Người ăn chay tiêu thụ các sản phẩm giả mặn, tức là sản phẩm từ thực vật thay thế thịt, có thể đối mặt với nguy cơ cao hơn về trầm cảm và viêm nhiễm, mặc dù các thực phẩm này giúp giảm nguy cơ hội chứng ruột kích thích.
Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy thực phẩm chế biến sâu có thể gây hại cho sức khỏe của chúng ta. Điều đáng lo ngại là các sản phẩm thay thế thịt từ thực vật, một lựa chọn phổ biến của người ăn chay, được phân loại là thực phẩm chế biến sâu và có thể mang những rủi ro tương tự.
Nghiên cứu đột phá này được công bố trên Food Frontiers bởi các nhà nghiên cứu từ Đại học Surrey cho thấy những người ăn chay tiêu thụ thức ăn giả thịt, cá đối mặt với nguy cơ trầm cảm cao hơn 42% so với những người ăn chay không sử dụng các sản phẩm này.
Nghiên cứu, do Hana Navratilova dẫn đầu, đã phân tích dữ liệu từ Ngân hàng Sinh học Anh (UK Biobank) và không tìm thấy sự khác biệt đáng kể về lượng natri, đường tự do, tổng lượng đường hay axit béo bão hòa giữa nhóm người ăn chay sử dụng đồ giả mặn và nhóm không sử dụng. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu phát hiện rằng nhóm sử dụng đồ chay giả mặn có huyết áp cao hơn và mức protein phản ứng C (là chất chỉ điểm sinh học xuất hiện khi cơ thể có tình trạng viêm cấp) cao hơn.
Đồng thời, họ có mức apolipoprotein A – một loại protein liên quan đến HDL (cholesterol “tốt”) – thấp hơn. Tuy nhiên, tiêu thụ đồ chay giả mặn lại liên quan đến việc giảm 40% nguy cơ hội chứng ruột kích thích (IBS).
Quan điểm chuyên gia và hạn chế của nghiên cứu
Giáo sư Nophar Geifman từ Trường Khoa học Sức khỏe tại Đại học Surrey, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết: “Các kết quả tổng thể mang tính trấn an, cho thấy các sản phẩm thay thế thịt từ thực vật có thể là một lựa chọn an toàn khi chúng là một phần của chế độ ăn uống cân bằng. Tuy nhiên, mối liên hệ tiềm năng giữa các loại thực phẩm này với viêm và trầm cảm cần được nghiên cứu thêm.”
Nghiên cứu có một số hạn chế do dữ liệu được thu thập chủ yếu từ người da trắng ở Anh và thông tin về chế độ ăn uống chỉ được thu thập vào đầu nghiên cứu, không tính đến những thay đổi có thể xảy ra theo thời gian.
Giáo sư Anthony Whetton, đồng tác giả từ Trường Thú y tại Đại học Surrey, nhận xét: “Các sản phẩm thay thế thịt từ thực vật siêu chế biến có thể là một cách hữu ích để mọi người chuyển sang chế độ ăn chay một cách hiệu quả, qua đó hỗ trợ các thực hành nông nghiệp bền vững. Cần có thêm nghiên cứu, bao gồm các nghiên cứu dài hạn và thử nghiệm trên các nhóm dân số đa dạng hơn, để xác nhận các phát hiện (nguy cơ sức khỏe) này và mối quan hệ giữa thực phẩm chay và trầm cảm.”
Một nghiên cứu của Đại học Surrey phát hiện rằng người ăn chay tiêu thụ các sản phẩm thay thế thịt từ thực vật, vốn là thực phẩm siêu chế biến, có nguy cơ trầm cảm cao hơn 42% so với những người không sử dụng.
