Jared Isaacman hôm thứ Tư kêu gọi các thượng nghị sĩ nhanh chóng hành động trong việc thông qua đề cử ông dẫn dắt NASA, sau khi vị tỷ phú vũ trụ bị Tổng thống Donald Trump rút tên hồi đầu năm và rồi được đề cử lại.
Isaacman xuất hiện trước Ủy ban Thương mại, Khoa học và Giao thông ở Washington, tám tháng sau phiên điều trần đề cử đầu tiên. Doanh nhân công nghệ này, người đã hai lần bay vào quỹ đạo với SpaceX, nhấn mạnh sự cần thiết của vị trí “lãnh đạo toàn thời gian” tại NASA khi cơ quan không gian chuẩn bị đưa phi hành gia trở lại Mặt Trăng vào đầu năm tới. Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy đã đảm nhiệm vai trò giám đốc tạm quyền của NASA từ mùa hè.
Việc đưa phi hành gia trở lại Mặt Trăng sau hơn 50 năm sẽ là “một nỗ lực đầy thách thức, ít nhất có thể nói như vậy”, Isaacman nói với ủy ban do Thượng nghị sĩ Ted Cruz đứng đầu.
NASA đang nhắm đến việc cho bốn phi hành gia bay vòng quanh Mặt Trăng vào đầu năm tới. Họ sẽ không hạ cánh trên Mặt Trăng; điều đó sẽ diễn ra trong một sứ mệnh khác. Mục tiêu là vượt qua Trung Quốc trong mục tiêu đáp xuống Mặt Trăng trước cuối thập niên này.
“Đây không phải lúc để trì hoãn mà là thời điểm để hành động, bởi nếu chúng ta tụt lại phía sau — nếu phạm sai lầm — chúng ta có thể sẽ không bao giờ bắt kịp, và hậu quả có thể thay đổi cán cân quyền lực trên Trái Đất,” Isaacman cảnh báo.
Cruz đồng tình: “NASA không thể rời mắt khỏi mục tiêu,” ông nói, nhắc đến kế hoạch Mặt Trăng đang nổi của Trung Quốc. “Hoa Kỳ phải duy trì vị thế dẫn đầu không thể tranh cãi trong khám phá không gian.”
Isaacman chỉ còn vài ngày nữa là được Thượng viện phê chuẩn làm giám đốc thứ 15 của NASA thì bị Trump rút đề cử vào tháng 5, ngay sau khi mối quan hệ giữa Trump và Elon Musk của SpaceX xấu đi. Tổng thống đã đề cử lại Isaacman vào tháng trước.
Cruz hy vọng Isaacman sẽ được phê chuẩn trước cuối năm.
Trả lời các câu hỏi của các thượng nghị sĩ, Isaacman cho biết Mặt Trăng và Sao Hỏa đều là ưu tiên trong khám phá của các phi hành đoàn Mỹ, với các nỗ lực song song đang diễn ra. Ông ủng hộ động thái gần đây của Duffy mở lại hợp đồng cho tàu hạ cánh Mặt Trăng cần thiết cho lần hạ cánh đầu tiên theo chương trình Artemis của NASA, dù hợp đồng này trước đó đã được NASA trao cho SpaceX.
SpaceX của Elon Musk giành hợp đồng ban đầu cho tàu hạ cánh với Starship, nhưng siêu tên lửa vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm bay. Blue Origin của Jeff Bezos đang đẩy nhanh tiến độ với tàu hạ cánh Blue Moon; một nguyên mẫu dự kiến phóng đầu năm tới.
Isaacman đảm bảo với các thượng nghị sĩ rằng NASA sẽ chọn công ty đầu tiên có khả năng đưa phi hành gia Mỹ tới bề mặt Mặt Trăng. “Điều tốt nhất cho SpaceX là có Blue Origin bám sát phía sau, và ngược lại,” ông nói. Ông cũng ủng hộ cạnh tranh giữa các cường quốc — “chỉ cần chúng ta không thua.”
Isaacman, 42 tuổi, là người sáng lập công ty xử lý thanh toán Shift4, thực hiện cuộc đi bộ ngoài không gian tư nhân đầu tiên trên thế giới vào mùa thu năm ngoái. Ông tự tài trợ cho cả hai chuyến bay vũ trụ của mình. Nhiều phi hành gia có mặt tại phiên điều trần, bao gồm cả một số đồng đội của Isaacman.
Vì sao phải điều trần? Luật quy định thế nào về quy trình bổ nhiệm Giám đốc NASA?Giám đốc NASA là một chức vụ liên bang quan trọng, do Tổng thống đề cử nhưng bắt buộc phải được Thượng viện phê chuẩn, theo Điều II Hiến pháp Hoa Kỳ và Đạo luật NASA năm 1958. Trước khi Thượng viện bỏ phiếu, ứng viên phải điều trần trước Ủy ban Thương mại, Khoa học và Giao thông, nơi các thượng nghị sĩ đánh giá năng lực, kinh nghiệm và quan điểm chiến lược của ứng viên. (Nguồn: U.S. Constitution (Article II); NASA Act of 1958; Senate Commerce Committee Procedures) |
Jared Isaacman có thể sớm được phê chuẩn làm giám đốc NASA. Ảnh: Space.com
