MacKenzie Scott, một trong những phụ nữ giàu nhất thế giới và là nhà từ thiện có ảnh hưởng, nổi tiếng với các khoản quyên góp bất ngờ “không ràng buộc”. Nhưng ít ai biết rằng, khi còn là sinh viên năm hai tại Đại học Princeton, bà từng trải nghiệm cảm giác nhận được lòng tốt từ người khác.

Khi đối mặt nguy cơ phải bỏ học nếu không có 1.000 USD, Scott đã bật khóc. Bạn cùng phòng của bà, Jeannie Tarkenton, đã tìm hiểu hoàn cảnh và nhờ cha mình cho Scott vay số tiền này. “Tôi thậm chí sẵn sàng cho MacKenzie thận trái của mình,” Tarkenton chia sẻ với AP. “Đơn giản là những gì bạn làm cho bạn bè.”

Ngày nay, giá trị tài sản ròng của Scott khoảng 34 tỷ USD theo Forbes. Trong bài viết tháng 10, Scott nhắc đến hành động của Tarkenton như một trong nhiều ân huệ cá nhân mà bà ghi nhớ khi đã quyên góp hơn 19 tỷ USD, chủ yếu từ cổ phiếu Amazon, sau vụ ly hôn với Jeff Bezos năm 2019. Khi Tarkenton thành lập Funding U – một công ty cho vay hỗ trợ sinh viên thu nhập thấp – Scott nhanh chóng tham gia ủng hộ.

Sau hơn 25 năm kể từ năm hai đại học, Tarkenton nhận thấy nhiều sinh viên rơi vào hoàn cảnh giống Scott trước đây do chi phí đại học ngày càng tăng. Việc Scott quan tâm đến sứ mệnh của người bạn cũ giúp sinh viên khó khăn tiếp cận học tập không gây ngạc nhiên. Những khoản quyên góp đặc biệt của Scott – hiếm khi được công khai ngoài các bài viết và cơ sở dữ liệu Yield Giving – thường tập trung vào công bằng, giáo dục đại học và an ninh kinh tế.

Jeannie Tarkenton tạo dáng chụp ảnh vào thứ Sáu, ngày 21/11/2025, tại Atlanta. Hơn 35 năm trước, Jeannie Tarkenton – bạn cùng phòng của MacKenzie Scott – đã nhờ cha mình cho Scott vay 1.000 USD, khoản tiền giúp bà tiếp tục theo học. Ảnh AP

Việc công bố hỗ trợ của Scott cho Funding U cũng hé lộ cách bà đầu tư. Bà từng viết rằng sẽ đầu tư vào các “dự án phù hợp sứ mệnh” do những “nhóm chưa được đầu tư đầy đủ” dẫn dắt, tập trung vào các giải pháp “vì lợi nhuận” để giải quyết những thách thức mà hoạt động từ thiện của bà nhắm tới. Marybeth Gasman, giám đốc Trung tâm Các cơ sở phục vụ thiểu số tại Rutgers, nhận xét: “Cô ấy đang tìm cách sáng tạo để tạo cơ hội cho những người chưa có cơ hội. Là người từng học nhờ học bổng Pell và xuất thân từ gia đình thu nhập thấp, điều đó thật sự có ý nghĩa.”

Funding U sử dụng các chi tiết như bảng điểm và kinh nghiệm thực tập của sinh viên trong thuật toán đánh giá khả năng hoàn thành đại học, có việc làm và trả nợ. Scott cung cấp phần “nợ thứ cấp (junior debt, tức khoản nợ không được ưu tiên hoàn trả so với các khoản vay thương mại khác)” – giảm rủi ro cho các khoản vay lớn từ ngân hàng – với tỷ lệ 30 cent trên mỗi 1 USD. 70% còn lại được ngân hàng cung cấp theo luật liên bang chống phân biệt đối xử với người nghèo. Tarkenton nói rằng Scott là một trong số ít nhà từ thiện cung cấp 30 cent cho mỗi 1 USD mà Funding U cho vay.

Tarkenton nhấn mạnh Funding U không phải là từ thiện; đây là một công ty, và Scott sẽ thu hồi lại tiền – giống như bà đã trả khoản vay không chính thức của Tarkenton ở Princeton trước đây. Tuy nhiên, mô hình này mở ra hướng cho các nhà từ thiện “mang tinh thần đầu tư” phục vụ lợi ích cộng đồng mà không chỉ đơn thuần là cho đi.

Scott mô tả các khoản vay Funding U là “dựa trên lòng rộng lượng và biết ơn”. Gabrielle Fitzgerald, sáng lập Panorama – tổ chức phi lợi nhuận theo dõi các khoản quyên góp của Scott – nhận xét: “Khoản đầu tư này rất phù hợp với cách tiếp cận của cô ấy nhằm đảm bảo sinh viên có cơ hội tiếp cận giáo dục đại học.” Và tác động vòng tròn của khoản vay thời đại học của Tarkenton? “Đó là một câu chuyện đẹp, nhắc nhở rằng giúp đỡ đồng loại vừa là việc tốt lúc đó, vừa có thể tạo tác động to lớn về sau,” Fitzgerald nói.