Một sự cố rò rỉ nhiên liệu trên tên lửa đẩy Falcon 9 đã khiến việc phóng sứ mệnh phi hành gia tư nhân lần thứ tư của Axiom Space lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) vào ngày 11-6 bị trì hoãn.
SpaceX đã thông báo vào cuối ngày 10-6 rằng họ sẽ hoãn vụ phóng dự kiến diễn ra vào ngày thứ Tư, 11-6, trong đó một tên lửa Falcon 9 mang theo tàu Crew Dragon sẽ thực hiện sứ mệnh Ax-4. Công ty chưa công bố ngày phóng mới.
Ax-4 là sứ mệnh phi hành gia tư nhân thứ tư của Axiom Space, tất cả đều sử dụng tàu Crew Dragon. Chỉ huy sứ mệnh là cựu phi hành gia NASA Peggy Whitson, người sẽ thực hiện chuyến bay thứ năm lên ISS, sau ba sứ mệnh dài ngày của NASA và sứ mệnh Ax-2 của Axiom vào năm 2023.
Tham gia sứ mệnh còn có phi hành gia Ấn Độ Shubhanshu Shukla (phi công), cùng hai chuyên gia nhiệm vụ là Sławosz Uznański-Wiśniewski (Ba Lan) và Tibor Kapu (Hungary). Cả ba đều là người thứ hai của quốc gia mình bay vào quỹ đạo.
Ax-4 dự kiến ở lại ISS khoảng hai tuần, thực hiện khoảng 60 nghiên cứu khoa học cũng như các hoạt động giao lưu giáo dục, trong đó có một số dự án hợp tác giữa NASA và cơ quan không gian Ấn Độ ISRO. Đây là lượng nghiên cứu khoa học lớn nhất từng được thực hiện trong một sứ mệnh của Axiom.
Liên quan đến sự cố phóng, SpaceX cho biết họ cần thêm thời gian để khắc phục một vết rò rỉ oxy lỏng được phát hiện trong quá trình kiểm tra tên lửa Falcon 9 sau một bài thử nghiệm tĩnh vào ngày 8-6. “Khi việc sửa chữa hoàn tất – và phụ thuộc vào lịch trình của khu vực phóng – chúng tôi sẽ thông báo ngày phóng mới,” công ty cho biết.
Bill Gerstenmaier, Phó Chủ tịch phụ trách xây dựng và độ tin cậy chuyến bay của SpaceX, đã đề cập đến vết rò trong một buổi họp báo trước khi phóng vào ngày 9-6, nhưng không cho thấy dấu hiệu rằng điều đó sẽ làm trì hoãn vụ phóng.
Trong buổi họp báo nêu trên, ông cũng cho biết đang tiến hành lắp đặt phần cứng để khắc phục vết rò trong trường hợp nó vẫn còn, và ông từng hy vọng việc đó sẽ hoàn tất kịp thời để phóng vào ngày 11-6.
Ngoài ra, ông Gerstenmaier cũng nói rằng quá trình kiểm tra đã phát hiện vấn đề với hệ thống điều hướng lực đẩy của một trong các động cơ, buộc các kỹ thuật viên phải thay thế một số linh kiện. Tuy nhiên, lúc đó ông vẫn khẳng định công việc này không ảnh hưởng đến lịch phóng.
Sự cố với tên lửa đẩy là một trong một loạt các vụ hoãn phóng của sứ mệnh Ax-4, vốn ban đầu dự kiến được phóng vào mùa xuân. Vào tháng 2, NASA và SpaceX đã đồng ý hoán đổi tàu Crew Dragon Endurance, ban đầu được dùng cho Ax-4, với một tàu Crew Dragon mới vốn được phân cho sứ mệnh Crew-10 của NASA, do việc hoàn thiện tàu mới bị chậm. Điều này cho phép Endurance được sử dụng trong sứ mệnh Crew-10, đã phóng vào tháng 3, và đẩy Ax-4 sang cuối mùa xuân.
Việc hoàn thiện tàu Crew Dragon mới – hiện chưa được đặt tên – đã khiến ngày phóng bị dời từ cuối tháng 5 sang ngày 8-6, sau đó bị hoãn tiếp đến ngày 10 và rồi ngày 11 vì lý do thời tiết.
Hiện tại không có áp lực phải phóng Ax-4 ngay lập tức. Dana Weigel, Giám đốc chương trình ISS của NASA, cho biết tại buổi họp báo rằng trạm vũ trụ có thể hỗ trợ cơ hội phóng đến cuối tháng 6. Sau đó sẽ có thời gian gián đoạn để phục vụ việc đến và đi của các tàu hàng Progress của Nga cũng như điều kiện ánh sáng, và các cơ hội phóng Ax-4 mới sẽ bắt đầu từ tuần thứ hai của tháng 7. “Có rất nhiều cơ hội để thực hiện chuyến bay,” bà nói.
Tuy nhiên, nếu trì hoãn kéo dài, điều đó có thể ảnh hưởng không chỉ đến Ax-4 mà còn đến sứ mệnh Crew-11 của NASA, dự kiến không sớm hơn cuối tháng 7. Ông Gerstenmaier lưu ý rằng cùng một tên lửa Falcon 9 dùng cho Ax-4 cũng sẽ được sử dụng cho Crew-11.
Tàu Crew Dragon cho sứ mệnh Ax-4 nằm trên đỉnh tên lửa Falcon 9 tại bệ phóng Trung tâm Vũ trụ Kennedy. Ảnh: SpaceX
