Một phi hành gia người Đức sẽ trở thành người châu Âu đầu tiên bay lên Mặt Trăng trong một sứ mệnh Artemis do NASA chủ trì trong tương lai, Tổng giám đốc Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) Josef Aschbacher cho biết tại Hội đồng Bộ trưởng ESA — hội nghị cấp cao quyết định ngân sách và định hướng tương lai của cơ quan — diễn ra hôm 27/11 tại Bremen.
Đức hiện là nước đóng góp ngân sách lớn nhất cho ESA. Một nhà máy của Airbus ở Bremen chịu trách nhiệm lắp ráp Mô-đun Dịch vụ châu Âu, cung cấp lực đẩy, điện năng và tái tạo không khí cho khoang tàu vũ trụ Orion đưa phi hành gia thực hiện các chuyến bay Artemis đến Mặt Trăng.
Châu Âu cũng chế tạo các bộ phận cho Lunar Gateway, trạm vũ trụ dự kiến quay quanh Mặt Trăng từ năm 2027. Các thành phần của Lunar Gateway do các liên danh ở Pháp và Ý dẫn đầu, và phi hành gia của hai nước này sẽ có mặt trên các chuyến Artemis tiếp theo, Aschbacher cho biết. Đổi lại những đóng góp đó, ESA đã đảm bảo ba suất bay trong các chuyến đi tới Mặt Trăng.
“Việc một phi hành gia ESA lần đầu tiên vượt ra ngoài quỹ đạo thấp của Trái Đất sẽ là nguồn cảm hứng và niềm tự hào to lớn cho quốc gia của họ và cho cả châu Âu,” Aschbacher nói tại hội nghị.
Đức hiện có hai phi hành gia dày dạn kinh nghiệm trong đội ngũ của ESA — Matthias Maurer (55 tuổi) và Alexander Gerst (49 tuổi). Cả hai từng có nhiều tháng làm việc trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Ngoài ra, Đức còn có hai phi hành gia trong đội dự bị của ESA: Amelie Schoenenwald (36 tuổi) và Nicola Winter (40 tuổi), nhưng họ chưa từng bay vào vũ trụ. Do đó, Gerst và Maurer được xem là hai ứng viên sáng giá nhất cho suất bay Artemis 4 sắp tới.
Gerst từng có nhiệm vụ kéo dài 6 tháng trên ISS vào năm 2014, thực hiện một chuyến đi bộ ngoài không gian dài 6 giờ để lắp đặt thiết bị mới bên ngoài trạm. Anh quay lại ISS năm 2018 và từng giữ vai trò chỉ huy. Với tổng cộng 362 ngày trong không gian, anh là một trong những phi hành gia giàu kinh nghiệm nhất của ESA. Đồng nghiệp của anh, Maurer, từng trải qua 176 ngày trên ISS trong nhiệm vụ năm 2021 và cũng đã thực hiện một chuyến đi bộ ngoài không gian.
ESA — liên minh của 23 quốc gia châu Âu — là một phần của chương trình ISS và thường xuyên có phi hành gia trên trạm. Trong những năm 1990, một số phi hành gia châu Âu từng tham gia các nhiệm vụ sửa chữa Kính viễn vọng Không gian Hubble — nằm cách Trái Đất khoảng 540 km, cao hơn ISS khoảng 140 km. Tuy nhiên, chưa có người châu Âu nào từng tiến xa hơn vào không gian.
“Lần đầu tiên, chúng ta có thể đưa một phi hành gia châu Âu bay xa 360.000 km,” Bộ trưởng Liên bang Đức phụ trách Nghiên cứu, Công nghệ và Không gian, bà Dorothee Bär, nói tại buổi họp báo. “Điều đó có nghĩa anh ấy sẽ mất khoảng ba ngày di chuyển trước khi lần đầu tiên nhìn thấy Trái Đất như một khối cầu hoàn chỉnh. Chưa từng có người châu Âu nào thấy cảnh đó.”
Hiện NASA đã công bố tổ bay của Artemis 2, chuyến bay sẽ đưa con người quay lại quỹ đạo Mặt Trăng vào năm sau. Ba phi hành gia NASA — Reid Wiseman, Victor Glover và Christina Koch — sẽ đồng hành cùng phi hành gia Canada Jeremy Hansen trên chuyến bay này.
Đến năm 2027, sứ mệnh Artemis 3 sẽ cố gắng đưa con người trở lại bề mặt Mặt Trăng lần đầu tiên kể từ năm 1972 (khi chương trình Apollo kết thúc). Tổ bay của Artemis 3 chưa được công bố, nhưng nhiều khả năng sẽ không có phi hành gia châu Âu, vì ESA chỉ đảm bảo ghế trên Artemis 4 và 5. Artemis 4 dự kiến thực hiện vào nửa cuối năm 2028 và Artemis 5 vào năm 2030.
Trong khi một phi hành gia Đức có thể trở thành người châu Âu đầu tiên bay vòng quanh Mặt Trăng, thì những dấu chân châu Âu đầu tiên đặt lên bề mặt Mặt Trăng nhiều khả năng thuộc về người Pháp hoặc người Ý.
Ứng viên sáng giá của Pháp là Thomas Pesquet (47 tuổi), người đã thực hiện hai nhiệm vụ kéo dài 7 tháng trên ISS vào các năm 2016/2017 và 2021, với tổng cộng 397 ngày trong không gian. Anh từng nhiều lần đi bộ ngoài không gian và cũng từng giữ vai trò chỉ huy ISS.
Nữ phi công trực thăng Sophie Adenot, được chọn làm phi hành gia ESA năm 2022, sẽ là người đầu tiên trong nhóm phi hành gia mới bay lên ISS trong nhiệm vụ kéo dài 8 tháng vào đầu năm tới — kinh nghiệm quan trọng có thể giúp cô đủ điều kiện cho một chuyến bay Artemis trong tương lai.
Trong số các ứng viên từ Ý, hai cái tên hàng đầu cho một ghế Artemis và khả năng tham gia tàu đổ bộ Mặt Trăng là Luca Parmitano (49 tuổi) và Samantha Cristoforetti (48 tuổi). Cả hai đều từng thực hiện hai nhiệm vụ dài hạn trên ISS. Parmitano từng nhiều lần đi bộ ngoài không gian, bao gồm một lần suýt nguy hiểm đến tính mạng khi mũ bảo hiểm của anh bị tràn nước do bộ lọc tắc nghẽn.
Artemis 6 dự kiến phóng sớm nhất vào năm 2031. Sau đó, tương lai của chương trình Artemis vẫn chưa chắc chắn, vì chính quyền Tổng thống Donald Trump có kế hoạch chấm dứt chương trình tên lửa Space Launch System (SLS) và tàu Orion — các hệ thống đang được sử dụng cho Artemis — để thay thế bằng tàu vũ trụ do tư nhân phát triển. ESA hiện có thỏa thuận với NASA để sản xuất Mô-đun Dịch vụ Orion cho sáu sứ mệnh Artemis.
“Sau Mô-đun Dịch vụ số 6, chúng tôi muốn giữ các lựa chọn mở,” Daniel Neuenschwander, Giám đốc Khám phá Con người và Robot của ESA, nói với Space.com. “Có khả năng đối tác Mỹ sẽ tiếp tục tìm đến chúng tôi để gia hạn cặp đôi Orion — Mô-đun Dịch vụ châu Âu.”
Châu Âu cũng đang phát triển tàu đổ bộ Mặt Trăng chở hàng có tên Argonaut, hy vọng đây sẽ là “con bài” giúp đổi lấy các suất bay lên Mặt Trăng trong tương lai.
Hai phi hành gia Đức Matthias Maurer và Alexander Gerst là ứng viên sáng giá nhất cho suất bay châu Âu đầu tiên trên sứ mệnh Artemis hướng đến Mặt Trăng. Ảnh: Getty Images
