ sở hạ tầng, truy cập dữ liệu, điện toán đám mây,… nhằm chuyển đổi các ngành công nghiệp truyền thống của châu Âu.
Điều quan trọng là “xây dựng năng lực trong các lĩnh vực then chốt” để đảm bảo khối này không bị phụ thuộc vào các khu vực khác, bà nói.
“Chúng tôi đã xác định AI là một trong những lĩnh vực cần tự xây dựng năng lực, giống như điện toán lượng tử và chip. Đây là các công nghệ then chốt của tương lai.”
Năm nay cũng chứng kiến hai kỳ lân AI mới, gồm Neko Health (Thụy Điển) và Tines (Ireland), nâng tổng số kỳ lân AI ở châu Âu lên 76.
Tình hình tại các quốc gia châu Âu
Dù không nằm trong kế hoạch AI của EU, Vương quốc Anh vẫn dẫn đầu về huy động vốn cho AI ở châu Âu, với 4,2 tỷ USD gọi vốn cho các công ty khởi nghiệp và mở rộng, trong đó 1,6 tỷ USD thuộc về lĩnh vực AI trong quý I.
Đức cũng ghi nhận mức tăng đầu tư vào AI lên 74% trong quý I năm nay so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 404 triệu USD. Trong khi đó, Pháp, dù chính phủ mạnh tay thúc đẩy đầu tư vào AI và có các công ty nổi bật như Mistral AI, lại chứng kiến mức giảm khoảng 18%.
Tuy nhiên, Balderton chỉ ra rằng đầu tư tổng thể vào công nghệ ở Pháp trong quý I giảm tới 26%, và đầu tư vào AI vẫn thể hiện tốt hơn so với công nghệ Pháp nói chung.
Chính phủ Pháp đã tổ chức Hội nghị thượng đỉnh hành động AI tại Paris trong năm nay. Ngay trước sự kiện, Tổng thống Emmanuel Macron công bố khoản đầu tư trị giá 109 tỷ euro cho AI trong vài năm tới.
“Con số này tương đương với dự án Stargate mà Mỹ công bố,” ông Macron nói, đề cập đến kế hoạch Mỹ đầu tư 500 tỷ USD vào cơ sở hạ tầng AI mới trong bốn năm tới.
“Tham vọng AI của châu Âu đang ngày càng mạnh mẽ. Hội nghị thượng đỉnh AI ở Paris đã đặt ra một tiêu chuẩn cao cho những gì châu Âu cần làm và thật tuyệt khi thấy các công ty khởi nghiệp và mở rộng ở châu Âu đang sẵn sàng đón nhận thách thức,” James Wise, đối tác tại Balderton Capital, phát biểu.
“Từ y tế đến an ninh mạng và tự động hóa, các công ty AI châu Âu đang xây dựng các giải pháp thực sự cần thiết, và tốc độ đầu tư cho thấy các nhà đầu tư rất hào hứng với tiềm năng công nghệ của lục địa này.”
Ảnh minh họa về đầu tư vào AI ở châu Âu
