Thượng nghị sĩ Bernie Moreno (Cộng hòa – Ohio) vừa giới thiệu một dự luật xóa bỏ chế độ song tịch, yêu cầu rằng công dân Hoa Kỳ “phải có sự trung thành duy nhất và độc quyền với Hoa Kỳ.”
Dự luật “Đạo luật Quốc tịch Độc nhất năm 2025” sẽ quy định không ai được đồng thời là công dân của Hoa Kỳ trong khi vẫn mang quốc tịch nước ngoài. Nếu được thông qua, một công dân Mỹ tự nguyện nhận quốc tịch nước ngoài sau ngày luật có hiệu lực sẽ buộc phải từ bỏ quốc tịch Mỹ.
Những người hiện có song tịch sẽ phải nộp văn bản từ bỏ quốc tịch nước ngoài cho Ngoại trưởng hoặc nộp văn bản từ bỏ quốc tịch Mỹ cho Bộ trưởng An ninh Nội địa trong vòng không quá một năm kể từ ngày luật được ban hành.
Người nào không tuân thủ sẽ bị coi là đã tự nguyện từ bỏ quốc tịch Mỹ theo mục 349(a) của Luật Di trú và Quốc tịch, theo dự luật.
Ngoại trưởng cũng sẽ được yêu cầu xây dựng quy định và quy trình về khai báo, xác minh và lưu trữ hồ sơ quốc tịch độc nhất, đồng thời phối hợp với Bộ trưởng Tư pháp và Bộ trưởng An ninh Nội địa để đảm bảo mọi cá nhân bị coi là đã từ bỏ quốc tịch được “ghi nhận phù hợp trong các hệ thống liên bang và được xử lý như người nước ngoài theo luật nhập cư.”
Nếu được thông qua, dự luật sẽ có hiệu lực 180 ngày sau khi ban hành.
Mặc dù chính phủ Mỹ không lưu thống kê về số người song tịch, International Living ước tính có hơn 40 triệu người Mỹ — trong đó nhiều người là người Mỹ gốc Mexico — đủ điều kiện để có hai quốc tịch.
Giải thích về dự luật này, Moreno, người sinh ra ở Colombia và trở thành công dân Mỹ ở tuổi 18, phát biểu: “Được tuyên thệ trung thành với Hợp chủng quốc Hoa Kỳ, và chỉ với Hoa Kỳ, là một vinh dự.”
“Là công dân Mỹ là một vinh dự và đặc quyền — và nếu bạn muốn là người Mỹ, thì phải toàn tâm toàn ý. Đã đến lúc chấm dứt song tịch,” ông nói trong thông cáo báo chí.
Dự luật khó có thể thành luật
Tuy nhiên, kế hoạch của Moreno nhiều khả năng vấp phải rào cản — theo Tu chính án thứ 14, một công dân Mỹ “không thể mất quốc tịch trừ khi họ tự nguyện từ bỏ nó.”
Dự luật này càng khó được Tổng thống Trump ký thông qua, nếu nó có thể vượt qua các quy trình lập pháp, vì một số người thân của Trump hiện đang mang song tịch, chẳng hạn vợ và con trai ông.
Melania chuyển đến Mỹ năm 1996 và là Đệ nhất phu nhân duy nhất được nhập tịch. Bà nhận quốc tịch Mỹ vào năm 2006 và hiện vẫn giữ đồng thời quốc tịch Mỹ và Slovenia, giống như con trai Barron 19 tuổi, theo cuốn The Art of Her Deal (2020) của Mary Jordan viết về cựu người mẫu này.
Theo Jordan, việc Barron nói tiếng Slovenia và giữ hộ chiếu Slovenia, bên cạnh hộ chiếu Mỹ, là điều rất quan trọng đối với Melania.
Trong một cuộc phỏng vấn năm ngoái, Jordan nói rằng quốc tịch kép giúp Barron “làm việc tự do ở toàn châu Âu dễ dàng hơn nhiều.”
“Vì vậy, nếu cậu ấy muốn mở văn phòng Trump.org tại Paris hoặc Slovenia, điều đó dễ dàng hơn rất nhiều và giúp cậu ấy có nhiều lựa chọn hơn,” bà nói.
Chính quyền Trump trong năm nay cũng đã đưa ra những nỗ lực chưa từng có nhằm chấm dứt quyền quốc tịch theo nơi sinh, song đang bị thách thức tại tòa án.
Vì sao Tu chính án thứ 14 chặn đứng đề xuất “độc quyền quốc tịch”?Tu chính án thứ 14 tạo ra ba rào cản mà bất kỳ nỗ lực chấm dứt song tịch nào cũng khó vượt. Thứ nhất, quy định birthright citizenship bảo đảm mọi người sinh ra tại Mỹ đương nhiên là công dân — và quyền này không thể bị tước bằng một đạo luật thông thường. Thứ hai, điều khoản equal protection cấm phân biệt đối xử giữa các nhóm công dân, khiến việc nhắm riêng vào người có hai quốc tịch trở nên khó biện minh. Thứ ba, due process yêu cầu mọi hạn chế về quyền công dân phải qua tiêu chuẩn pháp lý cực kỳ nghiêm ngặt. Kết quả là: ý tưởng “quốc tịch duy nhất” trông mạnh mẽ về mặt chính trị nhưng yếu thế trước Hiến pháp. (Nguồn: U.S. Constitution, Fourteenth Amendment; Congressional Research Service.) |
Moreno, người sinh ra tại Colombia và trở thành công dân Mỹ ở tuổi 18, nói rằng đã “đến lúc chấm dứt hoàn toàn chế độ song tịch.” Ảnh: Getty Images
