Nhiệm kỳ mới của Tổng thống Trump với một loạt chính sách bất ngờ về khí hậu, nhập cư… có thể giúp thúc đẩy ngành công nghệ của Châu Âu, giúp châu lục này thu hút các startup, nguồn nhân lực tài năng và nguồn vốn đầu tư.
Năm tháng trước, Báo cáo Draghi về khoảng cách đổi mới giữa EU và Mỹ đã được công bố. Tài liệu dài 400 trang này đã trở thành cái cớ cho những chỉ trích không ngừng từ những người phê phán Châu Âu. Tuy nhiên, những tuyên bố về sự suy vong của ngành công nghệ Châu Âu đã bị thổi phồng quá mức. Nhiệm kỳ mới của Tổng thống Trump có thể mở ra một kỷ nguyên vàng cho hệ sinh thái công nghệ của Châu Âu, nếu các hành động đúng đắn được thực hiện.
Có một thực tế khắc nghiệt là châu Âu đang gặp khó khăn trong việc tạo ra các công ty công nghệ quy mô lớn và cạnh tranh. Theo Báo cáo Draghi, trong giai đoạn từ 2008 đến 2021, Mỹ đã tạo ra hơn 600 công ty “kỳ lân”. Trong cùng thời gian đó, EU — một nền kinh tế có quy mô tương đương — chỉ tạo ra 147 công ty kỳ lân; trong số này, 40 công ty đã chuyển đến Mỹ để tăng tốc phát triển.
Khoảng cách này còn lớn hơn đối với các công ty “decacorn” (các công ty có giá trị trên 10 tỷ USD). Andrew McAfee, Giám đốc Sáng kiến Kinh tế Kỹ thuật số tại MIT, nhấn mạnh rằng tổng giá trị thị trường của các công ty decacorn có trụ sở tại Mỹ lên tới 30 nghìn tỷ USD, trong khi con số của EU chỉ khoảng 430 tỷ USD.
Những người chỉ trích sử dụng các con số này như bằng chứng cho thấy Châu Âu đang tụt hậu trong cuộc đua công nghệ. Mặc dù cách giải thích này có cơ sở, nhưng chúng ta cũng phải đặt câu hỏi liệu các con số của Mỹ có phản ánh sự đổi mới hay chỉ đơn giản là một bong bóng thị trường phình to.
Với việc Trump quay lại Nhà Trắng, câu hỏi được đặt ra là: Liệu ông ấy sẽ tiếp tục thổi phồng bong bóng này hay làm vỡ nó bằng các mức thuế mới và các rủi ro vĩ mô?
Có lẽ là vẫn còn quá sớm để đưa ra ước tính về Mỹ vào thời điểm này, nhưng nhiệm kỳ tổng thống của Trump mang đến ba cơ hội cụ thể để hệ sinh thái công nghệ của Châu Âu phát triển.
Thứ nhất là lợi thế công nghệ khí hậu. Một trong những động thái quan trọng đầu tiên của Trump — một sắc lệnh hành pháp quy mô lớn — đã hủy bỏ Đạo luật Giảm Phát Thải 400 tỷ USD của Tổng thống Biden, giúp thúc đẩy đầu tư công cho công nghệ khí hậu. Đông thái này của Trump có thể tạo ra một làn sóng chuyển dịch các startup công nghệ khí hậu từ Mỹ sang Châu Âu.
Thật trớ trêu, một số startup này có nguồn gốc từ Châu Âu nhưng đã chuyển sang Mỹ để tận dụng các khoản trợ cấp hào phóng. Khi hoạt động tài trợ khí hậu của Mỹ đối mặt với sự chậm lại, EU có thể định vị mình là trung tâm toàn cầu về đổi mới công nghệ khí hậu bằng cách cung cấp một môi trường hấp dẫn và hệ sinh thái tài trợ.
Thứ hai, sự tăng trưởng đổi mới quốc phòng. Việc Trump khăng khăng yêu cầu các quốc gia thành viên NATO tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP có thể gần như giúp tăng gấp đôi chi tiêu quốc phòng tại Châu Âu. Như cuộc chiến ở Ukraine đã chứng minh, tương lai của quốc phòng nằm trong các công nghệ linh hoạt, hiệu quả về chi phí như máy bay không người lái, giám sát dựa trên AI và an ninh mạng. Nếu Châu Âu chuyển hướng một phần ngân sách mở rộng này vào công nghệ quốc phòng và hỗ trợ các startup, điều này có thể tạo ra một làn sóng đổi mới và khởi nghiệp mới.
Thứ ba, chính sách hạn chế nhập cư của Mỹ tạo ra một nam châm thu hút tài năng cho châu Âu. Chính sách nhập cư hạn chế của Tổng thống Trump, ngay cả đối với những lao động có tay nghề, sẽ có khả năng tiếp tục tồn tại mặc dù có sự phản đối từ Silicon Valley. Điều này tạo ra một cơ hội chiến lược cho Châu Âu.
Khi Mỹ thắt chặt biên giới, Châu Âu có thể trở thành điểm đến hấp dẫn mới cho người nhập cư có tay nghề cao. Việc thu hút tài năng toàn cầu có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi đối với một lục địa đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nhân khẩu học.
Những thách thức của hệ sinh thái công nghệ Châu Âu là không thể phủ nhận, nhưng khủng hoảng thường tạo ra cơ hội. Chính sách của Trump có thể sẽ gây bất ổn cho Mỹ. Tuy nhiên, nếu các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo ngành hành động quyết đoán, môi trường mới có thể là bàn đạp cho Châu Âu.
Để tận dụng cơ hội này, thay vì chỉ tập trung vào việc điều chỉnh mọi công nghệ mới, Châu Âu cần tăng cường tài trợ cho đổi mới sáng tạo, xem xét và thiết kế lại chính sách nhập cư để thu hút tài năng toàn cầu, và phát triển các lĩnh vực như công nghệ khí hậu và quốc phòng, nơi Châu Âu có cơ hội dẫn đầu.
Chính sách của Trump có thể giúp châu Âu thu hút nhân lực và phát triển công nghệ
