Rapidus, nhà phát triển bán dẫn được chính phủ Nhật Bản hậu thuẫn, đang phát triển các công cụ thiết kế tăng cường bằng trí tuệ nhân tạo nhằm tạo lợi thế cạnh tranh so với các đối thủ, với mục tiêu rút ngắn thời gian thiết kế chip và giảm thiểu chi phí.
Doanh nghiệp này đưa ra thông báo trên trong khuôn khổ triển lãm Semicon – sự kiện của ngành công nghiệp bán dẫn – diễn ra từ thứ Tư đến thứ Sáu tại trung tâm hội nghị Tokyo Big Sight, Tokyo.
Bộ giải pháp mới được Rapidus công bố, dự kiến triển khai vào năm tới, bao gồm Raads Generator – một công cụ thiết kế có sự hỗ trợ của AI, được xây dựng dựa vào các mô hình ngôn ngữ quy mô lớn, tức các hệ thống AI được huấn luyện trên những tập dữ liệu lớn, và được tối ưu cho quy trình sản xuất chip 2 nanomet.
Chip 2 nm được xem là công nghệ rất tiên tiến trong lĩnh vực bán dẫn, cho tốc độ xử lý cao hơn đồng thời giảm mức tiêu thụ điện năng. Rapidus đang đặt mục tiêu mở rộng năng lực sản xuất và cạnh tranh với các đối thủ như Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC), hãng đang tăng tốc sản xuất dòng chip này.
Rapidus, vốn đã ứng dụng AI trong một số mảng hoạt động, ước tính việc tích hợp AI có thể giúp rút ngắn một nửa thời gian thiết kế và cắt giảm 30% chi phí thiết kế.
Ông Takashi Ikuno, phó giáo sư tại Đại học Khoa học Tokyo, nhận định AI sẽ đóng vai trò “then chốt” đối với ngành công nghiệp bán dẫn Nhật Bản.
“Nhật Bản không thể thực tế cạnh tranh với các xưởng đúc hàng đầu như TSMC xét về quy mô và kinh nghiệm sản xuất tích lũy. AI mang lại một cách thức để bù đắp những bất lợi này bằng cách đẩy nhanh chu kỳ thiết kế và giảm chi phí phát triển,” ông nói, cho rằng AI đóng vai trò cầu nối giữa khâu thiết kế và sản xuất, qua đó nâng cao hiệu quả tổng thể.
Nhật Bản từng là quốc gia dẫn đầu thế giới trong lĩnh vực bán dẫn, và từ năm 2023, chính phủ nước này đã đẩy mạnh các nỗ lực nhằm khôi phục vị thế trước đây, rót hàng chục tỷ yên để hỗ trợ các dự án liên quan.
Đến tháng 11/2025, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản thông báo sẽ đầu tư 100 tỷ yên (khoảng 667 triệu USD) vào Rapidus trong khuôn khổ các nỗ lực tăng cường năng lực bán dẫn của quốc gia, qua đó giảm thiểu rủi ro từ biến động chuỗi cung ứng và củng cố an ninh quốc gia.
Tuy nhiên, trong môi trường cạnh tranh gay gắt, cuộc đua ứng dụng công nghệ mới đang diễn ra ngày càng mạnh mẽ, và AI đã bắt đầu tái định hình ngành bán dẫn. Nvidia, Intel và Sony đã áp dụng các “bản sao số” (digital twins) dựa trên AI để nâng cao năng suất thiết kế, và AI được kỳ vọng sẽ ngày càng được tích hợp sâu hơn vào cả quá trình thiết kế lẫn sản xuất.
Ông Ikuno cho rằng khả năng cạnh tranh trong ngành bán dẫn sắp tới sẽ ít phụ thuộc vào quy mô tuyệt đối hơn, “mà phụ thuộc nhiều hơn vào việc các doanh nghiệp có thể kết hợp dữ liệu, AI và kinh nghiệm sản xuất hiệu quả đến mức nào”.
“Đồng thời, sự chuyển dịch này cũng cho thấy nhu cầu cấp thiết trong việc phát triển nguồn nhân lực, không chỉ trong kỹ thuật bán dẫn mà cả trong lĩnh vực AI, đặc biệt là những người có khả năng kết nối hai lĩnh vực này,” ông nói.
Gian trưng bày của Rapidus tại triển lãm Semicon Japan ở Tokyo hôm thứ Tư. Triển lãm sẽ kéo dài đến thứ Sáu. Ảnh: Bloomberg
