Ngày 30/11/2022, OpenAI giới thiệu với thế giới một sản phẩm mới, mô tả khá giản dị rằng đó là “một mô hình tên ChatGPT có thể tương tác theo cách hội thoại”.
Không hề cường điệu khi nói rằng ChatGPT đã làm thay đổi thế giới kinh doanh và công nghệ, trở nên cực kỳ phổ biến — đến nay vẫn giữ vị trí số một trong bảng xếp hạng ứng dụng miễn phí của Apple — đồng thời trở thành chất xúc tác cho làn sóng sản phẩm AI tạo sinh.
Tác giả Empire of AI Karen Hao gần đây nói trong một cuộc phỏng vấn với TechCrunch rằng OpenAI “đã thậm chí trở nên quyền lực hơn hầu như mọi quốc gia trên thế giới”, và hiện đang “tái cấu trúc địa chính trị và cuộc sống của tất cả chúng ta”.
Có thể sẽ còn những thay đổi kịch tính hơn. Charlie Warzel viết trên The Atlantic rằng chúng ta đang sống trong “thế giới mà ChatGPT xây dựng”, nơi “được định hình bởi một kiểu bấp bênh đặc thù” và “luôn chờ đợi điều gì đó xảy ra”.
“Thế hệ trẻ cảm nhận sự bất ổn này rõ nhất khi chuẩn bị bước vào lực lượng lao động mà người ta cảnh báo rằng có thể sẽ không còn con đường sự nghiệp ổn định,” Warzel nói. “Thế hệ lớn tuổi hơn cũng được nói rằng tương lai có thể trở nên khó nhận ra, rằng những kỹ năng họ đã trau dồi có thể không còn phù hợp.”
Dĩ nhiên, vẫn có những người lạc quan hơn về tương lai lấy AI làm trung tâm — thậm chí họ đang ở vị thế có thể thu lợi lớn. Nhưng theo cách kể của Warzel, những người cổ vũ AI và các nhà đầu tư cũng đang chờ đợi như mọi người khác — chờ xem liệu các khoản đặt cược của họ có sinh lời hay không, và cũng chờ đợi “bởi vì một đặc điểm của AI tạo sinh, theo những người tin tưởng tuyệt đối, là nó không bao giờ ở hình dạng cuối cùng.”
Trong khi đó, Bloomberg có góc nhìn tập trung hơn về việc ChatGPT đã thay đổi thị trường chứng khoán ra sao. Bên thắng lớn nhất đến nay là Nvidia, với giá cổ phiếu tăng 979% kể từ khi chatbot ra mắt – vâng, xấp xỉ 10 lần chỉ trong 3 năm. Nhưng cơn sốt AI cũng nâng đỡ nhiều hãng công nghệ lớn khác: bảy công ty giá trị nhất trong S&P 500 — Nvidia, Microsoft, Apple, Alphabet, Amazon, Meta và Broadcom — đều thuộc lĩnh vực công nghệ, và mức tăng trưởng cộng dồn của họ chiếm gần một nửa mức tăng 64% của chỉ số này kể từ khi ChatGPT được tung ra.
Điều này khiến thị trường trở nên tập trung hơn vào nhóm đầu. S&P 500 được tính theo vốn hóa thị trường, và bảy công ty nói trên giờ chiếm 35% trọng số, so với khoảng 20% cách đây ba năm.
Tăng trưởng này sẽ kéo dài bao lâu? Ngoại trừ Jensen Huang của Nvidia, ngày càng nhiều lãnh đạo AI thừa nhận rằng chúng ta có thể đang ở trong một bong bóng (hay nếu muốn, một “cơn hưng phấn”).
“Cuối cùng sẽ có người mất một khoản tiền khổng lồ vì AI,” CEO OpenAI Sam Altman nói hồi tháng 8 trong một buổi ăn tối với báo chí.
Tương tự, CEO Sierra kiêm Chủ tịch Hội đồng quản trị OpenAI, Bret Taylor, đồng ý rằng chúng ta “đang ở trong một bong bóng” và so sánh nó với cơn sốt dot-com cuối thập niên 1990. Ông dự đoán rằng dù một số công ty có thể thất bại, “AI sẽ chuyển đổi nền kinh tế và giống như internet, nó sẽ tạo ra lượng giá trị kinh tế khổng lồ trong tương lai.”
Trong ba năm nữa — hoặc sớm hơn — chúng ta có thể biết liệu sự lạc quan đó có đúng hay không.

Logo ChatGPT. Ảnh: Getty Images

