Tổng thống Donald Trump ngày thứ Sáu thông báo sẽ bãi bỏ thuế quan của Mỹ đối với thịt bò, cà phê, trái cây nhiệt đới và hàng loạt mặt hàng khác — một động thái kịch tính diễn ra trong bối cảnh chính quyền của ông chịu áp lực ngày càng lớn phải đối phó tốt hơn với tình trạng giá tiêu dùng tăng cao.
Trump đã xây dựng nhiệm kỳ thứ hai của mình dựa trên việc áp mức thuế nặng lên hàng hóa nhập khẩu nhằm khuyến khích sản xuất trong nước và thúc đẩy kinh tế Mỹ. Việc ông đột ngột rút lui khỏi chính sách thuế quan mang dấu ấn cá nhân đối với nhiều mặt hàng thiết yếu trong khẩu phần của người Mỹ là rất đáng chú ý, và diễn ra sau khi cử tri trong các cuộc bầu cử cấp bang tháng này nêu lo ngại kinh tế là vấn đề hàng đầu — dẫn đến chiến thắng lớn của Đảng Dân chủ tại Virginia, New Jersey và một số bang then chốt khác.
“Chúng tôi vừa giảm nhẹ một số mức thuế với các mặt hàng như cà phê,” Trump nói trên chiếc Không lực Một khi đang bay tới Florida vài giờ sau khi thông báo được đưa ra.
Khi được hỏi về việc thuế quan có góp phần đẩy giá tiêu dùng lên hay không, Trump thừa nhận: “Tôi cho rằng trong một số trường hợp là có.”
“Nhưng phần lớn là các nước khác phải gánh,” ông nói thêm.
Lo ngại hóa đơn đi chợ
Lạm phát — bất chấp tuyên bố của Trump rằng nó đã biến mất kể từ khi ông nhậm chức hồi tháng Một — vẫn ở mức cao, gây thêm áp lực lên người tiêu dùng Mỹ.
Chính quyền Trump khẳng định thuế quan giúp tăng thu ngân sách và không phải là yếu tố chính khiến giá thực phẩm ở các siêu thị trên cả nước tăng. Nhưng các nghị sĩ Dân chủ nhanh chóng mô tả động thái hôm thứ Sáu như một sự thừa nhận rằng chính sách của Trump đang làm tổn hại túi tiền người dân.
“Cuối cùng Tổng thống Trump cũng thừa nhận điều chúng tôi luôn biết: thuế quan của ông ấy đang làm giá cả tăng lên với người dân Mỹ,” nghị sĩ Dân chủ Don Beyer của Virginia nói.
Trump áp thuế lên hầu hết các quốc gia trên thế giới vào tháng 4. Ông và chính quyền vẫn lập luận rằng thuế quan không làm tăng giá tiêu dùng, dù bằng chứng kinh tế cho thấy điều ngược lại.
Giá thịt bò cao kỷ lục là một mối lo đặc biệt, và Trump từng nói ông sẽ hành động để kéo chúng xuống. Thuế quan của Trump với Brazil — nước xuất khẩu thịt bò lớn — là một yếu tố khiến giá tăng.
Lệnh hành pháp mới
Trump đã ký một lệnh hành pháp loại bỏ thuế đối với trà, nước trái cây, ca cao, gia vị, chuối, cam, cà chua và một số loại phân bón.
Hiệp hội Ngành Công nghiệp Thực phẩm — đại diện cho các nhà bán lẻ, nhà sản xuất và các doanh nghiệp liên quan — hoan nghênh động thái “giảm thuế nhanh chóng” của Trump, lưu ý rằng thuế nhập khẩu “là một yếu tố quan trọng” trong “một chuỗi phức tạp” của các vấn đề chuỗi cung ứng.
“Thông cáo của Tổng thống về việc giảm thuế đối với một lượng lớn thực phẩm nhập khẩu là bước đi quan trọng nhằm bảo đảm nguồn cung ổn định với mức giá người tiêu dùng có thể chi trả,” hiệp hội cho biết.
Nhà Trắng cho biết một số mức thuế ban đầu mà Trump mạnh tay áp lên gần như mọi quốc gia đã không còn cần thiết, sau khi Mỹ đạt được các thỏa thuận thương mại mới với nhiều đối tác.
Trong cuộc phỏng vấn phát sóng đầu tuần trên Fox News với Laura Ingraham, Trump đã gợi ý về khả năng giảm thuế. “Cà phê, chúng ta sẽ giảm một số thuế,” ông nói. “Chúng ta sẽ để cà phê vào nhiều hơn.”
Dù thu hẹp phạm vi đánh thuế, Trump tái khẳng định rằng chính quyền ông sẽ dùng nguồn thu từ thuế nhập khẩu để cấp phát các khoản séc 2.000 USD cho nhiều người dân Mỹ. Tổng thống gợi ý các tờ séc này có thể được phát vào năm 2026, nhưng không nêu mốc thời gian cụ thể, mà chỉ nói: “Trong năm, một lúc nào đó.”
Trump bác bỏ ý kiến cho rằng phát tiền trực tiếp có thể khiến lạm phát tồi tệ hơn — dù chính ông lại nói các khoản séc thời đại dịch Covid-19 do chính quyền trước đưa ra đã góp phần đẩy lạm phát tăng.
“Đây là tiền kiếm được chứ không phải tiền in ra,” Trump nói. “Tất cả mọi người, trừ người giàu, sẽ nhận được. Đây không phải tiền ảo. Tiền thật. Đến từ các nước khác.”
Tổng thống Trump lên Chuyên cơ Không lực 1 để bay đến khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago ngày 14/11. Ảnh: AP
