Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm thứ Bảy đóng vai trò trung tâm tại cuộc họp các nhà lãnh đạo APEC, khi kêu gọi thành lập một cơ quan toàn cầu điều phối trí tuệ nhân tạo (AI) và định vị Trung Quốc như một lựa chọn thay thế cho Mỹ trong hợp tác thương mại.
Đây là lần đầu tiên ông Tập bình luận về sáng kiến mà Bắc Kinh công bố trong năm nay, trong bối cảnh Washington phản đối các nỗ lực xây dựng quy tắc AI trong khuôn khổ các tổ chức quốc tế.
Ông Tập cho rằng Tổ chức Hợp tác Trí tuệ Nhân tạo Thế giới (World Artifical Intelligence Cooperation Organization) có thể xây dựng quy tắc quản trị và thúc đẩy hợp tác, biến AI thành “một lợi ích công toàn cầu”.
Trong phát biểu được Tân Hoa xã đăng tải, ông nói thêm: “Trí tuệ nhân tạo có ý nghĩa rất lớn đối với tương lai phát triển và cần được định hướng phục vụ cho lợi ích của người dân ở mọi quốc gia và khu vực.”
Các quan chức Trung Quốc cho biết tổ chức này có thể đặt trụ sở tại Thượng Hải.
Tổng thống Mỹ Donald Trump không tham dự hội nghị lãnh đạo APEC tại thành phố Gyeongju, Hàn Quốc, và bay thẳng về Washington sau cuộc gặp song phương với ông Tập. Cuộc gặp này đạt được thỏa thuận một năm nhằm từng bước dỡ bỏ một phần các biện pháp kiểm soát thương mại và công nghệ từng làm leo thang căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Khi ông Trump vắng mặt, giới phân tích dự đoán ông Tập sẽ tận dụng diễn đàn APEC để quảng bá vai trò của Trung Quốc như người thúc đẩy mô hình hợp tác đa phương của riêng mình trong thương mại và phát triển kinh tế.
Trong khi các chip tiên tiến do Nvidia (Mỹ) sản xuất giữ vai trò trung tâm trong làn sóng AI hiện nay, nhà phát triển DeepSeek của Trung Quốc đã tung ra các mô hình AI có chi phí thấp, được Bắc Kinh ủng hộ nhằm theo đuổi chiến lược “chủ quyền thuật toán (algorithmic sovereignty)”.
Ông Tập cũng kêu gọi APEC thúc đẩy “lưu thông tự do” các công nghệ xanh — nhóm ngành mà Trung Quốc đang chiếm ưu thế, từ pin đến tấm pin mặt trời.
Các thành viên APEC đã thông qua tuyên bố chung và hai thỏa thuận về AI và ứng phó với thách thức dân số già tại cuộc họp.
Trung Quốc sẽ đăng cai hội nghị APEC 2026 tại Thâm Quyến — trung tâm sản xuất quan trọng, từ robot đến xe điện. Ông Tập cho biết thành phố gần 18 triệu dân này từng là làng chài trước khi bùng nổ phát triển kể từ khi trở thành đặc khu kinh tế đầu tiên của Trung Quốc vào thập niên 1980.
APEC là diễn đàn tham vấn của 21 nền kinh tế, chiếm một nửa thương mại toàn cầu.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh APEC ở Gyeongju, Hàn Quốc, ngày 1/11/2025. Ảnh: Yonhap
