Tàu đổ bộ Mặt Trăng thứ hai của Intuitive Machines đang trên đường tới Mặt Trăng sau khi được phóng bằng tên lửa Falcon 9 của SpaceX vào tối ngày 26-2, tức sáng ngày 27-2 giờ Việt Nam, mang theo ba vệ tinh cùng các thiết bị khoa học khác.
Tên lửa Falcon 9 rời bệ phóng từ Tổ hợp Phóng 39A tại Trung tâm Vũ trụ Kennedy vào lúc 7:16 tối theo giờ miền Đông (7:16 sáng giờ Việt Nam). Tàu đổ bộ IM-2, được Intuitive Machines đặt tên là Athena, tách khỏi tầng trên của tên lửa gần 44 phút sau đó, sau khi tầng này thực hiện lần đốt thứ hai kích hoạt động cơ để đưa tàu vào quỹ đạo hướng tới Mặt Trăng. Các điều khiển viên mặt đất đã nhận được dữ liệu liên lạc đầu tiên từ tàu đổ bộ khoảng 20 phút sau khi tách khỏi tên lửa.
IM-2 đang trên đường đến Mons Mouton, một cao nguyên có diện tích tương đương bang Delaware, nằm ở vùng cực nam của Mặt Trăng. Athena sử dụng năng lượng mặt trời sẽ bắt đầu hành trình kéo dài từ bốn đến năm ngày để vào quỹ đạo Mặt Trăng. Tàu đổ bộ sẽ hạ cánh sau đó từ 1,5 đến ba ngày và tiếp tục hoạt động trên bề mặt Mặt Trăng trong khoảng 10 ngày Trái Đất.
Tàu dự kiến sẽ thực hiện cú hạ cánh vào khoảng giữa trưa ngày 6-3 theo giờ miền Đông.
Tàu đổ bộ này dùng thiết kế Nova-C, tương tự IM-1 là con tàu đầu tiên của công ty đã hạ cánh xuống Mặt Trăng gần một năm trước. Công ty đã thực hiện một số thay đổi trên Athena nhằm khắc phục các vấn đề từ sứ mệnh trước đó, bao gồm cả máy đo độ cao bằng laser bị lỗi, khiến tàu đổ bộ hạ cánh quá mạnh và bị nghiêng sang một bên.
“Chúng tôi đã tiếp đất trong tư thế nghiêng, khiến chúng tôi không thể sử dụng ăng-ten khuếch đại lớn để gửi dữ liệu về Trái Đất,” Trent Martin, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách hệ thống không gian của Intuitive Machines, chia sẻ với Space.com về sự kiện tàu đổ bộ IM-1 năm ngoái. “Lần này, hy vọng chúng tôi sẽ hạ cánh chính xác hơn.”
IM-2 mang theo một thiết bị của NASA có tên Thí nghiệm Khai thác Băng Cực Mặt Trăng 1 (Polar Resources Ice Mining Experiment 1 — PRIME-1), sẽ khoan xuống bề mặt tới độ sâu một mét để phát hiện băng nước hoặc các hợp chất bay hơi khác có thể tồn tại. PRIME-1 cùng với một thiết bị phản xạ laser được triển khai thông qua chương trình Commercial Lunar Payload Services (Dịch vụ Tải trọng Thương mại Mặt trăng – CLPS) của NASA.
IM-2 là một phần của chương trình CLPS của NASA, trong đó NASA ký hợp đồng với các công ty tư nhân để đưa thiết bị khoa học và công nghệ lên bề mặt Mặt Trăng. Thông qua CLPS, NASA hy vọng đẩy nhanh quá trình khám phá và nghiên cứu để chuẩn bị cho các sứ mệnh có người lái trong tương lai cũng như duy trì sự hiện diện lâu dài trên Mặt Trăng trong khuôn khổ chương trình Artemis. Thật phù hợp khi Athena – trong thần thoại Hy Lạp – là chị em cùng cha khác mẹ với Artemis.
“Chúng tôi muốn chứng minh rằng có thể tìm thấy các nguồn tài nguyên sẵn có trên Mặt Trăng để phục vụ cho sự hiện diện lâu dài của con người,” Nicky Fox, Phó quản trị viên NASA phụ trách khoa học, phát biểu trong buổi họp báo trước khi phóng ngày 26-2.
Bà cho biết Mons Mouton là “một địa điểm có ý nghĩa khoa học chiến lược”, vì khu vực này cao hơn địa hình xung quanh và có các miệng hố luôn chìm trong bóng tối. “Chúng tôi hy vọng điều đó sẽ tạo cơ hội cho những khám phá khoa học đặc biệt ở những nơi đặc biệt.”
Tàu đổ bộ cũng mang theo một số thiết bị thương mại, bao gồm Micro Nova Hopper của chính Intuitive Machines – một phương tiện di chuyển bằng cách nhảy trên bề mặt Mặt Trăng bằng hệ thống đẩy của nó. Ngoài ra, còn có các xe tự hành của Lunar Outpost và công ty Nhật Bản Dymon Co. Ltd., một thiết bị viễn thông của Nokia để thử nghiệm liên lạc 4G/LTE với cả Micro Nova Hopper và xe tự hành có tên MAPP (Mobile Autonomous Prospecting Platform) của Lunar Outpost, một trung tâm dữ liệu của Lonestar Data Holdings, cùng các công nghệ bảo vệ nhiệt của Columbia Sportswear.
Phương tiện nhảy Micro-Nova của Intuitive Machines có phạm vi di chuyển gần 1,6 km từ Athena, được trang bị hệ thống đo quán tính, bộ theo dõi sao, và camera quan sát tình huống. Nó sẽ thực hiện nhiều cú “nhảy” trên bề mặt Mặt Trăng và khám phá bên trong một miệng hố tối vĩnh viễn.
Để duy trì liên lạc với Micro-Nova khi nó vượt ra ngoài tầm quan sát của Athena, xe tự hành MAPP sẽ được triển khai, mang theo mạng di động đầu tiên trên Mặt Trăng, được phát triển bởi Nokia Bell Labs. Hệ thống Liên lạc Bề mặt Mặt Trăng này sẽ thử nghiệm kết nối tốc độ cao và tầm xa, sử dụng công nghệ tương tự các mạng 4G/LTE hiện có trên Trái Đất.
Bên cạnh IM-2, Falcon 9 còn mang theo ba vệ tinh thứ cấp, được phóng tách khỏi tầng trên của tên lửa khoảng bốn phút sau IM-2. Các vệ tin này gồm Lunar Trailblazer, là một vệ tinh nhỏ của NASA sẽ bay quanh Mặt Trăng để lập bản đồ phân bố nước trên bề mặt; Odin, thiết bị không gian do startup khai thác tiểu hành tinh AstroForge chế tạo, sẽ bay qua một tiểu hành tinh gần Trái Đất để đánh giá tiềm năng khai thác; và Chimera, một phương tiện chuyển tiếp quỹ đạo do Epic Aerospace phát triển.
IM-2 là sứ mệnh thứ tư được phóng theo chương trình CLPS. Trước đó, tàu đổ bộ IM-1 của Intuitive Machines đã hạ cánh vào năm ngoái, trong khi tàu Peregrine của Astrobotic được phóng vào tháng 1-2024 nhưng gặp trục trặc động cơ, khiến nó không thể thực hiện cú hạ cánh. Tàu Blue Ghost 1 của Firefly Aerospace hiện đang bay quanh Mặt Trăng và dự kiến sẽ hạ cánh vào ngày 2-3.
“Thật tuyệt khi thấy chương trình CLPS đang thành hiện thực,” Fox nói, nhấn mạnh mong muốn duy trì một nhịp độ ổn định trong cả việc lựa chọn và triển khai sứ mệnh. “Chúng tôi muốn có khoảng hai lần phóng mỗi năm, cùng với hai lần lựa chọn sứ mệnh mới mỗi năm, và tiếp tục duy trì động lực đó.”
Một tên lửa Falcon 9 mang theo tàu đổ bộ Mặt Trăng IM-2 của Intuitive Machines rời bệ phóng ngày 26-2 từ Trung tâm Vũ trụ Kennedy. Ảnh: Brandon Lindner
Hình minh họa tàu đổ bộ Mặt Trăng IM-2 của Intuitive Machines. Ảnh: Nokia Bell Labs
