SoftBank Group đang chạy đua để hoàn tất cam kết tài trợ trị giá 22,5 tỷ USD cho OpenAI trước cuối năm thông qua hàng loạt biện pháp huy động tiền mặt, bao gồm bán bớt một số khoản đầu tư, đồng thời có thể tận dụng các khoản vay ký quỹ chưa rút, thế chấp bằng phần sở hữu giá trị của tập đoàn tại công ty chip Arm Holdings, các nguồn tin cho biết.
Canh bạc “đặt tất tay” vào OpenAI là một trong những khoản đầu tư lớn nhất từ trước đến nay của CEO SoftBank Masayoshi Son, khi tỷ phú người Nhật tìm cách cải thiện vị thế của tập đoàn trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo. Để xoay đủ tiền, Son đã bán toàn bộ khoản đầu tư 5,8 tỷ USD của SoftBank vào hãng chip Nvidia, thoái 4,8 tỷ USD giá trị cổ phần tại T-Mobile US và cắt giảm nhân sự.
Theo hai nguồn tin, Son cũng đã giảm tốc gần như toàn bộ hoạt động đầu tư khác tại quỹ Vision Fund của SoftBank; mọi thương vụ trên 50 triệu USD hiện đều cần sự phê duyệt trực tiếp của ông.
Tập đoàn của Son đang xúc tiến đưa PayPay – công ty vận hành ứng dụng thanh toán – lên sàn. Đợt phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), vốn được kỳ vọng diễn ra trong tháng này, đã bị lùi lại do việc Chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài 43 ngày và chỉ kết thúc vào tháng 11. Theo một nguồn tin trực tiếp và một người am hiểu vấn đề, màn ra mắt thị trường của PayPay – nhiều khả năng huy động hơn 20 tỷ USD – hiện được kỳ vọng diễn ra vào quý I năm tới.
Tập đoàn Nhật Bản này cũng đang tìm cách hiện thực hóa một phần giá trị từ các khoản nắm giữ tại Didi Global, đơn vị vận hành nền tảng gọi xe lớn nhất Trung Quốc. Didi đang lên kế hoạch niêm yết tại Hồng Kông sau khi bị buộc hủy niêm yết tại Mỹ năm 2021 do việc siết chặt quản lý từ phía Mỹ. Hai nguồn tin nói thêm rằng các nhà quản lý đầu tư tại Vision Fund của SoftBank đang được điều hướng tập trung cho thương vụ OpenAI.
Cuộc chạy đua huy động vốn của SoftBank cho thấy áp lực mà ngay cả những “ông lớn” chuyên làm thương vụ cũng đang phải đối mặt, trong bối cảnh họ tìm cách tài trợ cho các dự án trung tâm dữ liệu AI đầy tham vọng, trị giá hàng trăm tỷ USD.
Softbank còn nhiều lựa chọn
OpenAI hiện vẫn chưa nhận đủ phần vốn còn lại, nhưng kỳ vọng khoản tiền sẽ được giải ngân trước cuối năm 2025, đúng như các điều khoản trong hợp đồng, theo các nguồn tin.
SoftBank có nhiều nguồn vốn có thể huy động, bao gồm các khoản vay ký quỹ, tiền mặt trên bảng cân đối kế toán, cổ phần tại các công ty niêm yết, cũng như trái phiếu doanh nghiệp hoặc các khoản vay bắc cầu, các nguồn tin cho biết.
Masayoshi Son có những lý do rõ ràng để tận dụng nhiều cơ chế tài trợ khác nhau nhằm hoàn thành các nghĩa vụ này. Vào tháng 4, SoftBank đã đạt thỏa thuận đầu tư vào OpenAI với mức định giá 300 tỷ USD. Kể từ đó, định giá của OpenAI đã tăng mạnh và công ty đang đàm phán với nhiều bên, trong đó có Amazon, để nâng định giá lên gần 900 tỷ USD, tức gấp ba lần, theo một nguồn tin. Điều này sẽ mang lại cho SoftBank khoản lãi “trên giấy” đáng kể sau khi giao dịch hoàn tất.
Một nguồn vốn lớn của SoftBank là hạn mức vay ký quỹ chưa sử dụng, thế chấp bằng phần sở hữu tại Arm Holdings, công ty thiết kế bán dẫn và phần mềm của Anh. Gần đây, SoftBank đã mở rộng hạn mức vay ký quỹ thêm 6,5 tỷ USD, nâng tổng hạn mức chưa rút lên 11,5 tỷ USD. Giá cổ phiếu Arm đã tăng gấp ba lần so với mức IPO, giúp SoftBank có thêm dư địa tài sản thế chấp để mở rộng khả năng vay.
Tính đến ngày 30/9, SoftBank báo cáo lượng tiền mặt ở công ty mẹ đạt 4,2 nghìn tỷ yên (tương đương 27,16 tỷ USD). Tập đoàn vẫn nắm khoảng 4% cổ phần tại T-Mobile US, qua đó là cổ đông lớn thứ hai của nhà mạng này, với giá trị xấp xỉ 11 tỷ USD vào cuối tháng 9, theo dữ liệu của LSEG.
Dù nhịp độ đầu tư chậm lại, SoftBank vẫn tiếp tục rót vốn vào các startup AI như Sierra và Skild AI.
OpenAI cần dòng tiền
Cả OpenAI và SoftBank đều là nhà đầu tư trong Stargate, sáng kiến trị giá 500 tỷ USD nhằm xây dựng các trung tâm dữ liệu AI phục vụ huấn luyện và suy luận. Các lãnh đạo cho rằng dự án này đóng vai trò then chốt đối với tham vọng của Chính phủ Mỹ trong việc duy trì vị thế dẫn đầu trước Trung Quốc về AI.
Làn sóng xây dựng trung tâm dữ liệu cũng khiến các “ông lớn” công nghệ, bao gồm Meta Platforms, cam kết những khoản chi chưa từng có cho hạ tầng – từ chip, điện năng, làm mát đến máy chủ – đồng thời lôi kéo các đối tác tài chính mạnh để chia sẻ rủi ro. Các khoản đầu tư vốn khổng lồ này đã làm dấy lên lo ngại về khả năng sinh lời tương xứng, kéo theo nỗi lo về việc “bong bóng AI” có thể vỡ.
Tháng 4, SoftBank cam kết đầu tư tối đa 30 tỷ USD vào OpenAI, trong đó 10 tỷ USD được giải ngân ngay trong tháng. Phần còn lại phụ thuộc vào việc startup AI này chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp vì lợi nhuận trước cuối năm – một mục tiêu đầy tham vọng mà OpenAI đã đạt được vào tháng 10.
Nguồn vốn mới có ý nghĩa sống còn đối với OpenAI trong bối cảnh chi phí huấn luyện và vận hành các mô hình AI ngày càng tăng, khi cạnh tranh từ Google của Alphabet ngày càng gay gắt. CEO OpenAI Sam Altman gần đây nói với nhân viên rằng công ty đang bước vào giai đoạn “báo động đỏ” để cải thiện ChatGPT, thậm chí trì hoãn các đợt ra mắt sản phẩm khác nhằm đối phó với đà tăng tốc của Gemini từ Google.
Tháng 10, Altman cho biết OpenAI đặt mục tiêu xây dựng 30 gigawatt năng lực tính toán với tổng chi phí 1.400 tỷ USD. Ông nói rằng về lâu dài, OpenAI muốn bổ sung 1 gigawatt năng lực tính toán mỗi tuần – một mục tiêu khổng lồ, khi hiện nay mỗi gigawatt đòi hỏi chi phí đầu tư hơn 40 tỷ USD.
CEO SoftBank Masayoshi Son tham dự một sự kiện giới thiệu AI cho doanh nghiệp tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: Reuters
