Vợ chồng tỷ phú Michael và Susan Dell hôm thứ Ba đã cam kết quyên tặng 6,25 tỷ USD nhằm khuyến khích 25 triệu trẻ em Mỹ từ 10 tuổi trở xuống đăng ký các tài khoản đầu tư mới được tạo ra theo Đạo Luật Thuế và Chi tiêu của Tổng thống Donald Trump.

Khoản đóng góp mang tính lịch sử này gần như chưa từng có tiền lệ: trong 25 năm qua, rất ít cam kết từ thiện đơn lẻ nào vượt mức 1 tỷ USD. Được công bố đúng ngày GivingTuesday, nhà Dell tin rằng đây là khoản tài trợ tư nhân lớn nhất từng dành cho trẻ em Hoa Kỳ.

Cấu trúc chương trình cũng rất khác thường. Về cơ bản, nó mở rộng chương trình “Trump Accounts” — nơi Bộ Tài chính Mỹ sẽ gửi 1.000 USD vào các tài khoản đầu tư lập sẵn cho trẻ em Mỹ sinh từ 1/1/2025 đến 31/12/2028. Quỹ của vợ chồng Dell sẽ dùng hệ thống hạ tầng này để tặng thêm 250 USD cho mỗi trẻ đủ điều kiện dưới 11 tuổi.

“Chúng tôi tin rằng nếu mỗi đứa trẻ đều nhìn thấy một tương lai đáng để tiết kiệm, chương trình này sẽ tạo ra nhiều thứ hơn một tài khoản. Nó sẽ tạo ra hy vọng, cơ hội và sự thịnh vượng cho nhiều thế hệ,” Michael Dell — nhà sáng lập, CEO của Dell Technologies với giá trị tài sản khoảng 148 tỷ USD — cho biết.

Mặc dù “Tài khoản Trump” đã được thông qua thành luật từ tháng 7 trong gói chính sách chủ chốt của Tổng thống, vợ chồng Dell cho biết chương trình sẽ chỉ chính thức triển khai vào ngày 4/7/2026. Michael Dell nói rằng ông muốn đánh dấu dịp kỷ niệm 250 năm độc lập của Hoa Kỳ.

“Chúng tôi muốn những đứa trẻ biết rằng không chỉ gia đình chúng quan tâm, mà cộng đồng, chính phủ và đất nước này cũng quan tâm đến chúng,” Susan Dell nói với AP.

Theo luật mới, “Tài khoản Trump” sẽ dành cho mọi trẻ em Mỹ dưới 18 tuổi có số an sinh xã hội. Tiền đóng góp vào tài khoản phải được đầu tư vào một quỹ chỉ số theo dõi toàn thị trường chứng khoán. Khi tròn 18 tuổi, trẻ có thể rút tiền để học đại học, mua nhà hoặc khởi nghiệp.

Khoản tài trợ của nhà Dell sẽ nhắm tới các trẻ 10 tuổi trở xuống sống trong các khu mã ZIP có thu nhập gia đình trung vị từ 150.000 USD trở xuống và những trẻ không nhận được khoản 1.000 USD từ Bộ Tài chính. Do luật liên bang cho phép nhà tài trợ bên ngoài nhắm mục tiêu theo khu vực địa lý, vợ chồng Dell nói rằng sử dụng mã ZIP là “cách rõ ràng nhất để đảm bảo khoản đóng góp đến với nhiều trẻ em nhất và những trẻ cần nhất”.

Vợ chồng Dell hy vọng món quà này sẽ khuyến khích các gia đình đăng ký tài khoản và đóng thêm tiền — dù chỉ là khoản nhỏ — để khoản đầu tư có thể tăng trưởng theo thời gian cùng thị trường chứng khoán.

Điều này cũng mang lại lợi ích chính trị cho Trump và các nghị sĩ Cộng hòa. Các tài khoản sẽ hoạt động đúng vào giữa kỳ bầu cử quốc hội, đưa tiền tới hàng triệu cử tri — đồng thời tạo ra một thông điệp tranh cử cho các ứng viên Cộng hòa vào thời điểm then chốt. Các khoản gửi 1.000 USD từ Bộ Tài chính sẽ kết thúc ngay sau cuộc bầu cử tổng thống năm 2028.

Tại Nhà Trắng hôm thứ Ba tuần trước, Trump ca ngợi vợ chồng Dell, nói rằng đóng góp của họ là “một trong những hành động hào phóng nhất trong lịch sử đất nước chúng ta.”

Ông nói thêm rằng nhiều công ty và nhiều người bạn của ông cũng sẽ tham gia đóng góp, và “Tôi cũng sẽ làm điều đó.”

Brad Gerstner, nhà đầu tư mạo hiểm và người thúc đẩy đạo luật này, cho biết các tài khoản sẽ mang lại cho mọi trẻ em hy vọng mới vào “giấc mơ Mỹ”.

“Thật khó để tặng số tiền lớn một cách hiệu quả, đặc biệt là cho những đứa trẻ nghèo nhất, theo cách mà chúng ta có thể tin tưởng rằng khoản tiền đó sẽ sinh sôi theo sự tăng trưởng của nền kinh tế Mỹ,” Gerstner nói. Ông cũng là người sáng lập Invest America Charitable Foundation, đơn vị hỗ trợ Bộ Tài chính triển khai chương trình.

“Về cơ bản, chúng ta phải để mọi người được hưởng lợi từ sự đi lên của trải nghiệm Mỹ. Nếu không, nó sẽ không thể tồn tại. Và cốt lõi của chương trình này, chúng tôi tin rằng nó có thể làm sống lại niềm tin vào nền dân chủ và chủ nghĩa tư bản thị trường tự do,” Gerstner nói.

Theo Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC), năm 2022 có khoảng 58% hộ gia đình Mỹ nắm giữ cổ phiếu hoặc trái phiếu, nhưng 1% người giàu nhất sở hữu gần một nửa giá trị cổ phiếu; 50% hộ nghèo nhất chỉ sở hữu khoảng 1%.

Năm 2024, khoảng 13% trẻ em và thanh thiếu niên Mỹ sống trong nghèo đói, theo Quỹ Annie E. Casey. Các chuyên gia cho rằng tỷ lệ nghèo cao ở trẻ em liên quan tới việc thiếu hỗ trợ xã hội dành cho các gia đình mới có con, như nghỉ phép có lương.

Mặc dù tài khoản Trump sẽ mang lại lợi ích dài hạn cho thanh niên, đặc biệt nếu gia đình hoặc chủ lao động đóng góp thêm qua thời gian, nhưng chúng không giải quyết được nghèo đói trẻ em ngay lập tức. Các khoản cắt giảm Medicaid, tem phiếu thực phẩm và hỗ trợ chăm sóc trẻ trong gói chi tiêu cũng có thể làm giảm trợ giúp cho trẻ em gia đình thu nhập thấp.

Ray Boshara, cố vấn chính sách cấp cao tại Aspen Institute và Đại học Washington ở St. Louis, cho biết ông hào hứng về việc tài khoản Trump có thể nhận tiền từ doanh nghiệp, cá nhân và chính phủ.

“Chúng tôi muốn thấy ý tưởng này tiếp tục và trở nên tốt hơn theo thời gian, giống như mọi chính sách lớn,” Boshara nói. “Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe ACA hay An sinh xã hội đều bắt đầu với nhiều khiếm khuyết, nhưng dần trở nên tốt hơn, công bằng hơn và bao trùm hơn. Chúng tôi xem Tài khoản Trump theo cách tương tự: đây là khoản đầu tư ban đầu cho một ý tưởng lớn xứng đáng được cải thiện — và cả hai đảng đều quan tâm.”

Thông qua Quỹ Michael & Susan Dell, vợ chồng Dell đã báo cáo tổng số tiền cho đi là 2,9 tỷ USD từ năm 1999, chủ yếu tập trung vào giáo dục.

Michael Dell cho biết ban đầu họ không nghĩ sẽ chi khoản tiền lớn như vậy cho chương trình này, nhưng Susan Dell nói rằng quan điểm đã thay đổi.

“Chúng tôi rất vui khi tiên phong cho sáng kiến này trong lĩnh vực từ thiện, và chúng tôi tin rằng sẽ có nhiều người khác tham gia. Thực sự, chúng tôi không thể nghĩ ra cách nào tốt hơn để giúp đỡ trẻ em Mỹ,” bà nói.

Michael Dell phát biểu khi vợ ông, Susan Dell, và Tổng thống Donald Trump đứng phía sau trong lúc đưa ra thông báo về “Tài khoản Trump”. Ảnh: Getty Images