SpaceX đang chuẩn bị xây dựng một trạm mặt đất tại Việt Nam để hỗ trợ các vệ tinh Starlink và có kế hoạch mở rộng thêm nhiều trạm khác, hai nguồn tin gần gũi với các cuộc đàm phán cho biết. Động thái này có thể mở đường cho việc Starlink chính thức hoạt động tại Việt Nam, đồng thời hỗ trợ cơ quan chức năng trong việc giám sát lưu lượng internet.
Khoản đầu tư tiềm năng này diễn ra sau khi Việt Nam đã quyết định cho phép Starlink hoạt động theo một chương trình thí điểm kéo dài năm năm. Theo đó, Elon Musk vẫn có thể giữ toàn quyền kiểm soát công ty con của SpaceX tại Việt Nam, tránh được những hạn chế nghiêm ngặt về sở hữu nước ngoài.
Theo một quyết định của Thủ tướng Việt Nam, ban hành ngày 23-3, Hà Nội đã yêu cầu SpaceX thiết lập ít nhất một trạm mặt đất trong nước.
Trạm này có thể đi vào hoạt động sớm nhất vào tháng 5 hoặc tháng 6 tại thành phố Đà Nẵng, miền Trung Việt Nam, và có thể là một phần của mạng lưới lên đến 15 trạm trên cả nước, hai nguồn tin cho biết.
Tuy nhiên, chưa rõ kế hoạch này có tiếp tục được triển khai nếu Việt Nam bị áp thuế cao hay không. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố sẽ công bố mức thuế mới vào ngày 2-4 đối với các quốc gia mà chính quyền Mỹ cho rằng đang hưởng lợi không công bằng từ thương mại với Hoa Kỳ.
SpaceX và Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Kế hoạch này sẽ biến Việt Nam trở thành một trong những quốc gia có mạng lưới Starlink lớn nhất thế giới. Starlink hiện hoạt động tại hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ, nhưng không công bố số lượng trạm mặt đất cụ thể. Không phải quốc gia nào cũng có trạm mặt đất, là các trạm có chức năng giao tiếp với vệ tinh và truyền dữ liệu đến người dùng.
Theo công ty Starlink Installation Pros, một đơn vị chuyên lắp đặt dịch vụ Starlink nhưng không thuộc Starlink, hiện có khoảng 150 trạm mặt đất trên toàn cầu, với gần một nửa số đó nằm tại Hoa Kỳ.
“Nhành ô liu” trong đàm phán
Starlink vẫn đang hoàn tất hồ sơ xin phép hoạt động tại Việt Nam và cũng đang đàm phán về khả năng cung cấp dịch vụ truyền thông nội bộ an toàn, theo một trong hai nguồn tin – là một quan chức Việt Nam – cho biết. Tuy nhiên, kế hoạch này vẫn chưa được chính phủ thông qua.
Chính phủ Việt Nam đã cấp phép cho Starlink phục vụ tối đa 600.000 khách hàng. Tuy nhiên, với mức giá internet tại Việt Nam thấp hơn giá dịch vụ Starlink, và hầu hết khu vực trong nước đã có mạng tốc độ cao ngoại trừ các vùng sâu vùng xa, Starlink có thể cần triển khai thêm các dịch vụ bổ trợ.
Nguồn tin thứ hai, người đã được thông báo về cuộc họp giữa đại diện Starlink và chính quyền địa phương vào tháng 3, cho biết khoản đầu tư của Starlink vào trạm mặt đất đầu tiên tại miền Trung Việt Nam sẽ vào khoảng 3 triệu USD.
Cả hai nguồn tin đều xác nhận kế hoạch tổng thể là xây dựng 10-15 trạm trên toàn quốc, nhưng đến nay mới chỉ có các bước pháp lý được thực hiện cho trạm đầu tiên.
Họ từ chối nêu danh tính vì thông tin chưa được công bố công khai.
Các cuộc đàm phán nhằm đạt được điều kiện sở hữu thuận lợi hơn cho Starlink – điều mà Việt Nam trước đây từng phản đối – đã được khởi động lại trong những tháng gần đây. Nguyên nhân là do rủi ro Việt Nam có thể bị Mỹ áp thuế nặng vì thặng dư thương mại lớn với Hoa Kỳ, đạt 123 tỷ USD vào năm ngoái.
Một nguồn tin thứ ba, người có liên quan đến các cuộc thảo luận, cho biết sự thay đổi lập trường của Việt Nam đối với Starlink có thể được xem là một “nhành ô liu” gửi đến Elon Musk, một đồng minh thân cận của Trump.
Starlink đã từng cung cấp dịch vụ thử nghiệm miễn phí tại Việt Nam, một trong hai nguồn tin và một quan chức khác của Việt Nam cho biết.
Các trạm mặt đất sẽ giúp tối ưu hóa dịch vụ Starlink tại Việt Nam. Đồng thời, chúng cũng cho phép cơ quan quản lý giám sát chặt chẽ hơn luồng dữ liệu, một vấn đề quan trọng ở Việt Nam – nơi có hệ thống kiểm soát internet chặt chẽ, một trong hai nguồn tin cho biết.
Tất cả dữ liệu internet phát sinh tại Việt Nam “phải đi qua cổng kết nối này”, theo quyết định của Thủ tướng vào tháng 3, trong đó đặt ra yêu cầu về lưu trữ dữ liệu, nhận dạng người dùng và có thể tạm ngừng dịch vụ vì lý do an ninh.
SpaceX đã cam kết đầu tư 1,5 tỷ USD vào Việt Nam, theo một báo cáo công bố vào tháng 9 trên cổng thông tin chính phủ Việt Nam. Công ty này cũng đã yêu cầu các nhà cung cấp chuyển một phần hoạt động sản xuất sang Việt Nam.
Elon Musk với logo Starlink phía sau
