Một tên lửa Trường Chinh 2F/G đã phóng đi từ Trung tâm Phóng vệ tinh Jiuquan, tây bắc Trung Quốc, vào lúc 11:11 tối giờ miền Đông Hoa Kỳ ngày 24/11 (tức 11:11 sáng ngày 25/11 theo giờ Việt Nam) đưa tàu Thần Châu 22 lên trạm vũ trụ Thiên Cung để làm “tàu cứu sinh” cho ba phi hành gia Trung Quốc đang bị “mắc kẹt” trên quỹ đạo.
Tên lửa đưa tàu Thần Châu 22 lên quỹ đạo Trái đất thấp, hướng về trạm vũ trụ Thiên Cung của Trung Quốc, trong một nhiệm vụ giải cứu đầy kịch tính và chưa từng có tiền lệ.
Thông thường, các nhiệm vụ Thần Châu đưa ba phi hành gia lên Thiên Cung để lưu trú sáu tháng. Tuy nhiên, tàu Thần Châu 22 lần này không có người lái, vì nó sẽ đóng vai trò là “phương tiện hồi hương” cho ba cư dân đang ở trên trạm.
Những phi hành gia này đang thực hiện nhiệm vụ Thần Châu 21, đã đến Thiên Cung vào đêm Halloween. Nhưng con tàu chở họ lên đã không còn; nó được điều động để đưa ba phi hành gia Thần Châu 20 trở về Trái đất hôm 14/11. Theo kế hoạch, tổ bay Thần Châu 20 phải rời Thiên Cung ngày 5/11, nhưng kiểm tra cho thấy cửa sổ của tàu có một vết nứt, được cho là do va chạm với mảnh vỡ không gian. Các quan chức hàng không vũ trụ Trung Quốc hoãn chuyến về của phi hành đoàn để đánh giá vấn đề và cuối cùng xác định tàu Thần Châu 20 không an toàn để đưa người trở lại Trái đất.
Vì thế, trong 10 ngày vừa qua, ba phi hành gia Thần Châu 21 rơi vào tình thế khá mong manh: nếu Thiên Cung gặp sự cố nghiêm trọng, họ không có phương tiện thoát hiểm an toàn.
Nếu Thần Châu 22 ghép nối với Thiên Cung đúng như kế hoạch, khoảng 4,5 giờ sau khi phóng, các phi hành gia Thần Châu 21 sẽ tiếp tục hoàn tất nốt nhiệm vụ kéo dài nửa năm của họ trên trạm. Họ sẽ được thay thế bởi ba phi hành gia của Thần Châu 23, dự kiến phóng vào tháng 4/2026.
Tàu Thần Châu 20 sẽ cần rời quỹ đạo trước khi Thần Châu 23 đến để giải phóng vị trí ghép nối. Giới chức Trung Quốc cho biết con tàu bị hư hỏng sẽ lưu lại quỹ đạo một thời gian để phục vụ một số thí nghiệm, nhưng chưa công bố thời điểm cụ thể nó sẽ rời đi.
Sự cố của Thần Châu diễn ra ngay sau một “câu chuyện mắc kẹt” khác. Tàu Starliner của Boeing gặp trục trặc ngay sau khi phóng lên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) trong chuyến bay có người lái đầu tiên vào tháng 6/2024, vốn dự kiến chỉ kéo dài khoảng 10 ngày. NASA cuối cùng quyết định đưa tàu về Trái đất trong tình trạng không người lái vào tháng 9 năm đó, và chuyến trở về diễn ra suôn sẻ.
Hai phi hành gia Starliner — Suni Williams và Butch Wilmore của NASA — đã ở lại ISS hơn chín tháng (dù họ không thực sự bị mắc kẹt, vì luôn có ít nhất một tàu vũ trụ dự phòng hoạt động như “tàu cứu hộ” đang ghép nối với ISS). Cuối cùng, họ trở về Trái đất bằng tàu Dragon của SpaceX vào tháng 3 năm nay.
Hai tình huống bất thường này đã làm gia tăng lời kêu gọi trong một số giới đối với việc xây dựng một “dịch vụ cứu hộ không gian” — một lực lượng có thể hỗ trợ phi hành gia kịp thời, bất kể họ thuộc quốc gia nào.
Tên lửa Trường Chinh 2F/G phóng tàu Thần Châu 22 không người lái lên trạm vũ trụ Thiên Cung ngày 24/11/2025. Ảnh: CCTV
Góc nhìn từ tàu Thần Châu 22 không người lái ngay sau khi phóng ngày 24/11/2025. Ảnh: CCTV
