Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết hôm thứ Hai rằng ông sẽ ký một sắc lệnh hành pháp trong tuần này nhằm thiết lập một bộ quy tắc thống nhất về trí tuệ nhân tạo (AI) cho cả nước, điều mà các doanh nghiệp trong ngành coi là cần thiết để vô hiệu hóa những đạo luật rời rạc do từng bang ban hành.
Động thái này được xem là chiến thắng dành cho các tập đoàn công nghệ lớn vốn duy trì quan hệ gần gũi với Nhà Trắng, nhưng có khả năng gây tranh cãi với các thống đốc và lãnh đạo lập pháp của cả hai đảng tại các bang – những người cho rằng họ cần quyền hạn để bảo vệ cư dân của mình.
“Cần phải có chỉ Một Bộ Quy Tắc nếu chúng ta muốn tiếp tục dẫn đầu về AI… Tôi sẽ ký sắc lệnh hành pháp ONE RULE trong tuần này. Không thể yêu cầu một công ty phải xin 50 giấy phép mỗi lần họ muốn làm điều gì đó,” Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.
Trump không cung cấp chi tiết, nhưng Reuters tháng trước đưa tin Tổng thống đang xem xét một sắc lệnh nhằm vô hiệu hóa luật AI của các bang bằng cách sử dụng cơ chế kiện tụng và cắt giảm nguồn tài trợ liên bang.
OpenAI (đơn vị phát triển ChatGPT), Google của Alphabet, Meta Platforms và quỹ đầu tư Andreessen Horowitz đều kêu gọi một bộ tiêu chuẩn AI cấp liên bang thay vì luật pháp vá víu tại 50 bang, cho rằng tình trạng này kìm hãm đổi mới. Họ lập luận rằng Mỹ sẽ tụt lại phía sau Trung Quốc trong phát triển AI nếu từng bang được tự đặt quy định.
Tuy nhiên, các lãnh đạo bang thuộc cả hai đảng đều nhấn mạnh sự cần thiết phải có rào chắn bảo vệ người dân trước AI. Tuần trước, Thống đốc Florida Ron DeSantis thuộc đảng Cộng hòa đã giới thiệu một dự luật được ông mô tả như một “Tuyên ngôn quyền AI,” bao gồm quyền riêng tư dữ liệu, kiểm soát của phụ huynh và bảo vệ người tiêu dùng.
Nhiều bang khác đã ban hành luật cấm dùng AI để tạo hình ảnh khiêu dâm không có sự đồng thuận, cấm deepfake chính trị trái phép và ngăn AI bị sử dụng để phân biệt đối xử. California — nơi đặt trụ sở nhiều công ty AI lớn — thường yêu cầu các công ty công nghệ lớn nộp kế hoạch giảm thiểu rủi ro mang tính thảm họa.
Tháng trước, Trump đã kêu gọi Quốc hội thêm điều khoản ngăn chặn luật AI của từng bang tích hợp vào dự luật quốc phòng sắp tới. Đề xuất này đã gặp phản đối từ các nhà lập pháp và tổng chưởng lý bang của cả hai đảng.
Thượng viện đã bỏ phiếu 99–1 chống lại nỗ lực vô hiệu hóa luật AI của các bang trong năm nay sau khi nhận được phản đối mạnh từ các lãnh đạo bang và nhóm bảo vệ người tiêu dùng.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vỗ tay tại Hội nghị “Chiến thắng trong cuộc đua AI” ở Washington D.C., Mỹ, ngày 23/7/2025. Ảnh: Reuters
