Một số người có thể coi năm 2024 là “mùa đông gọi vốn” (funding winter) đối với các startup công nghệ ở Đông Nam Á.
Khu vực Đông Nam Á đã trải qua một năm đầy thách thức, với sự sụt giảm đáng kể trong nguồn vốn đầu tư trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu suy yếu. Theo báo cáo của Tracxn, hệ sinh thái công nghệ khu vực này đã chứng kiến sự sụt giảm mạnh về dòng vốn tài chính và những thay đổi lớn trong bối cảnh thị trường, dù vẫn không ngừng đổi mới và thích ứng với các thách thức.
Các startup công nghệ Đông Nam Á đã huy động được 2,84 tỷ USD qua 420 vòng gọi vốn trong năm 2024 (tính đến ngày 18-12-2024), giảm mạnh 59% so với 7 tỷ USD năm 2023 và giảm 80% so với 14,2 tỷ USD năm 2022.
Các khoản đầu tư vòng gọi vốn cuối bị ảnh hưởng nặng nề nhất, giảm 76,9% xuống còn 948 triệu USD trong năm 2024 so với 4,1 tỷ USD năm 2023. Vốn đầu tư giai đoạn hạt giống đạt 373 triệu USD, giảm 52,4% so với 783 triệu USD năm 2023. Trong khi đó, vốn đầu tư vòng 1 đạt 1,5 tỷ USD, giảm 28,6% so với năm trước.
Dưới đây là 10 tin tức công nghệ nổi bật nhất tại Đông Nam Á trong năm 2024:
1. eFishery gặp biến cố lớn
eFishery từng là một trong những điểm sáng của năm 2023 khi đạt danh hiệu kỳ lân sau vòng gọi vốn Series D. Tuy nhiên, đến cuối năm 2024, startup công nghệ nuôi trồng thủy sản này lại thu hút sự chú ý vì một lý do tiêu cực.
Kỳ lân được hậu thuẫn bởi Temasek đã đình chỉ các nhà sáng lập và bổ nhiệm CEO và CFO tạm thời. Báo Jakarta Post dẫn nguồn từ KOMPAS.com cho biết quyết định này diễn ra trong bối cảnh một cuộc điều tra đang được tiến hành về cáo buộc biển thủ tài sản liên quan đến hai nhà đồng sáng lập Gibran Huzaifah và Chrisna Aditya.
eFishery có sự hậu thuẫn của Temasek, SoftBank, Sequoia Capital India, Northstar Group, Go-Ventures, Aqua-Spark và Wavemaker Partners.
2. Malaysia trở thành trung tâm dữ liệu hàng đầu Đông Nam Á với 23 tỷ USD đầu tư
Malaysia đã khép lại năm 2024 với vị trí trung tâm dữ liệu lớn nhất Đông Nam Á, thu hút 23 tỷ USD đầu tư, củng cố vị thế là trung tâm số hàng đầu khu vực, theo báo cáo mới đây của Knight Frank.
Theo báo cáo nghiên cứu về trung tâm dữ liệu năm 2024 của công ty tư vấn bất động sản toàn cầu này, Malaysia đứng đầu bảng xếp hạng năm thứ hai liên tiếp, với mức sử dụng công suất các trung tâm dữ liệu đạt 429 MW, vượt trội so với các nước trong khu vực.
Sự tăng trưởng này nhờ vào các khoản đầu tư chiến lược từ các gã khổng lồ công nghệ như Microsoft, Amazon Web Services (AWS), Google và Oracle, với tổng giá trị 23,3 tỷ USD.
Hiện tại, Malaysia có 54 trung tâm dữ liệu đang hoạt động với tổng công suất 504,8 MW.
Bộ trưởng Thương mại Malaysia Tengku Zafrul Aziz cho biết chính phủ đang tập trung vào phát triển các trung tâm dữ liệu bền vững với các tiêu chí như Hiệu suất Sử dụng Năng lượng, Hiệu suất Sử dụng Nước và Hiệu quả kiểm soát phát thải carbon để làm điều kiện nhận ưu đãi thuế.
3. SpaceX đề xuất đầu tư 1,5 tỷ USD vào Việt Nam để triển khai dịch vụ Starlink
SpaceX đang đề xuất đầu tư 1,5 tỷ USD vào Việt Nam trong tương lai gần để triển khai dịch vụ vệ tinh Starlink. Trong một cuộc gặp với Tổng Bí thư Tô Lâm khi ông đến Mỹ tham dự Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Phó Chủ tịch cấp cao của SpaceX, Tim Hughes, đã thảo luận về kế hoạch này.
Theo Bobby Liu, cựu đối tác đầu tư tại quỹ Touchstone Partners, việc các tập đoàn công nghệ lớn quan tâm đến Việt Nam là một cơ hội tốt để đất nước thúc đẩy lĩnh vực sản xuất công nghệ cao, đặc biệt trong sản xuất chip và linh kiện bán dẫn.
Apple, Meta, Google và nhiều tập đoàn công nghệ khác cũng đang có kế hoạch mở rộng hoạt động tại Việt Nam.
4. Ra mắt Cơ quan Vốn tư nhân Việt Nam (VPCA) để thúc đẩy 35 tỷ USD đầu tư tư nhân vào năm 2035
VPCA cho biết tổ chức này sẽ hỗ trợ thúc đẩy sự phát triển của thị trường vốn đầu tư mạo hiểm (VC) và vốn tư nhân (PE) tại Việt Nam bằng cách nâng cao các tiêu chuẩn, đẩy mạnh dòng vốn và phát triển nhân tài trong ngành.
VPCA được sáng lập bởi các lãnh đạo trong ngành, bao gồm Vy Lê (Do Ventures), Binh Tran (AVV), Vinnie Lauria (Golden Gate Ventures), Max-F. Scheichenost (Mekong Capital) và Justin Nguyen (Monk’s Hill Ventures).
5. Google đầu tư 1 tỷ USD vào Thái Lan để mở rộng cơ sở hạ tầng số
Tháng 10 năm 2024, Google công bố khoản đầu tư 1 tỷ USD để phát triển hạ tầng đám mây và trung tâm dữ liệu tại Bangkok và Chonburi, Thái Lan.
Google cho biết khoản đầu tư này nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về dịch vụ đám mây ở Đông Nam Á và trên toàn cầu.
Ngoài ra, Google cũng mở rộng các sáng kiến để hỗ trợ Thái Lan phát triển trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và kỹ năng số, đánh dấu bước tiến mới sau thỏa thuận hợp tác với chính phủ Thái Lan vào tháng 11 năm 2023.
6. PT GoTo Gojek Tokopedia Tbk (GoTo), hệ sinh thái số lớn nhất Indonesia, công bố kết quả tài chính quý ba năm 2024 vào tháng 10.
Lợi nhuận trước lãi vay, thuế, khấu hao và khấu hao tài sản (EBITDA) điều chỉnh của tập đoàn đã chuyển sang dương, đạt mức cao mới 137 tỷ rupiah (8,73 triệu USD) so với mức lỗ 559 tỷ rupiah (35,6 triệu USD) cùng kỳ năm ngoái. Theo tập đoàn, kết quả ấn tượng này được thúc đẩy bởi mức tăng 21% theo năm của số người dùng giao dịch hàng tháng (MTUs) trên toàn bộ hệ sinh thái GoTo.
Ông Simon Ho, Giám đốc tài chính GoTo Group, cho biết: “Hoạt động kinh doanh của chúng tôi đang tiến triển nhanh chóng, đặc biệt là trong mảng công nghệ tài chính, đồng thời chúng tôi vẫn duy trì sự thận trọng trong quản lý chi phí.”
Đối thủ của GoTo, ứng dụng đa dịch vụ Grab có trụ sở tại Singapore, dự kiến hoạt động tốt hơn trong năm 2024. Grab cho biết đã nâng mức dự báo doanh thu hàng năm lên từ 2,76 tỷ USD đến 2,78 tỷ USD, so với 2,7 tỷ USD đến 2,75 tỷ USD trước đó. Dự báo mới cho thấy mức tăng trưởng hàng năm từ 17% đến 18%.
7. Không phải tất cả đều ảm đạm đối với hệ sinh thái khởi nghiệp công nghệ ở ĐNA.
Đầu tháng này, Malaysia đã ra mắt Sáng kiến Khởi nghiệp ASEAN nhằm hỗ trợ các startup, thúc đẩy một hệ sinh thái đổi mới năng động và kết nối trong khu vực, Bộ trưởng Bộ Khoa học, Công nghệ và Đổi mới Malaysia cho biết.
“Tôi rất vui mừng thông báo ra mắt Sáng kiến Khởi nghiệp ASEAN, một cột mốc quan trọng trong việc thúc đẩy một hệ sinh thái đổi mới năng động và kết nối trong khu vực,” ông Chang Lih Kang viết trên LinkedIn.
Được dẫn dắt bởi Cradle Fund, một cơ quan thuộc Bộ Khoa học, Công nghệ và Đổi mới, sáng kiến này thể hiện cam kết chung của ASEAN trong việc trao quyền cho các startup, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và tạo điều kiện cho các hợp tác xuyên biên giới để giải quyết các thách thức khu vực và toàn cầu.
“Malaysia cam kết tận dụng thế mạnh của chúng tôi trong hệ sinh thái đổi mới và thúc đẩy các mục tiêu của Sáng kiến Khởi nghiệp ASEAN thông qua các chương trình như Cơ chế Thử nghiệm Công nghệ và Đổi mới Quốc gia (NTIS), Lộ trình Hệ sinh thái Khởi nghiệp Malaysia (SUPER) và KL20,” ông viết.
“Sáng kiến Khởi nghiệp ASEAN sẽ là chất xúc tác cho các quan hệ đối tác khu vực, cung cấp cho các startup quyền tiếp cận nguồn vốn, cơ hội thị trường và tài nguyên chung. Bằng cách thúc đẩy hợp tác và đổi mới trong ASEAN, chúng tôi mong muốn định vị khu vực của chúng ta là người dẫn đầu trong việc giải quyết các thách thức toàn cầu và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế,” ông nói thêm.
8. Bộ Thông tin và Truyền thông Indonesia đã chặn ứng dụng Temu vào tháng 10, viện dẫn lý do không tuân thủ quy định và nhằm bảo vệ các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa cũng như người tiêu dùng.
Người phát ngôn Prabunindya Revta Revolusi của Bộ cho biết Temu — một chợ trực tuyến của Trung Quốc kết nối sản phẩm trực tiếp từ nhà máy đến người tiêu dùng — đã gây lo ngại về khả năng cạnh tranh không lành mạnh và phá giá.
Trong một tuyên bố, ông cảnh báo rằng nếu các sản phẩm nước ngoài vào thị trường với giá thấp hơn đáng kể so với các sản phẩm nội địa, người tiêu dùng chắc chắn sẽ chọn lựa chọn rẻ hơn, khiến doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa khó cạnh tranh.
9. Nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc BYD đã khai trương nhà máy sản xuất xe điện (EV) tại Thái Lan vào tháng 7, đây là nhà máy đầu tiên của hãng ở Đông Nam Á.
Nhà máy của BYD là một phần trong làn sóng đầu tư hơn 1,44 tỷ USD từ các nhà sản xuất ô tô điện Trung Quốc đang thiết lập nhà máy ở Thái Lan, nhờ vào các khoản trợ cấp và ưu đãi thuế từ chính phủ, theo báo cáo.
10. Vào tháng 8, công ty đầu tư châu Á có trụ sở tại Hồng Kông EQT Private Capital Asia thông báo sẽ mua lại công ty công nghệ bất động sản hàng đầu Đông Nam Á PropertyGuru với giá 1,1 tỷ USD.
PropertyGuru cho biết đã ký kết thỏa thuận và kế hoạch sáp nhập với các công ty liên kết của BPEA Private Equity Fund VIII Limited, một phần của EQT AB, một tổ chức đầu tư toàn cầu. Theo đó, công ty sẽ được EQT Private Capital Asia mua lại trong một giao dịch tiền mặt toàn phần với giá trị vốn chủ sở hữu khoảng 1,1 tỷ USD.
PropertyGuru sẽ giữ nguyên trụ sở tại Singapore. Công ty kết nối 28 triệu người tìm kiếm bất động sản mỗi tháng với hơn 46.000 đại lý để giúp họ tìm được ngôi nhà mơ ước.
